Trung Quốc sẽ làm gì tiếp theo ở bãi đá Gạc Ma?

PGS. TS. Nguyễn Chu Hồi (Giảng viên Đại học Quốc gia Hà Nội, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam) cho rằng việc thay đổi hiện trạng ở Biển Đông sẽ không chỉ giúp Trung Quốc củng cố các yêu sách chủ quyền trên biển, mà còn tạo ưu thế quân sự chiến lược cho Bắc Kinh trong các cuộc chiến giành quyền kiểm soát trái phép Biển Đông, thay đổi “cục diện cuộc chơi” và đẩy an ninh các nước Đông Nam Á vào tình thế nguy hiểm. 

Với những hành động của Trung Quốc, nước này đang chuẩn bị cho một cuộc “xâm lược Biển Đông” chứ không phải như các nhà lãnh đạo Trung Quốc nói “họ không có máu xâm lược và bành trướng”. 

Xây dựng đảo nổi từ những bãi cạn san hô để xây dựng các căn cứ quân sự “nổi và chìm” ở đây, Trung Quốc đang vi phạm toàn diện và nghiêm trọng Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), vi phạm Công ước Liên Hiệp quốc về Luật biển năm 1982. Tiếp tục đi ngược lại các cam kết cấp cao của phía Trung Quốc với các nước ASEAN và cộng đồng quốc tế. Dưới danh nghĩa đây là một phần của thành phố Tam Sa mà Trung Quốc đơn phương tuyên bố phi lý từ năm 2012, họ sẽ tiếp tục đưa ra những tuyên bố “nhập nhằng đánh lận con đen”.

Hành động này tiếp tục là bằng chứng thực tế không thể chối cãi về việc Trung Quốc đang sử dụng “tiếp cận dân sự để thực hiện mục tiêu quân sự lâu dài trên Biển Đông” như đã làm với bãi cạn Hoàng Nham năm 2012 (Philipin tuyên bố chủ quyền), bãi James năm 2013 (Malaysia tuyên bố chủ quyền) và hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam tháng 5-2014... Việc làm này của nhà cầm quyền Trung Quốc không chỉ vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa, mà còn ảnh hưởng đến công việc làm ăn bình thường hàng ngày của người dân Việt Nam trên các đảo và vùng biển của quần đảo này. 

Việc xây dựng các đảo nổi nhân tạo còn là hành động thực tế mở rộng biên giới quốc gia mềm trên biển của họ, đe dọa an ninh và đẩy không gian ảnh hưởng của Trung Quốc đến sát gần các vùng biển chủ quyền của các nước trong khu vực ASEAN và lân cận. 

Các chiến lược gia cho rằng: Ai làm chủ được Hoàng Sa và Trường Sa thì làm chủ được cả Biển Đông. Lợi ích trong Biển Đông không chỉ là lợi ích của 9 quốc gia và 1 vùng lãnh thổ (Đài Loan) quanh biển này mà còn là lợi ích của các quốc gia nằm ngoài, đặc biệt là Mỹ và đồng minh của Mỹ liên quan đến quyền tự do hàng hải, quyền tự do bay và các quyền tự do khác theo quy định của Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển 1982. 

Do vậy, sau khi xây dựng và củng cố các vị trí quốc phòng trọng yếu hiện đại trên quần đảo Hoàng Sa, việc xây dựng căn cứ quân sự ở khu vực bãi Gạc Ma thể hiện rõ ý đồ tạo “gọng kìm” để kiểm soát, khống chế đường hàng hải và hàng không quốc tế, cũng như các quyền tự do ở các vùng biển trong và ngoài quyền tài phán quốc gia thuộc phạm vi Biển Đông. Vì thế, sẽ không loại trừ khả năng Trung Quốc đơn phương thành lập khu nhận diện phòng không (ADIZ) trên Biển Đông, bao gồm vùng biển của Việt Nam. Khi đó lợi ích của các nước trong khu vực và Mỹ sẽ bị đụng chạm và Trung quốc sẽ đi một bước phiêu lưu mới – thách thức toàn thế giới.

