“Vua mèo” ở Hà thành

Ông là Tiến sĩ Nguyễn Văn Thanh  - Chủ nhiệm bộ môn Ngoại sản Trường đại học NN Hà Nội kiêm Giám đốc Trung tâm chó nghiệp vụ. Ông tâm sự: Tớ là một chuyên gia về... mèo dù con đường trở thành “vua mèo” thật tình cờ.

Những năm 90, khi ngược xuôi cùng sinh viên đi thực tế ở các vùng nông thôn, ông Thanh đã tận mắt thấy sức tàn phá của “giặc chuột”. Theo một nghiên cứu cấp quốc gia, số chuột trong 3 tháng đầu năm 1998 khoảng 30 triệu con, mỗi ngày gặm thiệt hại ít nhất khoảng 30 tỉ đồng.

... Ngày ấy, người ta, và chính ông vẫn tin tuyệt đối ở những “vũ khí hủy diệt” hàng loạt có thể dễ dàng dẹp bỏ nạn chuột. Nhưng “vũ khí hóa học” được đề cao nhất là bả chất độc cao có thể tiêu diệt chuột đến 3 đời nhưng bọn chuột rất ranh ma nhanh chóng "tẩy chay" khi đồng loại tử nạn; còn mèo, rắn, chim cú cũng “hy sinh” hàng loạt khi dính chuột ăn bả.

Vũ khí sinh học có thuốc vi sinh diệt chuột bằng gây bệnh cho chúng hiệu quả cũng chưa cao. Vũ khí “điện năng” tức là bẫy điện làm chuột sợ, nhưng khá nhiều phi vụ người chết do bẫy điện hết sức thương tâm đã xảy ra... Vũ khí “tự tạo” như bẫy bán nguyệt cũng khá tốn kém... Dĩ nhiên là nông dân cũng như các nhà khoa học không còn xem thường vai trò “anh” mèo nữa...

Lúc này, TS Thanh cùng đồng nghiệp lại âm thầm nghiên cứu về mèo... Qua các nghiên cứu, ông được biết: Một chuột đồng lớn trong vòng đời 1 năm có thể sinh tới 80 chuột con, cứ 2 tháng lại có một thế hệ chuột tham gia sinh sản làm tỉ lệ gia tăng tự nhiên của chúng theo cấp số nhân; một năm mỗi đôi chuột có thể nhân lên trung bình 2.160 con và nếu một cánh đồng có 1.000 con chuột thì mỗi ngày sẽ nhân lên khoảng 6.000 con.

Theo số liệu từ chương trình IPM quốc gia, nếu một chiến dịch tiêu diệt được 90% số chuột thì.... chớ vội mừng thầm vì sau 50 ngày số chuột sinh ra sẽ bằng 50% ban đầu, sau 75 ngày sẽ tăng gấp 4 lần ban đầu, các giải pháp mang tính phong trào sẽ không hiệu quả. Trong khi “đội quân” mèo lại có khả năng bắt chuột rất thường xuyên, hiệu quả, một con mèo trong một năm có thể bắt 300 - 400 con chuột, kiểm soát một diện tích khoảng 300m2....

Chuyên gia của dự án mèo

Hàng trăm thực nghiệm khoa học được triển khai với sự thiếu kiên nhẫn hiếm  thấy. Về Thanh Bình, Chương Mỹ, Hà Tây trọ tại một nhà dân, nhiều đêm ông không ngủ, cứ thế xách đèn pin lang thang “chui rúc” khắp các khu vườn. Có đêm ông dậy đi đến 5-6 lần. Chủ nhà chẳng hiểu ông tiến sĩ này nghiên cứu hay lại đi... rình cái gì.

Nhưng chính những đêm không ngủ ấy đã giúp ông trả lời câu hỏi: tại sao mèo đực rất dễ bị bắt trộm ban đêm. Số là nghe theo tiếng gọi “tình yêu” của mèo cái, những chú mèo “si tình” khi đối diện với nàng sẽ hoàn toàn ngây dại, mất hết mọi phản ứng.

Ông còn tìm ra được cả bí quyết để chó và mèo “chung sống hòa bình” với nhau, cùng nhau phối hợp... bắt chuột. Ông và đồng nghiệp đã biên soạn nhiều tài liệu nghiên cứu về mèo rất giá trị cho nhà nông như: Kỹ thuật nuôi dưỡng, phòng trị bệnh cho mèo, bệnh chó mèo, phòng và trị một số bệnh gia súc; Sinh sản gia súc...

Niềm đam mê nghiên cứu về mèo của TS Nguyễn Văn Thanh như hạt giống quý đã có đất tốt khi năm 2002, tổ chức phi chính phủ Thanh niên với sứ mệnh YWAM có trụ sở tại Hà Nội biết “tiếng” ông đã đến mời ông làm chuyên gia cho dự án phát triển đàn mèo bắt chuột ở xã Thanh Bình với số vốn 2,2 tỉ đồng.

3 năm ông Thanh và các chuyên gia, các cán bộ trong ban dự án đã làm mọi việc có thể để thay đổi quan niệm giản đơn về việc nuôi mèo trong nhân dân. Đích thân ông sưu tầm 50 con mèo giống tặng bà con. Rồi cũng chính ông soạn tập tài liệu hướng dẫn kỹ thuật nuôi mèo ngắn gọn, dễ hiểu phát cho hơn 1.000 hộ dân...

Từ chỗ cả xã ban đầu chỉ có gần 100 con mèo nay đã có 1.500 con. Nạn chuột bị đẩy lùi, diện tích hoa màu bị phá hoại chỉ còn 1-2%, riêng đội diệt chuột của xã gồm 22 người đến nay tạm giải tán vì... thất nghiệp

Theo Nguyễn Minh
Công An Nhân Dân