Trạm BOT “đi lạc”, Bộ Giao thông đề xuất chi tiền "đền" để xóa trạm

Vấn đề được đề cập trong báo cáo thực hiện nghị quyết chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể gửi tới Quốc hội kỳ họp thứ 9.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, sau khi Quốc hội yêu cầu rà soát, xử lý các tồn tại, bất cập, vướng mắc về vị trí trạm BOT, giảm mức thu phí hợp lý… Bộ Giao thông đã triển khai các việc, nhiều lần báo cáo Thường trực Chính phủ, Thủ tướng kết quả thực hiện từ năm 2015 đến nay.

Thủ tướng và Thường trực Chính phủ đã tổ chức nhiều cuộc họp để xem xét một cách cẩn trọng và có nhiều chỉ đạo cụ thể và kịp thời.

Thời gian qua, Bộ Giao thông vận tải đã nỗ lực phối hợp với các Bộ, ngành tổ chức đánh giá, đưa ra các giải pháp nhằm khắc phục bất cập tại các trạm BOT trên các tuyến quốc lộ.

Đến nay, 15/19 trạm đã được khắc phục, tình hình an ninh trật tự, an toàn giao thông đến nay đã ổn định. Đối với 4/19 trạm bất cập còn lại, do tính chất đặc thù nên việc triển khai các giải pháp xử lý gặp nhiều vướng mắc.

Hết “đi lạc” dẫn đến giảm doanh thu: Bù tiền!

Về trạm BOT Bỉm Sơn (thu phí hoàn vốn cho tuyến tránh phía Tây thành phố Thanh Hóa đoạn Km0 - Km6). Do trạm nằm ngoài phạm vi dự án, nếu tiếp tục thu phí để hoàn vốn cho tuyến tránh phía Tây thành phố Thanh Hóa sẽ phát sinh nguy cơ mất an ninh trật tự, an toàn giao thông.

Thực hiện kết luận của Chính phủ, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh Thanh Hóa và Nhà đầu tư nghiên cứu phương án di dời trạm Bỉm Sơn về tuyến tránh phía Tây để thu phí hoàn vốn.

Tuy nhiên, hiện tại có 3 tuyến song hành (gồm Quốc lộ 1 qua thành phố Thanh Hóa, tuyến tránh phía Đông và tuyến tránh phía Tây), đồng thời trên tuyến có nhiều vị trí giao cắt nên các xe có thể tránh trạm. Do đó, việc đặt trạm thu phí trên tuyến tránh phía Tây không thể bảo đảm hoàn vốn cho dự án.

Từ thực tế này, Bộ trưởng Giao thông dự kiến sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền bố trí vốn nhà nước để thanh toán cho nhà đầu tư.

Khó khăn phải xóa trạm: Bù tiền!

Về trạm thu phí trên Quốc lộ 3 (thu phí hoàn vốn cho Dự án BOT xây dựng đường Thái Nguyên - Chợ Mới và cải tạo nâng cấp Quốc lộ 3 đoạn Km75 - Km100), Bộ Giao thông vận tải đã làm việc với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thái Nguyên để thống nhất về phương án giảm giá.

Đến nay, phương án giảm giá đã được thống nhất, các cơ quan chức năng của Bộ Giao thông vận tải và tỉnh Thái Nguyên đã tổ chức tuyên truyền rộng rãi dưới nhiều hình thức đến người dân sống quanh trạm thu phí.

Tuy nhiên, theo ý kiến của UBND tỉnh Thái Nguyên, còn một bộ phận người dân chưa đồng tình, thường xuyên tụ tập phản đối tại Trạm thu phí, Ban tiếp công dân của tỉnh, yêu cầu dỡ bỏ Trạm thu phí và được đối thoại với cấp có thẩm quyền.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Giao thông vận tải đã làm việc với UBND tỉnh Thái Nguyên để thống nhất phương án bảo đảm an ninh trật tự, an toàn giao thông trước khi cho phép nhà đầu tư tổ chức thu phí tại trạm Quốc lộ 3 theo phương án miễn, giảm giá đã thống nhất.

Tuy nhiên, theo ý kiến của UBND tỉnh Thái Nguyên sẽ có thể phát sinh các tình huống phức tạp về an ninh trật tự, an toàn giao thông khi triển khai thu phí. Bộ Giao thông vận tải và UBND tỉnh Thái Nguyên sẽ chỉ đạo các cơ quan liên quan có giải pháp để hạn chế tối đa phát sinh các tình huống phức tạp.

Trường hợp quá khó khăn, Bộ Giao thông vận tải sẽ dừng thu phí và báo cáo Thủ tướng bố trí nguồn vốn nhà nước thanh toán cho nhà đầu tư và xóa trạm trên Quốc lộ 3.

Với Trạm thu phí T2 (hoàn vốn cho Dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 và Quốc lộ 91B), Bộ Giao thông vận tải đã làm việc với UBND thành phố Cần Thơ và tỉnh An Giang để xem xét các phương án xử lý vướng mắc.

Trên cơ sở đánh giá tình hình an ninh, trật tự, Bộ Giao thông vận tải thống nhất với kiến nghị của các địa phương lựa chọn phương án không tiếp tục thu phí tại trạm T2, báo cáo cấp có thẩm quyền bố trí vốn ngân sách nhà nước hỗ trợ cho phần đầu tư Quốc lộ 91B, giao UBND thành phố Cần Thơ tiếp nhận, quản lý bảo trì đoạn tuyến Quốc lộ 91B đã đầu tư nêu trên.

Trạm chậm được thu phí: Bù tiền!

Với Trạm thu phí La Sơn - Túy Loan, Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng và đề xuất phương án không sử dụng trạm thu phí La Sơn - Túy Loan để hoàn vốn, bổ sung vốn Nhà nước để hỗ trợ nhằm bảo đảm hiệu quả tài chính.

Quan điểm của Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tư pháp là cơ chế thu phí trạm La Sơn - Túy Loan không chịu tác động của Luật quản lý, sử dụng tài sản công nên vẫn có thể xem xét tiếp tục cho thu phí.

Tóm lại, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, do có những khó khăn, vướng mắc về giải pháp xử lý các trạm BOT bất cập nêu trên nên đến nay các trạm vẫn chưa được thu phí, gây sụt giảm doanh thu tại các dự án. Trường hợp không được khắc phục sớm, sẽ phá vỡ phương án tài chính, phát sinh nợ xấu, ảnh hưởng đến chính sách điều hành tiền tệ của quốc gia cũng như môi trường thu hút đầu tư tư nhân, tạo áp lực về ngân sách nhà nước trong các giai đoạn tiếp theo.

Thái Anh