Cần phải nói ngược lại là năm 2009 Trung Quốc đã hình thành và tuyên bố pháp lý ra Liên hiệp quốc “Đường lưỡi bò 9 đoạn đứt khúc” được vẽ tùy tiện, không có tọa độ từ một đường vẽ dân sự 11 đoạn trước đó. Thậm chí đến năm 2014 lại vẽ thêm một đoạn ở khu vực Đài Loan thành 10. Và với cách vẽ tùy tiện và thói quen đơn phương công bố này, không ngoại trừ một lúc nào đấy, Trung Quốc lại đưa ra đường lưỡi bò đứt khúc 20 đoạn lố bịch cũng nên! Sau khi công bố năm 2009, Trung Quốc bước sang giai đoạn hiện thực hóa khả năng quản lý không gian đường lưỡi bò này với một loạt hành động toan tính sẵn như thế gới đã biết. 

Ý đồ “độc chiếm Biển Đông” là cách mà Trung Quốc thực hiện “Giấc mộng Trung Hoa” để chấn hưng Trung Quốc và trở thành bá chủ thế giới, trước hết là trong khu vực. Vì thế, giấc mộng Trung Hoa đang được hiện thức hóa ẩn danh dưới dạng “Độc quyền khai thác tài nguyên Biển Đông” và cũng là nỗi “ám ảnh” đối với các quốc gia trên thế giới, khu vực Đông Á và ASEAN.

Chính vì thế, nếu các nước có thái độ và phản ứng yếu ớt hoặc không có biện pháp đấu tranh hữu hiệu thì Trung Quốc sẽ còn tiếp tục lấn tới thực hiện những ý đồ cuối cùng của mình. Tôi cho rằng, sức mạnh đoàn kết, tạo thành các liên minh với các nước có cùng “cảnh ngộ” trong và ngoài khu vực là những giải pháp hết sức quan trọng. 

Trung Quốc phải hiểu rằng, những hành động ngang ngược, bất chấp lương tri và luật pháp quốc tế của họ chắc chắn sẽ phải gánh chịu những hậu quả rất lớn, chính vì thế Trung Quốc không nên cho rằng: “Mình muốn làm gì thì làm”.

Sau “sự kiện Gạc Ma lần 2” này (lần 1 chiếm Gạc Ma của Việt Nam năm 1988), Trung Quốc sẽ mở rộng vùng kiểm soát trên biển rộng hơn. Những bãi cạn ở khu vực khác mà Trung Quốc đang chiếm giữ ở quần đảo Trường Sa cũng sẽ có “số phận” tương tự như Gạc Ma. Trước khi xây dựng ở Gạc Ma lần này họ đã lập bán kính kiểm soát quanh Gạc Ma là 3 hải lý, trong thời gian gần đây mở rộng ra 7 hải lý. Họ có thể tiếp có những tuyên bố đơn phương mở rộng các vùng biển kiểm soát kiểu như vậy đối với các vùng bãi cạn được xây dựng trong thời gian tới, tạo thế bao vây các nước đang có tuyên bố chủ quyền và đang chiếm giữ các đảo, đá và bãi cạn trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

 Khi củng cố xong các căn cứ đủ mạnh ở Trường Sa, họ dám đòi quyền thực hiện “quyền tài phán quốc gia” trong vùng đặc quyền kinh tế để kiểm soát tất cả các hoạt động qua lại khu vực giữa Biển Đông. Và không ngoại trừ khả năng Trung Quốc sẽ công bố vùng nhận diện phòng không (ADIZ) trên Biển Đông. Chúng ta phải đặc biệt lưu ý, Trung Quốc không chỉ xây dựng các công trình quân sự nổi trên đảo nhân tạo mà họ sẽ đào cả công trình hầm ngầm dưới đáy các bãi cạn này để trên thì có sân bay, còn ở dưới có thể có tàu ngầm. Đây là âm mưu rất thâm độc, củng cố sức mạnh của Trung Quốc trên Biển Đông và tiến tới khống chế toàn bộ tuyến hàng hải quốc tế. 

Hành động nói trên của nhà cầm quyền Trung Quốc là hành động đơn phương, ngang ngược, coi thường công pháp, dư luận quốc tế và thiếu gương mẫu, dẫn đến làm mất lòng tin của các nước trong khu vực và đẩy Biển Đông vào tình thế bất ổn, hòa bình khu vực bị đe dọa. Trung Quốc có thể đi những “nước cờ” khó lường, nguy hiểm nếu các quốc gia trong và ngoài khu vực và các tổ chức quốc tế không có những thái độ và giải pháp kiên quyết, “mềm nắn, rắn buông”.  Các nước láng giềng cũng phải luôn hết sức cảnh giác trước một Trung Quốc cường quyền.

Xin cảm ơn ông!