Phúc thẩm vụ VN Pharma: Truy cứu trách nhiệm Cục Quản lý dược

10h55, tòa tạm nghỉ, chiều 14h tiếp tục.

Bị cáo Cường kêu oan

10h45, Bị cáo Cường một mực cho rằng bản án sơ thẩm quy kết buộc tội mình là thiếu căn cứ. Bản thân bị cáo chỉ là người kinh doanh chỉ làm mọi việc nhằm phục vụ lợi ích khách hàng, bị cáo không buôn lậu hay làm giả tài liệu.

Sau đó, HĐXX công bố những hành vi liên quan tới bị cáo Cường bao gồm tội buôn lậu làm giả giấy tờ tài liệu cơ quan tổ chức nhà nước, môi giới thuốc giả kém chất lượng, bàn bạc với bị cáo Hùng nâng khống giá trị thuốc, chỉ đạo nhân viên làm giả chứng tờ thanh toán tiền thuốc.

Bị cáo Cường cho rằng mình chỉ là người ủy quyền của ông Raymundo, đã được Cục Quản lý dược công nhận nên không biết việc làm giả giấy tờ vì công ty Helix có địa chỉ, nhà máy cụ thể tại Canada. Ông Raymundo đã sang Việt Nam nhiều lần nên bị cáo mới tin tưởng tuyệt đối.

Về việc nâng khống giá thuốc thì bị cáo Cường cho rằng mình biết và bàn bạc với bị cáo Hùng nhưng do người môi giới nhằm chiều lòng khách hàng nên bị cáo đồng ý chứ không có hưởng lợi. Về hành vi chỉ đạo nhân viên làm giả chứng từ bị cáo Cường thừa nhận, tuy nhiên bị cáo khẳng định bản thân bị cáo không làm sai.

Quy trình nhập khẩu thuốc H-Capita

10h, Liên quan đến quy trình nhập khẩu thuốc, Hùng nói đầu tiên là đàm phán với nhà cung cấp, nhà cung cấp đưa ra các giấy tờ chứng minh. Trong đó, quan trọng là FSC và giấy uỷ quyền cho người đại diện hợp pháp tại Việt Nam. Sau đó, công ty lập đơn hàng cộng với tài liệu bên nhà cung cấp và tiêu chuẩn bên công ty bị cáo làm ra để yêu cầu nhà máy, tất cả tiêu chuẩn này dựa vào FSC. Hồ sơ này được nộp lên Cục quản lý Dược cấp phép.

Theo bị cáo, nếu hàng còn độc quyền thì đòi hỏi nhà cung cấp cung cấp tiêu chuẩn. Nhưng cũng có một số cái cần điều chỉnh để phù hợp với Việt Nam như nhiệt độ bảo quản. Một số lô thuốc khác là hàng phiên bản, được tự do sản xuất.

Hồ sơ tiêu chuẩn lô thuốc phải viết trước đề nộp lên Cục quản lý Dược. Tờ sử dụng thuốc do công ty dịch lại. Tuy nhiên, theo Hùng, công ty nhập khẩu có thể viết tiêu chuẩn thuốc kèm theo tờ hướng dẫn sử dụng. Mẫu mã lô hàng nếu ở Việt Nam thì VN Pharma được quyền thiết kế lại ngôn ngữ, mẫu mã, nhận dạng thương hiệu.

Bị cáo Hùng cho rằng trước đó bị cáo không biết công ty này, tuy nhiên khi bị cáo Cường “chào hàng” giới thiệu về mẫu mã các lọa thuốc thủ tục nhạp khẩu vì quá tin tưởng vào bị cáo Cường nên công ty VN Pharma mới nhập khẩu vào Việt Nam.

Trình bày tại phiên tòa bị cáo Hùng cho biết ngoài lô thuốc trên thì còn 7 loại thuốc của Helix Canada đã làm giấy phép nhưng chưa nhập về Việt Nam.

Có hay không việc chi “hoa hồng”?

9h45, HĐXX tập trung làm rõ những nghi vấn xung quanh 7,5 tỉ đồng "hoa hồng" cho bác sĩ, nâng khống giá và đường đi của dòng tiền. Về vấn đề này, các bị cáo liên tục thay đổi lời khai và trả lời loanh quanh. Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng số tiền này bị truy ra trong thời điểm bị cáo này bị tạm giam. Bản thân Hùng cũng không đứng tên các sổ tiết kiệm mà do Nhật, Quốc, Phương đứng tên. Hùng khẳng định việc nâng khống giá để dành khoản lợi nhằm phục vụ sinh hoạt của công ty. Hùng cũng thừa nhận tổng số tiền bị nâng khống là hơn 150 tỉ đồng. Số tiền đó phục vụ công tác bán hàng, khi bị cáo bị bắt thì tiền đó để trừ nợ vào sổ vay của ngân hàng. “Không có việc chi hoa hồng cho bác sĩ”, bị cáo Hùng nhiều lần khẳng định.

Trước đó, tại phiên toà sơ thẩm, bị cáo Lê Thị Vũ Phương (Kế toán trưởng VN Pharma) khai đã tự ý nâng khống giá thuốc nhằm hợp thức hoá khoản tiền chi hoa hồng cho bác sĩ. Trong khi đó, Ngô Anh Quốc (nguyên Phó tổng giám đốc VN Pharma) cũng đã giao nộp cho cơ quan điều tra một số giấy biên nhận chi tiền cho nhân viên phòng bán hàng để chi phí cho bác sĩ các bệnh viện mà VN Pharma cung cấp thuốc. Tuy nhiên, tại phiên phúc thẩm, Ngô Anh Quốc cho rằng không rõ số tiền 7,5 tỷ đồng chi hoa hồng cho ai. Tại toà, Nguyễn Minh Hùng cũng cho hay quan hệ giữa doanh nghiệp của mình với Cục quản lý Dược là “không nhiều”.

