Bạo lực gia đình không dừng lại ở những cái vung chân, vung tay, những câu chửi mắng chì chiết. Những điều xảy ra sau cánh cửa buồng ngủ khi được hé lộ khiến nhiều người không khỏi rùng mình. 

Quá trình tiếp cận, tư vấn, hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình, các thành viên đội phản ứng nhanh đã được nghe những câu chuyện, mà như họ chia sẻ "không thể tưởng tượng nổi". Theo ông Hồ Diên Cảnh - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Quỳnh Thắng, hiện đội phản ứng nhanh đã tuyên truyền, vận động được 26 chị em là người bị bạo lực gia đình tham gia sinh hoạt tại Câu lạc bộ Sức sống mới và 18 nam giới là người gây bạo lực vào Câu lạc bộ Người đàn ông trách nhiệm. Mỗi người, mỗi hoàn cảnh, mỗi số phận, mỗi cuộc đời nhưng đều có điểm chung là nạn nhân/người gây bạo lực trong chính mái ấm của mình. "Có gia đình thì bố chồng đánh con dâu, có gia đình thì bạo lực liên thế hệ, có người thì 3 đời vợ và người vợ nào cũng bị đánh như cơm bữa...", ông Cảnh nói. 

Ông Cảnh vẫn không thể quên được những buổi tiếp cận khi có thông tin về bạo hành tại nhà anh Bất. Người đàn ông 40 tuổi, to cao, vạm vỡ, khéo ăn khéo nói nhưng cũng là người đánh vợ không biết chùn tay. Hai người vợ đầu không chịu nổi nên li hôn.

Cô vợ thứ 3 kém anh ta đến 17 tuổi, vừa bước vào cuộc hôn nhân đã vỡ mộng bởi những trận đòn vô cớ của chồng. "Anh ta đánh vợ nhưng cấm vợ kêu la. Người thân thì coi đó là chuyện "dạy vợ" đương nhiên, vợ sai thì bị đánh, không cần chúng tôi phải can thiệp. Có thời điểm, khi đội phản ứng nhanh đến nhà thì thấy bát đũa tung tóe, cô vợ bị đánh bầm cả mặt. Anh ta bắt vợ dọn sạch nhà cửa rồi mời chúng tôi vào nhà, nói chuyện như chưa hề có chuyện gì xảy ra", ông Cảnh kể. 

Trong khi đó, câu chuyện của người phụ nữ tên Phước lại khiến những thành viên Đội phản ứng nhanh xã Quỳnh Lương ám ảnh và xót xa. Hơn 40 tuổi nhưng chị chịu đựng bạo lực từ chồng ngót 20 năm. Bạo hành không dừng lại ở đấm đá mà mỗi khi say rượu, anh ta như con thú và làm những trò khiến người khác khó tưởng tượng nổi.

"Chị kể có những tối anh chồng về nhà, người sặc mùi rượu, lao vào cắn xé vợ. Ngực chị đầy những dấu răng bầm tím, phía dưới cũng bị hành hạ. Chỉ cần chị thốt lên một tiếng kêu hay van xin thì anh ta sẽ đánh bằng chết. Cứ mỗi lần chồng bước vào căn buồng, người chị co rúm lại, nghiến chặt răng chịu đựng, mặc chồng muốn làm gì thì làm. Đã nhiều lần ý nghĩ giết chồng xuất hiện trong đầu nhưng chị ghìm lại được. Sự chịu đựng bạo hành cả thể xác, tinh thần và tình dục trong thời gian dài không thể chia sẻ với ai khiến chị héo mòn, u uất, dẫn tới bị trầm cảm phải điều trị bằng thuốc và điều trị tâm lý", một thành viên đội phản ứng nhanh kể.   

Ông Lê Xuân Đồng - điều phối viên của tổ chức Hagar Việt Nam cho biết: Mục tiêu quan trọng nhất của dự án là giúp phụ nữ và trẻ em chịu ảnh hưởng của bạo lực giới, cụ thể là bạo lực gia đình, xâm hại tình dục, mua bán người... được tăng cường phúc lợi và vượt qua sang chấn do bạo lực xâm hại.

Cùng với tiếp cận, khơi gợi để người bị bạo lực chia sẻ câu chuyện của mình, để từ đó có phương án hỗ trợ cả về tâm lý, sức khỏe, kỹ năng, sinh kế, Dự án cũng hướng tới người gây bạo lực, cho họ cơ hội được chia sẻ những trải nghiệm tổn thương trong quá khứ, nâng cao nhận thức về bạo lực gia đình, pháp luật và những cuộc tư vấn, can thiệp cá nhân. Bên cạnh đó, dự án cũng có những buổi tập huấn nâng cao năng lực cho chính quyền và nhận thức của cộng đồng. 

