Nhiều người hiểu lầm quy định đề xuất về hưởng BHXH một lần

Tại hội nghị tiếp xúc cử tri công nhân lao động của Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) TPHCM, nhiều cán bộ công đoàn phản ánh nhiều công nhân xin nghỉ việc để chờ năm sau rút BHXH một lần khi nghe thông tin đề xuất thay đổi quy định hưởng BHXH một lần.

Theo các vị này, người lao động không rành pháp luật, chỉ thấy trên tiktok, facebook lan truyền các thông tin như từ năm 2025 sẽ không được rút BHXH một lần, hoặc được rút thì chỉ được rút 50%... là tin tưởng ngay.

Những thông tin trên tác động tiêu cực đến quyết định của người lao động. Nhiều người đang làm việc ổn định, đóng BHXH lâu năm cũng quyết liệt xin nghỉ, chấm dứt hợp đồng lao động rồi sau đó xin làm theo dạng thời vụ không đóng BHXH, chờ sang năm để hưởng tiền BHXH một lần.

Chủ tịch công đoàn một công ty may mặc có hàng ngàn công nhân cho biết: "Công nhân tiếp cận rất nhiều thông tin lan truyền từ các trang mạng xã hội nên họ thắc mắc. Có phòng hơn 50 người mà trong 1 tháng có hơn 10 công nhân đã đóng BHXH trên 10 năm xin nghỉ để chờ rút BHXH 1 lần trước khi sửa luật".

Tại hội nghị, đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH TPHCM, đã giải thích cho người lao động hiểu rõ hơn về 2 phương án giải quyết hưởng BHXH một lần mà dự án Luật BHXH sửa đổi đề xuất.

Người lao động nghĩ luật BHXH sửa đổi đề xuất không cho rút BHXH một lần từ năm 2025, hoặc được rút thì chỉ được rút 50%... là hiểu chưa đầy đủ.

Thực tế, phương án 1 đề xuất quy định việc hưởng BHXH một lần cho 2 nhóm người lao động khác nhau.

Nhóm thứ nhất là người lao động đã tham gia BHXH trước khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực (dự kiến từ ngày 1/7/2025), sau 12 tháng nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng BHXH, có nhu cầu thì được nhận BHXH một lần.

Tức là, 17,5 triệu người lao động đang tham gia BHXH vẫn có quyền lựa chọn hưởng BHXH một lần như quy định hiện hành, không có gì thay đổi, kể cả sau thời gian luật BHXH sửa đổi có hiệu lực.

Nhóm lao động thứ 2 là những người bắt đầu đi làm, tham gia BHXH từ khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực (dự kiến từ ngày 1/7/2025) thì không được nhận BHXH một lần sau 12 tháng nghỉ việc như quy định hiện hành.

Nhóm lao động thứ 2 này chỉ được giải quyết yêu cầu rút BHXH một lần trong các trường hợp: Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu; ra nước ngoài để định cư; bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định…

Về phương án 2, dự thảo Luật BHXH sửa đổi đề xuất cho người lao động được rút BHXH một lần theo các điều kiện như quy định hiện hành khi có yêu cầu. Tuy nhiên, người lao động chỉ được giải quyết một phần, tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng BHXH.

Trong trường hợp này, nhiều lao động thắc mắc 50% thời gian đóng BHXH còn lại của họ sẽ xử lý như thế nào.

Theo ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, thời gian còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.

Ông lấy ví dụ, người lao động có thời gian tham gia BHXH 10 năm, muốn rút sẽ được giải quyết tối đa 5 năm và phần thời gian này coi như xóa bỏ vì đã hưởng hết quyền lợi. 5 năm còn lại được bảo lưu trong hệ thống, nếu người lao động đi làm lại và tiếp tục đóng BHXH thì được cộng nối tiếp để hưởng đầy đủ các chế độ BHXH.