Vụ công nhân đập phá tài sản: Khung hình phạt cao nhất là chung thân

Theo thông cáo báo chí của UBND tỉnh Bình Dương, cuộc tuần hành phản đối Trung Quốc của công nhân Bình Dương bắt đầu từ ngày 13/5. Ban đầu, các công nhân tuần hành rất ôn hòa. Nhưng sau đó một số đối tượng đã kích động công nhân đập phá cổng, tường rào và tài sản của doanh nghiệp, gây mất an ninh trật tự. Thậm chí, có đối tượng lợi dụng tình hình hỗn loạn để cướp tài sản, đốt nhà xưởng, hành hung bảo vệ và các chuyên gia.

Đến chiều ngày 14/5, Công an các tỉnh thành đã bắt hàng trăm đối tượng phá hoại có hành vi kích động công nhân, đốt phá nhà xưởng, hành hung người và cướp tài sản. PV Dân trí đã có cuộc trao đổi cùng Luật sư Nguyễn Đức Chánh, Giám đốc Công ty Luật Đức Chánh, về hành vi phá hoại của những đối tượng nói trên:

Thưa luật sư, hành vi xông vào đốt phá nhà xưởng, hành hung bảo vệ và chuyên gia của các đối tượng đã vi phạm điều luật nào? Bị xử lý ra sao?

Hành vi này có dấu hiệu của Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo điều 143 Bộ Luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009. Trong quá trình điều tra, Cơ quan Cảnh sát Điều tra sẽ xác định cụ thể hành vi hủy hoại tài sản hoặc cố ý làm hư hỏng của các cá nhân cụ thể, cũng như xác định giá trị tài sản bị thiệt hại do hành vi này gây ra để truy cứu hình sự theo khung hình phạt tương ứng.

Khả năng những đối tượng này bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 4 Điều 143 BLHS với khung hình phạt cao nhất là chung thân, vì số tài sản bị thiệt hại cao hơn nhiều lần so với định lượng 500 triệu đồng theo điểm a khoản 4 Điều 143 BLHS.

Mặc khác, theo hướng dẫn tại Thông tư liên tịch số 02/VKSTC-TATC-BCA-BQP-BTP ngày 25/12/2001 thì với số tài sản bị thiệt hại hàng tỉ đồng cùng với hậu quả phi vật chất, như ảnh hưởng xấu đến việc thực hiện đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, gây ảnh hưởng về an ninh, trật tự, an toàn xã hội... được xem là “gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng” theo điểm b khoản 4 Điều 143 BLHS.

Còn hành vi một số đối tượng quá khích hành hung các bảo vệ, chuyên gia và người nước ngoài đã xâm phạm tính mạng, sức khỏe của người khác được pháp luật bảo vệ. Tùy vào tỉ lệ thương tật và việc sử dụng hung khí để xác định việc hành vi này có dấu hiệu của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác theo Điều 104 BLHS hay không. Nếu có dấu hiệu hình sự sẽ bị xử lý theo Điều 104 BLHS. Thậm chí, nếu xảy ra hậu quả chết người thì có thể bị truy cứu về tội giết người theo Điều 93 BLHS.

Ngoài ra, đối với hành vi tập trung đông người ở nơi công cộng, gây náo động, làm mất trật tự công cộng; đập phá các công trình ở nơi công cộng, đập phá các tài sản ở các nơi có đông người… có dấu hiệu của tội gây rối trật tự công cộng theo Điều 245 BLHS.

Còn hành vi các đối tượng lợi dụng tình hình hỗn loạn để “hôi của”, ăn cắp hàng hóa, tài sản của doanh nghiệp?

Tùy từng trường hợp cụ thể, người có hành vi “hôi của” có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Công nhiên chiếm đoạt tài sản” theo Điều 137 BLHS, hoặc tội “Trộm cắp tài sản” theo Điều 138 BLHS.