Khi dự án được triển khai vào năm 2020, hai xã Quỳnh Lương và Quỳnh Thắng đã thành lập Ban quản lý và các đội phản ứng nhanh với sự tham gia của lãnh đạo cốt cán chính quyền, cũng như các tổ chức đoàn thể từ xã đến thôn. Nhiệm vụ của đội phản ứng nhanh là kịp thời phát hiện, ngăn chặn các vụ bạo lực gia đình và hỗ trợ người bị bạo lực.

Theo ông Hồ Nguyên Tuấn - Phó Chủ tịch UBND xã Quỳnh Lương, Trưởng Ban quản lý dự án Hagar xã, 15 thành viên đội phản ứng nhanh của xã là những người có khả năng tuyên truyền, vận động quần chúng, có uy tín. Các thành viên được tập huấn, trang bị những kỹ năng cần thiết để thực hiện mục tiêu dự án đề ra.

"Bạo lực gia đình không là chuyện riêng của bất cứ ai mà đây là hành vi vi phạm đạo đức xã hội và vi phạm pháp luật. Bản thân chúng tôi cũng đã thay đổi cách nhìn, cách đánh giá, suy nghĩ cũng như thấy rõ trách nhiệm của mình trong việc tuyên truyền, xử lý các vụ liên quan đến bạo lực giới", ông Tuấn nói.

Thực ra, đối với những vụ bạo lực gia đình đã kéo dài, mặc dù các nạn nhân thường có xu hướng giấu giếm nhưng bằng nhiều kênh thông tin, chính quyền và các đoàn thể có thể nắm bắt được. Tuy vậy, việc tiếp cận nạn nhân và người gây bạo lực vẫn là một trong những cản trở lớn để xử lý vụ việc.

Bà Bùi Thị Thoa - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Quỳnh Lương, kiêm Phó Ban quản lý dự án vẫn nguyên vẹn cảm giác sợ hãi khi tham gia giải quyết một vụ bạo lực gia đình trên địa bàn. Khi hay tin bà Tiềm bị chồng đánh, người con gái 16 tuổi vào can ngăn cũng bị bố đánh, bà Thoa và cán bộ phụ nữ thôn tới hỗ trợ nạn nhân.

"Thời điểm này, ông Tấn, chồng bà Tiềm đã bị công an xã mời lên làm việc nên tôi yên tâm vào nhà, trò chuyện tâm tình và tìm hiểu vụ việc từ bà Tiềm và cô con gái. Khi tình hình tạm ổn, chúng tôi ra về thì chạm mặt ông Tấn cũng vừa về đến cổng. Quả thực lúc này đi cũng dở mà ở lại thì sợ, nhỡ ông ấy mà đánh thì hai chị em cũng khó chống đỡ. Cuối cùng tôi quyết định đi vào nhà, tiếp cận người gây bạo lực nhưng nói thật là tôi không dám tháo mũ bảo hiểm và chọn vị trí ngồi sát cửa, phòng chồng bà Tiềm đánh có thể tháo chạy nhanh nhất". Bà Thoa kể lại trải nghiệm về nỗi sợ hãi mà bà cho rằng, do "còn non" trong phương pháp và kỹ năng tiếp cận người gây bạo lực.

Nhưng đó là câu chuyện của hơn 2 năm về trước, khi chính bản thân vị cán bộ Hội Phụ nữ này chưa được trang bị những kỹ năng cần thiết trong việc can thiệp, hóa giải các vụ việc bạo lực gia đình. Sau gần 3 năm, bà cũng như các thành viên trong đội phản ứng nhanh đã được nhiều nạn nhân bạo lực gia đình tin tưởng và tìm đến, chia sẻ câu chuyện đằng sau cánh cửa phòng ngủ của mình. 

"Có những đêm 1-2 giờ sáng họ vẫn nhắn tin. Khi đó, chúng tôi trước hết là đóng vai trò người lắng nghe, sau đó mới chia sẻ, tư vấn để phòng, tránh việc bị bạo lực nếu hành vi bạo lực chưa xảy ra hay hỗ trợ về tâm lý và can thiệp trực tiếp để đảm bảo an toàn cho các nạn nhân khi chồng thượng cẳng chân, hạ cẳng tay. Tôi cho rằng, những nạn nhân bạo lực gia đình dũng cảm vượt qua định kiến xã hội, vượt qua nỗi sợ hãi bị làng xóm bàn tán, bị chồng trả thù... nói ra câu chuyện của bản thân mình để có cơ hội được giúp đỡ, đó là điều quan trọng nhất trong chống nạn bạo lực gia đình. Và chúng tôi may mắn đã tạo được lòng tin để chị em chia sẻ", bà Thoa tâm sự.

Còn nữa...

                                                                  Nội dung: Hoàng Lam

                                                                  Thiết kế: Thủy Tiên