“Tuýt còi” đề xuất chi gần 5 tỷ đồng/hộ dân tại sân bay Long Thành

UB Kinh tế của Quốc hội là cơ quan thẩm tra báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư sân bay Long Thành do Chính phủ xây dựng.

Theo tờ trình của Chính phủ, nhiều khó khăn trong việc triển khai dự án được trình bày.

Với tổng mức đầu tư của dự án khoảng 23.049 tỷ đồng, Chính phủ cho biết, trước mắt, từ giờ tới năm 2020, nhu cầu vốn cho dự án khoảng 10.800 tỷ đồng. Đến nay, mới có 5.000 tỷ đồng được bố trí từ nguồn trái phiếu Chính phủ. Chính phủ xin được tiếp tục bổ sung nguồn vốn.

Trước khó khăn về nguồn vốn hiện nay, ngoài những chính sách đặc thù thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng phê duyệt, cơ quan lập báo cáo khả thi cho rằng Quốc hội cần có những cơ chế đặc thù để triển khai dự án.

Trước hết, Chính phủ đề nghị không áp dụng điều khoản cấm yêu cầu các tổ chức, cá nhân tự bỏ vốn đầu tư khi dự án chưa được phê duyệt hoặc chưa được bố trí vốn kế hoạch, gây nợ đọng xây dựng cơ bản quy định trong luật Đầu tư công. Thay vào đó, Chính phủ muốn Quốc hội giao Chính phủ xây dựng các chính sách cụ thể huy động các nguồn vốn để thực hiện thu hồi đất.... trong đó có việc cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp khai thác hàng không ứng vốn để thực hiện.

Chính phủ cũng đề nghị không áp dụng quy định về việc thu hồi lại đất được giao thực hiện dự án mà để quá hạn chưa đưa vào sử dụng. Cơ quan làm dự án muốn được khai thác, sử dụng ngắn hạn quỹ đất đã được giao chưa xây dựng hạ tầng và không phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; không bị thu hồi đất khi chưa đưa đất vào sử dụng theo tiến độ thực hiện dự án.

Về cơ chế cụ thể với việc thu hồi đất, Chính phủ cho rằng, ngoài chính sách hiện hành, cần có hỗ trợ mỗi hộ gia đình bị ảnh hưởng thu nhập với mức 21 triệu đồng như đề xuất của UBND tỉnh Đồng Nai.

Báo cáo cũng nêu rõ, một phần nguồn vốn cho dự án dự kiến huy động từ việc đấu giá quyền sử dụng đất để xây dựng các công trình thương mại và dịch vụ, khấu trừ tiền sử dụng đất khi giao đất tái định cư, nguồn thu từ việc cho thuê đất ngắn hạn đối với các khu vực chưa triển khai xây dựng các hạng mục công trình của dự án sẽ được hoàn trả ngân sách. Tuy nhiên, với đặc thù công tác giải phóng mặt bằng thì việc thu hồi các nguồn vốn nêu trên cần phải có thời gian. Vì vậy, trước mắt ngân sách cần ứng đủ vốn để thực hiện dự án, nguồn thu này sẽ được cân đối hoàn trả ngân sách và đề nghị bố trí cho dự án sân bay Long Thành.

Báo cáo thẩm tra của UB Kinh tế về vấn đề này nêu băn khoăn, Chính phủ mới chỉ làm rõ được tổng mức đầu tư dự án, tiến độ phân bổ nguồn vốn mà chưa làm rõ biện pháp cụ thể huy động phần vốn còn thiếu cho việc giải phóng mặt bằng dự án.

Mặt khác, báo cáo của Chính phủ chưa tách bạch được các chi phí phục vụ dự án sân bay Long Thành với các dự án khác như chi phí thu hồi đất, bồi thường để thực hiện xây dựng khu tái định cư, nghĩa trang. Việc chưa tách bạch các chi phí này dẫn đến tăng tổng mức đầu tư xây dựng dự án.

Suất vốn đầu tư theo hộ dân (4,74 tỷ đồng/hộ), theo đó, là khá cao so với các dự án khác.

Tuy nhiên, với đánh giá chung là công tác giải phóng mặt bằng thường gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn ngoài ngân sách để thực hiện, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, có biện pháp huy động vốn phù hợp. Trường hợp không thể huy động các nguồn khác, đề nghị Chính phủ trình Quốc hội xem xét, bố trí vốn bổ sung từ nguồn dự phòng kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016-2020 để thực hiện công tác này.

Về những cơ chế đặc thù Chính phủ đề xuất, thường trực UB Kinh tế cơ bản tán thành nhưng cơ quan thẩm tra cũng đề nghị điều chỉnh mức hỗ trợ các hộ gia đình bị ảnh hưởng, thay vì mức 21 triệu đồng/ hộ thì chỉ thực hiện ở phương án 10,5 triệu đồng/hộ để không quá chênh lệch so với mức hỗ trợ của dự án Bến Lức - Long Thành (9 triệu đồng/hộ).

P.Thảo