Nghĩa trang hình cánh cung - nơi yên nghỉ của liệt sỹ làm nhiệm vụ quốc tế

Nghĩa trang liệt sỹ quốc gia Nầm nằm trên ngọn đồi thoải, rộng 22.000m2, thuộc địa bàn xã Sơn Châu, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh. Đây là vùng đất sơn thủy hữu tình, được bao bọc bởi núi Nầm uy nghi, phía mặt tiền có dòng sông Ngàn Phố uốn lượn đổ về bến Tam Soa (xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ), phía sau là những rừng thông trùng điệp.

Nghĩa trang có lối kiến trúc độc đáo hình cánh cung, nhìn từ trên cao, quần thể trông giống hình mai rùa. 

Nghĩa trang gồm các hạng mục chính như cổng chào, bậc thang, đường lên xuống, đài tưởng niệm, các khu mộ, bia ghi công đức, công trình thoát nước, cây xanh…

"Trung với nước, hiếu với dân. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng". Đài tưởng niệm khắc ghi lời khen tặng của Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho Quân đội nhân dân Việt Nam nhân kỷ niệm lần thứ 20 Ngày thành lập (22/12/1944-22/12/1964) và đó cũng chính là truyền thống vẻ vang của Quân đội ta, là chuẩn mực của Bộ đội Cụ Hồ.

Những ngôi mộ xếp theo hình bậc thang. Nghĩa trang liệt sỹ quốc gia Nầm là nơi yên nghỉ, tưởng niệm 1.230 liệt sỹ. Nơi đây có hàng trăm liệt sỹ là quân tình nguyện Việt Nam tham gia làm nghĩa vụ quốc tế tại Lào và Campuchia, trong đó Lào là nhiều nhất.

Theo thống kê, Hà Tĩnh có gần 1.000 liệt sỹ, 2.000 thương binh đã ngã xuống và bị thương trong quá trình làm nhiệm vụ quốc tế ở nước bạn Lào. Từ năm 1999 đến nay, Hà Tĩnh đã thành lập ban công tác đặc biệt, phối hợp với nước bạn Lào tìm kiếm, quy tập, cất bốc, đưa được 810 hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam về nước.

Trong mùa khô 2022-2023, các đơn vị đã tìm kiếm, quy tập được 10 hài cốt liệt sỹ để đón các anh về với quê hương, đất nước sau nhiều năm ngã xuống trên đất nước Lào anh em. Trong ảnh, Hà Tĩnh tổ chức trọng thể lễ truy điệu và an táng 10 hài cốt liệt sỹ về yên nghỉ tại nghĩa trang Nầm vào hồi tháng 5 vừa qua. 

Tại nghĩa trang này, ngoài các ngôi mộ liệt sỹ quê Hà Tĩnh, còn có các ngôi mộ của liệt sỹ quê tại các tỉnh, thành bạn như Hà Nội, Hải Dương, Thanh Hóa. Trong đó có 612 ngôi mộ chưa xác định được thông tin.

Nơi đây có 3 ngôi mộ tập thể lớn được phát hiện tại Lào. Ngôi mộ lớn nhất có 73 liệt sỹ, ngôi mộ thứ hai 30 liệt sỹ, ngôi mộ thứ ba 8 liệt sỹ.

Nghĩa trang liệt sỹ Nầm đang có hàng trăm ngôi mộ chờ để sẵn sàng cho các đợt quy tập hài cốt liệt sỹ.

Hàng ngày, ông Hồ Thanh Hải, quản trang Nghĩa trang liệt sỹ quốc gia Nầm, chịu trách nhiệm bảo vệ, trông coi, chăm sóc các phần mộ. "Đến những dịp lễ lớn như Ngày Thương binh - Liệt sỹ 27/7, có nhiều tổ chức đoàn thể địa phương và các cháu học sinh đến hỗ trợ dọn vệ sinh, cắt tỉa cây xanh để góp phần tri ân những anh hùng liệt sỹ đã ngã xuống vì đất nước và phục vụ nhu cầu thăm viếng của mọi người", ông Hải nói.

Dịp kỷ niệm 76 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ (27/7/1947-27/7/2023), Nghĩa trang liệt sỹ quốc gia Nầm đón hàng nghìn lượt người đến đặt vòng hoa, thắp hương tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ.