Vì sao 15 hộ dân khiếu kiện đòi bồi thường hơn 12 năm chưa xong?

Chiều 29/9, trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương (Thanh tra Chính phủ), cho biết sự việc ông Nguyễn Văn Tổng và 14 hộ dân ở phường 11, TP Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) khiếu nại đòi được bồi thường 54.294m2 (hơn 5,4ha) đất đã kéo dài quá lâu, trên 12 năm.

"Đó là sự việc rất đáng phải suy ngẫm về quá trình giải quyết khiếu nại của người dân. Nhiều người dân đã lớn tuổi rồi nhưng vẫn phải mang đơn ra tận Hà Nội, tìm tới Ban Tiếp công dân Trung ương nhiều năm trời", ông Điệp nhớ lại.

Theo ông Điệp, đây là vụ việc điển hình trong số các vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài nhưng địa phương chậm trễ xử lý dứt điểm dù Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo nhiều lần.

Năm 2008 UBND TP Vũng Tàu ban hành quyết định thu hồi trên 54.294m2 đất do "Tổ hưu trí" phường 11 quản lý, sử dụng để thực hiện Dự án kinh doanh Khu du lịch nghỉ mát, giải trí đa năng tại Khu Chí Linh, Cửa Lấp.

TP Vũng Tàu chỉ hỗ trợ hoa màu trên đất, không bồi thường giá trị quyền sử dụng đất vì cho rằng đất có nguồn gốc của Nhà nước, năm 1987 UBND Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo giao cho UBND phường 11 quản lý. Phường 11 cho "Tổ hưu trí" mượn để trồng cây, cải thiện cuộc sống.

Thế nhưng, 15 hộ dân "Tổ hưu trí" không đồng tình vì cho rằng đã làm đơn xin UBND phường cho phép được trồng cây trên diện tích khoảng 100.000m2 đang bỏ hoang hóa, và được cho phép và cử địa chính bàn giao.

Suốt thời gian dài, ông Nguyễn Văn Tổng đại diện cho các hộ dân "ôm đơn" cầu cứu cơ quan chức năng, gửi tới cả lãnh đạo Chính phủ để yêu cầu bồi thường giá trị quyền sử dụng đất do khu đất đã sử dụng trước 15/10/1993.

Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương cho biết, sự việc đã được Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường kết luận khá rõ ràng nhưng đến nay vẫn chưa đi tới hồi kết.

Năm 2010, Bộ Tài nguyên và Môi trường có báo cáo số 250/2010 kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu lập phương án bồi thường diện tích đất nông nghiệp nói trên cho 15 hộ dân theo quy định pháp luật.

Tháng 5/2011, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng đồng ý với kiến nghị của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Đến năm 2017, Phó Thủ tướng tiếp tục có ý kiến đồng ý với kiến nghị của Bộ Tài nguyên và Môi trường, giao UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu lập phương án bồi thường cho các hộ dân, giải quyết dứt điểm vụ việc khiếu nại kéo dài.

Năm 2020, Thanh tra Chính phủ kết luận, trong suốt quá trình người dân sử dụng đất, không ai tranh chấp, các cơ quan nhà nước cũng chưa bao giờ sử dụng các biện pháp ngăn chặn việc sử dụng đất. Hàng năm các hộ dân đều nghiêm túc nộp thuế sử dụng đất nông nghiệp.

Vì thế, theo quy định tại khoản 4 Điều 50 Luật Đất đai 2003 thì ông Nguyễn Văn Tổng và 14 hộ dân đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc được bồi thường giá trị quyền sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi theo Khoản 6 Điều 8 Nghị định 197/2004, đúng như kiến nghị của Bộ Tài nguyên và Môi trường tại Văn bản số 250/2011.

Sau đó, năm 2021, Bộ Tài nguyên và Môi trường có công văn hướng dẫn giải quyết vụ việc gửi UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, cho rằng đây là vụ việc bồi thường chậm nên được thực hiện theo Nghị định 47/2014 (được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định số 01/2017) của Chính phủ.

Dù vậy, UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu lại cho rằng trong quá trình triển khai thực hiện có vướng mắc trong việc áp dụng pháp luật.

Địa phương này "phản bác" quan điểm giải quyết của Thanh tra Chính phủ và Bộ Tài nguyên và Môi trường chưa đảm bảo chặt chẽ về mặt pháp luật, không đúng với bản chất vụ việc (!?).

Đồng thời đánh giá vụ việc phức tạp, tồn đọng kéo dài và quan điểm giải quyết của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bà Rịa-Vũng Tàu xuyên suốt qua nhiều nhiệm kỳ từ 2009 đến nay và của UBND tỉnh đều nhất quán là không bồi thường giá trị quyền sử dụng diện tích 54.294m2 đất nông nghiệp cho các cá nhân trên.

Trước việc, Thanh tra tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu vừa ban hành kế hoạch kiểm tra, rà soát vụ việc, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương Nguyễn Hồng Điệp mong muốn lần này Bà Rịa-Vũng Tàu sẽ "tìm được tiếng nói chung" với người dân, giải quyết dứt điểm vụ việc, không để kéo dài thêm nữa.