Thủ tướng đau lòng khi nhắc về những con số hậu quả của chiến tranh

Chiều 25/7, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06, Bộ Công an) tổ chức Hội nghị sơ kết Kế hoạch 356/KH-BCA-C06 về việc thu nhận mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính.

Triển khai từ tháng 7/2024, Kế hoạch 356 của Bộ Công an là một chương trình quy mô lớn, mang giá trị nhân văn sâu sắc, hướng đến mục tiêu xác định danh tính cho các liệt sĩ còn thiếu thông tin, những người con đã hóa thân vào đất mẹ, đang yên nghỉ tại hàng nghìn nghĩa trang trên khắp cả nước.

Đó là hành trình đưa công nghệ về phụng sự ký ức, là nỗ lực để những dòng dữ liệu vô tri có thể thắp lên hy vọng, kết nối trái tim người sống với hình bóng người đã khuất. 

Cục C06, cho biết, tính đến ngày 20/7, toàn quốc đã thu nhận được hơn 57.000 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ.

Căn cứ thông tin 128 hài cốt liệt sĩ được quy tập về nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ - Gia Lai do Cục Chính sách Bộ Quốc phòng cung cấp, C06 đã chỉ đạo và phối hợp với công an địa phương rà soát để thu mẫu ADN thân nhân 89 liệt sĩ.

Kết quả, C06 đã phối hợp với Cục Người có công (Bộ Nội vụ) hoàn thành hồ sơ công nhận danh tính liệt sĩ đối với 16 anh hùng liệt sĩ.

Cục C06 đánh giá đây là kết quả bước đầu triển khai ngân hàng Gen (ADN) của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính, với số lượng dữ liệu và tài liệu thu thập còn ít, tuy nhiên cũng đã đạt được những thành quả nhất định. 

Tới dự và phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết đất nước ta có hơn 1,2 triệu liệt sĩ, trong đó, khoảng 900.000 hài cốt đã được quy tập về các nghĩa trang.

Tuy nhiên, theo Thủ tướng, đến nay vẫn còn khoảng 300.000 hài cốt liệt sĩ đã được an táng nhưng chưa xác định được danh tính. Ngoài ra, còn khoảng 175.000 hài cốt liệt sĩ hy sinh tại các chiến trường trong nước và quốc tế như Lào, Campuchia...

Bên cạnh đó, Việt Nam hiện có khoảng 652.000 thương binh, 198.000 bệnh binh, hơn 132.000 Bà mẹ Việt Nam anh hùng và khoảng 320.000 người bị ảnh hưởng bởi chất độc hóa học.

Nhắc lại những con số ấy, Thủ tướng bày tỏ sự xúc động và đau lòng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ, ông từng gặp một gia đình thân nhân liệt sĩ ở Nghệ An vào tận An Giang để đón hài cốt người thân.

"Các anh ra đi bằng xương bằng thịt, mang theo tuổi trẻ, niềm tin, khát vọng tương lai. Giờ đây, người thân chỉ còn biết trông mong tìm lại những phần xương cốt còn sót lại... chỉ mong làm sao được xác nhận chính xác là người thân của mình", Thủ tướng nói.

Thủ tướng bày tỏ trăn trở trước thực tế rằng thời gian đang trôi đi, điều kiện khí hậu, môi trường khắc nghiệt khiến việc tìm kiếm và xác minh danh tính liệt sĩ ngày càng khó khăn hơn. Trong khi đó, thân nhân liệt sĩ, những người mong mỏi được đón phần mộ người thân trở về, ngày một già yếu, thậm chí nhiều người đã không còn.

"Nếu không làm nhanh, sẽ không kịp nữa. Không ai sống mãi để chờ kết quả. Cho nên, chúng ta phải đột phá, hành quân nhanh hơn để chạy đua với thời gian. Đây là cuộc chạy đua vì ký ức, vì đạo lý và vì tương lai", Thủ tướng chỉ đạo.

Cũng theo Thủ tướng, xác định ADN không chỉ là thao tác kỹ thuật sinh học, mà còn là chìa khóa phục hồi ký ức lịch sử cho thân nhân gia đình liệt sĩ, là công cụ để kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai.

Việc này thể hiện sự tri ân sâu sắc, là giá trị đạo lý và nhân văn đặc biệt của dân tộc Việt Nam.

"Chúng ta phải đạt được mục tiêu đưa được nhiều liệt sĩ trở về với tên tuổi, với quê hương, gia đình, để không một liệt sĩ nào bị lãng quên, không một gia đình liệt sĩ nào còn phải chờ đợi, mong ngóng trong vô vọng. Góp phần làm vơi đi nỗi đau chiến tranh của dân tộc, của mỗi người dân, mỗi gia đình thân nhân liệt sĩ và của cả đất nước ta", Thủ tướng nhấn mạnh. 

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Văn Hồi cho biết từ năm 2020, Bộ đã đề nghị Mỹ hỗ trợ Việt Nam về kỹ thuật và năng lực xác định danh tính hài cốt liệt sĩ trong chiến tranh.

Ông cho hay, 2 nước cũng hợp tác, tiếp nhận kỹ thuật và hỗ trợ chuyển giao công nghệ về xác định ADN, hiện do Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam thực hiện.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng phối hợp với Bộ Quốc phòng và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam hoàn thành việc đầu tư, nâng cấp cơ sở giám định ADN.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, từ năm 2014 đến nay, Bộ và các đơn vị liên quan đã xác định được hơn 5.000 liệt sĩ, thu nhận hơn 44.000 mẫu ADN hài cốt liệt sĩ từ các đội tìm kiếm; nâng cấp, sửa chữa các nghĩa trang liệt sĩ và hơn 7.000 mẫu thân nhân liệt sĩ đã được phân tích.