Nữ cử nhân bằng giỏi 20 lần nộp CV, chấp nhận "xuống giá" để có việc

Lao động chịu "mọi giá" để có việc

Hơn nửa năm "rải" đơn xin việc khắp nơi, chờ đợi trong… nước mắt, Phương Thanh (SN 2002, quê tại tỉnh Đồng Nai) mới vừa nhận được lời mời phỏng vấn từ một công ty lĩnh vực truyền thông tại TPHCM.

Trước đó, Thanh từng ứng tuyển không dưới 20 công ty. Tuy nhiên, cô liên tục bị từ chối vì lý do thiếu kinh nghiệm, không phù hợp với công việc. Thậm chí, có nơi còn không phản hồi dù thông báo tuyển dụng vẫn trong thời hạn nhận ứng viên.

"Nhìn bạn bè có việc làm ổn định, tôi không tránh khỏi tâm tư, nhiều đêm khóc ướt gối vì áp lực. Khoảnh khắc nhận thư thông báo trúng tuyển vòng phỏng vấn vừa rồi, tôi háo hức, trằn trọc mãi không ngủ được", Thanh kể.

Trong buổi phỏng vấn, Thanh chủ động đề xuất thu nhập 10 triệu đồng, là mức lương trung bình trên thị trường cho vị trí mà cô ứng tuyển. Tuy nhiên, phía tuyển dụng thỏa thuận hạ xuống còn 9 triệu đồng, nếu không chỉ có thể tuyển người khác.

"Ám ảnh cảnh thất nghiệp, tôi đành ra quyết định nhanh, chấp nhận... xuống giá để được nhận vào làm. Thực sự, mức thu nhập này chỉ vừa đủ để tôi chi tiêu cho các khoản sinh hoạt đắt đỏ trên thành phố, dành ra một khoản học thêm kỹ năng mới chứ không mong có dư gửi tiết kiệm hay biếu bố mẹ như đã hứa", Thanh nói.

Nữ nhân viên văn phòng cho hay không riêng cô mà bạn bè xung quanh đều đang phải chịu những áp lực khác nhau. Người ở lại công ty cũ làm việc chịu áp lực phải đa nhiệm để không bị sa thải, người chọn rời đi để ứng tuyển nơi khác cũng buộc chấp nhận mức lương thấp hơn kỳ vọng.

Như Trúc (SN 2003, ngụ tại quận 10, TPHCM) chia sẻ cô từng có hơn 1 năm làm chuyên viên marketing tại một công ty ở TPHCM. Vài tháng trước, công ty bất ngờ gặp khó khăn, sa thải nhiều nhân sự và buộc những người còn ở lại phải làm việc đa nhiệm, phụ trách thêm một số đầu việc của những nhân sự vừa mới nghỉ.

Áp lực với khối lượng công việc lớn, Trúc đành nộp đơn xin nghỉ dù không nỡ chia tay với đồng nghiệp thân thiết.

"Tôi cũng phải mất hơn 1 tháng mới tìm được việc mới. Quá trình tìm việc không đơn giản, bởi hầu như các công ty đều yêu cầu ứng viên không chỉ am hiểu lĩnh vực mình ứng tuyển mà còn phải giỏi một số kỹ năng mềm khác. Nếu không, ứng viên rất khó được nhận hoặc chỉ có thể chấp nhận mức lương thấp hơn kỳ vọng, thậm chí thấp hơn mặt bằng chung trên thị trường", Trúc nói.

Không muốn công việc ảnh hưởng đến sức khỏe, cuối cùng, nữ nhân viên văn phòng đành đồng ý làm việc với mức lương thấp hơn 20% so với chỗ làm cũ.

Thị trường lao động chỗ thừa, nơi thiếu

"Rải" đơn xin việc từ tháng 11/2024, Võ Minh Tân (25 tuổi, ngụ tại TP Thủ Đức, TPHCM) ngậm ngùi thừa nhận bản thân đã bị hơn 30 công ty từ chối và không phản hồi thư ứng tuyển. Một số doanh nghiệp lấy lí do chuyên môn của Tân còn nhiều thiếu sót nên trả lương thấp hơn so với thị trường khiến anh không tài nào chấp nhận đề nghị làm việc.

Theo Tân, các công ty hiện có xu hướng yêu cầu anh có khả năng đảm nhiệm nhiều công việc chuyên môn cùng lúc. Ngược lại, nếu chỉ giỏi và phụ trách một đầu việc, nhân sự sẽ chỉ được trả mức lương không đáp ứng kỳ vọng, thấp hơn so với thị trường chung.

"Tôi nghĩ đây là khó khăn chung và bắt buộc bản thân phải thay đổi để đáp ứng. Trong thời gian tìm việc mới, tôi sẽ trau dồi thêm các kỹ năng để phục vụ cho công việc. Kể cả khi tìm được việc, tôi cũng sẽ ứng tuyển một công việc phụ để phòng hờ cảnh bất ngờ bị sa thải", Tân nói.

Theo báo cáo của TopCV, năm 2024, tình hình chung của thị trường cho thấy người lao động không có sự gia tăng về thu nhập khi chuyển việc. Con số này là 26,13% ở nhóm non-IT (người lao động không có kiến thức nền tảng hay hiểu biết chuyên môn về công nghệ thông tin) và 27,59% đối với nhóm IT phần mềm.

Số người lao động có khả năng tăng 3-5% tổng thu nhập khi chuyển việc chỉ khoảng 10,3% ở nhóm non-IT và 9,2% ở nhóm IT phần mềm. Các mức tăng cao hơn cũng vẫn dưới 7,54%.

Thậm chí, trong bối cảnh hiện nay, nhiều người lao động còn sẵn sàng giảm lương khi thay đổi công việc, điều này có thể giải thích bởi những rào cản, đặc biệt là khi nguồn cung ứng viên trên thị trường đang tương đối nhiều, dẫn đến sự cạnh tranh lớn trong các vị trí công việc lý tưởng.

Bên cạnh đó, sự bão hòa về cơ hội việc làm trong một số lĩnh vực công nghệ, hoặc áp lực kinh tế cũng sẽ khiến các công ty thận trọng hơn trong việc phân bổ ngân sách lương.

Khoảng 52% doanh nghiệp lựa chọn giữ nguyên quy mô và tối ưu hiệu suất, trong khi 38,9% vẫn kỳ vọng mở rộng trong năm 2025. Cùng với đó là sự chuyển đổi trong phương thức làm việc từ cố định sang linh hoạt, từ cố hữu sang linh động, đòi hỏi các chính sách nhân sự cũng phải thay đổi để bắt nhịp với thực tế.

Nghĩa là trong bối cảnh cung vượt cầu ở nhiều ngành nghề, sự cạnh tranh khốc liệt khiến nhiều ứng viên buộc phải "xuống giá" để duy trì cơ hội việc làm.

Doanh nghiệp đòi hỏi nhân sự không chỉ cần kỹ năng chuyên môn mà còn cần khả năng thích nghi với công nghệ, học hỏi liên tục và chủ động chuyển dịch nghề nghiệp.