Trường hợp chủ sở hữu, người quản lý tài sản có khả năng nhận biết tài sản của mình bị chiếm đoạt nhưng không có điều kiện ngăn cản vì lý do nào đó, như nhìn thấy việc bị chiếm đoạt tài sản nhưng sợ không dám ngăn cản… thì người “hôi của” có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Công nhiên chiếm đoạt tài sản”.

Trường hợp chủ sở hữu, người quản lý tài sản không có khả năng nhận biết tài sản của mình bị chiếm đoạt thì người “hôi của” có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Trộm cắp tài sản”.

Nếu những hành vi của người “hôi của” chưa đến mức xử lý hình sự thì sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 18 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013. Mức xử phạt hành chính là bị phạt tiền từ 1 - 2 triệu đồng.

Nhiều thông tin cho biết, ban đầu anh em công nhân diễu hành phản đối Trung Quốc một cách ôn hòa, nhưng sau đó có một số đối tượng không phải là công nhân đã kích động anh em đập phá rồi nhân cơ hội “hôi của”… Những đối tượng này sẽ bị xử lý như thế nào?

Nếu hành vi của những người này là đã có âm mưu từ trước hoặc thực hiện kế hoạch của các đối tượng, tổ chức phản động để kích động, gây thù hằn dân tộc, phá hoại chính sách kinh tế của Việt Nam, chính sách đại đoàn kết dân tộc… thì cần phải xử lý hành vi này theo nhóm tội về xâm phạm an ninh quốc gia theo Chương XI BLHS. Điều này mới tương xứng với hành vi và hậu quả gây ra nêu trên.

Nếu hành vi này chỉ là bộc phát, tức thời thì những người này có dấu hiệu đồng phạm tội Hủy hoại tài sản theo Điều 143 BLHS và/hoặc Tội cố ý gây thương tích theo Điều 104 BLHS với vai trò “xúi giục” (không trực tiếp thực hiện hành vi hủy hoại tài sản, gây thương tích…), hoặc “thực hành” (nếu trực tiếp thực hiện hành vi hủy hoại tài sản, gây thương tích…).

Ý kiến cá nhân của luật sư về diễn biễn vụ việc ở Bình Dương?

Khi nhà cầm quyền Trung Quốc ngang ngược, hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 trái phép nẳm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, nhân dân trong nước cũng như công luận quốc tế đều lên án Trung Quốc và ủng hộ Việt Nam. Trong số đó, cũng có một bộ phận nhân dân Trung Quốc có lương tri lên tiếng phản đối chính hành động của nhà cầm quyền nước mình.

Hành động xuống đường phản đối nhà cầm quyền Trung Quốc diễn ra trong các ngày 10/5, 11/5 và sau đó đều gây được tiếng vang trong dư luận quốc tế. Trên các phương tiện truyền thông quốc tế đều đánh giá cao thái độ “ôn hòa” và “cao đẹp” của nhân dân Việt Nam.

Nhưng việc phản đối Trung Quốc diễn ra tại Bình Dương, Đồng Nai hai ngày gần đây đã bị một số kẻ xấu lợi dụng để mưu cầu lợi ích riêng nào đó. Người dân yêu nước không nên bị lôi kéo vào những hành động quá khích này. Vì nó không chỉ làm xấu đi hình ảnh đất nước, con người Việt Nam mà còn đi ngược lại đường lối, chính sách của Nhà nước ta trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo. Nó có thể còn làm mất đi sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với Việt Nam. Không những thế, chúng ta có thể bị bêu xấu là một quốc gia “hiếu chiến”, làm giảm đi tính chính nghĩa mà Việt Nam đang có.

Yêu nước là một tinh thần đáng quý, đáng trân trọng. Nhưng chúng ta hãy yêu nước và thể hiện lòng yêu nước của mình bằng những hành động thông minh và thiết thực, bằng trái tim nóng và cái đầu lạnh, để phân biệt đâu là việc làm đúng hay sai, đừng để mình trở thành nạn nhân của một số kẻ lợi dụng lòng yêu nước để mưu đồ riêng.