Trả lời câu hỏi có hay không việc biếu xén cho lãnh đạo Cục quản lý Dược để được thuận lợi trong công việc, Hùng nói: "Xin khẳng định, không hề có chuyện biếu xén để được Cục quản lý Dược cấp phép nhập khẩu thuốc"

Truy cứu trách nhiệm Cục Quản lý dược

9h5, Quay lại phần xét hỏi, bị cáo Võ Mạnh Cường khai không biết nguồn gốc lô thuốc H-Capita 500 mg Caple, thực tế thuốc được sản xuất ở đâu. Quá trình điều tra phát hiện trên các thùng thuốc có dán tem kiểm tra an ninh tại sân bay Ấn Độ và dán tem vận chuyển từ Ấn Độ về Singapore.

Tuy nhiên, cơ quan điều tra xác minh mã số, mã vạch in trên vỏ hộp thuốc, Bộ Công thương xác định mã vạch không được đăng ký bởi quốc gia nào.

Ngày 30/9/2014, Bộ Ngoại giao có công văn trả lời Bộ Công an, nêu rõ kết quả xác minh địa chỉ 392 Wilson Ave, Toronto, Ontario - Canada không có công ty Helix Pharmaceuticals Inc như giấy tờ nộp cho Cục Quản lý dược. Như vậy, Helix Canada là công ty ma và lô thuốc H-Capita 500 mg Caple do VN Pharma nhập khẩu là thuốc không rõ nguồn gốc.

Bên cạnh đó, hội đồng giám định gồm 10 người do ông Đỗ Văn Đông, Phó Cục trưởng Cục Quản lý dược, làm Chủ tịch hội đồng. Tuy nhiên, ông Đông là cấp dưới của ông Trương Quốc Cường, Cục trưởng, người ký văn bản cấp phép nhập khẩu lô thuốc H-Capita 500 mg Caple. Việc này theo đánh giá là không khách quan.

Trong vụ án này, Cục Quản lý dược là đơn vị cấp phép nhập khẩu, quá trình cấp phép có thiếu sót, sai phạm. Việc cục giám định chính lô hàng mình cấp phép cũng không khách quan. Trên thực tế, quá trình cấp phép nhập khẩu lô thuốc H-Capita 500 mg Caple và 3 lô thuốc khác đã nhập khẩu của Cục Quản lý dược có rất nhiều sai phạm chưa được làm rõ. Chính việc làm tắc trách của cơ quan này đã tạo điều kiện cho các bị cáo thực hiện hành vi phạm tội.

Cho nên, Viện KSND đề nghị làm rõ hành vi thiếu trách nhiệm của tổ thẩm định và lãnh đạo Cục Quản lý dược. Đáng chú ý, các hồ sơ thẩm định lô thuốc có 10 chuyên gia tham gia thì 3 chuyên gia không ký tên, không có ý kiến. Công ty đối tác Hồng Kông đã hết hạn hoạt động nhưng nhiều chuyên gia vẫn cho qua để ký tên nhưng Cục Quản lý dược vẫn cấp phép cho nhập lô thuốc này.

Trong phần thẩm vấn bị cáo Cường cho rằng mình được ủy quyền từ ông Raymundo. Tuy nhiên cơ quan điều tra cho rằng ông Raymundo không có thật vì không thể xác định quốc tịch, nơi ở của ông này.

Luật sư bào chữa cho bị cáo Hùng cho rằng đối chiếu trong trường hợp này, cơ quan điều tra hoàn toàn có thể điều tra xác minh nhân thân ông Raymundo qua các thông tin khai báo của ông khi đến Việt Nam tại địa chỉ lưu trú, hoặc tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh.

Dù vậy, cơ quan điều tra không tiến hành xác minh nhân thân, lai lịch của ông Raymundo trước khi đưa ra xét xử là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Cường đã nhiều lần trình bày rằng chính ông Raymundo là người cung cấp con dấu cho bị cáo để phát triển khách hàng tại Việt Nam và bị cáo không biết con dấu đó là giả. Cho nên, cần làm rõ vai trò của ông Raymundo.

Bị cáo Cường cũng yêu cầu các cơ quan chức năng xác định vai trò của ông Raymundo và xem xét việc bị cáo kêu oan là không biết ông ta làm ăn phi pháp. Kết luận giám định của Bộ Y tế nêu rõ lô thuốc H.-Capita 500 mg Caplet không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người. Các giấy tờ mà ông Raymundo gởi từ Philippines về cho Cường như giấy chứng nhận FSC của thuốc H.-Capita 500 mg Caplet và giấy chứng nhận GMP do Bộ Y tế Canada cấp cho công ty Helix Canada được đóng dấu hợp pháp hóa lãnh sự của Đại sứ quán Việt Nam tại Canada và ký tên tham tán đều là giả.

Tuy nhiên, một điều khó hiểu là các giấy tờ trên là giả, Helix là công ty ma nhưng Cục Quản lý dược vẫn cấp phép nhập khẩu các lô thuốc của công ty này để VN Pharma nhập về Việt Nam.

Dân trí tiếp tục thông tin phiên xử

Xuân Duy