Thời tiết hè năm nay sẽ diễn biến như thế nào?

Nắng nóng gay gắt xảy ra ngay đầu mùa mưa

Ông Nguyễn Hữu Hải - Trưởng phòng dự báo khí tượng hạn vừa và hạn dài (Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn TƯ) cho biết: “Nếu nhìn tổng thể, mùa hè năm nay cũng không có khác biệt nhiều lắm so với những mùa hè nhiều năm.

Hiện tại, chúng tôi chưa tìm thấy một cái dấu hiệu nào gọi là biến động gì quá lớn. Theo dự báo, nền nhiệt độ các khu vực trên phạm vi cả nước phổ biến ở mức xấp xỉ hoặc cao hơn một ít so với giá trị trung bình nhiều năm. Những tháng giữa và cuối vụ, một số nơi thuộc ven biển Trung Bộ và Tây Nguyên có khả năng có nền nhiệt độ thấp hơn trung bình nhiều năm”.

Theo lưu ý của ông Hải thì một số đợt nắng nóng gay gắt có khả năng xảy ra ở một số nơi thuộc Bắc Bộ, Trung Bộ vào những tháng đầu mùa mưa. Đặc biệt là hiện tượng nắng nóng trong mùa hè này sẽ không xảy ra trên diện rộng như những năm qua mà tập trung vào diện cục bộ. Bắc Bộ nhiệt độ cao nhất lên tới 37-39 độ C; Bắc Trung Bộ, nhất là ở miền núi như Tương Dương, Cửa Rào (Nghệ An) nhiệt độ cao nhất lên tới 39-41 độ C; khu vực Nam Bộ từ 37-39 độ C.

Tuy nhiên, theo ghi nhận của các chuyên gia dự báo, thời điểm xuất hiện nắng nóng mùa này đã xảy ra sớm hơn so với năm ngoái. Trên phạm vi cả nước, từ đầu vụ Đông Xuân 2006-2007 đến giữa tháng 3/2007, nền nhiệt độ phổ biến đã cao hơn mức trung bình nhiều năm; đặc biệt, nhiệt độ trung bình tháng 2/2007 cao hơn trung bình nhiều năm rất nhiều. Một số nơi ở Bắc Bộ đạt giá trị cao nhất trong chuỗi số liệu lịch sử quan trắc được. 

Vào ngày 26/3, tại Bắc Trung Bộ đã xuất hiện nắng nóng, nhiệt độ cao nhất ở một vài nơi đã lên đến 38 độ C như Quỳ Hợp (Nghệ An) 28,2 độ C. 

Hiện tượng El-Nino đã bắt đầu suy yếu ngay từ tháng Giêng, tháng Hai vừa rồi và đã chuyển sang trung tính. “Nhận định của một vài trung tâm trên thế giới và ở khu vực cho thấy, Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng bởi La-Nina vào khoảng tháng 5, tháng 6 tới nhưng hiện tại pha La- Nina còn đang rất yếu nên chúng tôi chưa thể đưa ra dự đoán là nó có phức tạp hay không, nếu phức tạp thì sẽ đến mức độ nào. Bởi thông thường, những năm diễn ra El-Nino mạnh hoặc La-Nina mạnh, thì thời điểm này đã thấy được sự biến đổi rõ rệt. Nếu từ tháng 5 tới, khi La -Nina có thể mạnh lên và nếu hệ thống chuyển sang thái cực này thì mưa sẽ nhiều hơn, bão cũng nhiều hơn”. 

Hiện tại, các vùng trong cả nước do các hệ thống đang giao thoa nhau, tranh giành nhau giữa mùa đông và mùa hè nên thời tiết cũng sẽ có sự xáo trộn và khi hệ thống phía tây phát triển thì thời tiết sẽ nắng nóng hẳn lên. Và từ tháng 4 trở đi, nền nhiệt độ sẽ tăng dần và thực sự mạnh vào tháng 5, tháng 6. 

Khô hạn và thiếu nước sẽ kéo dài đến tháng 11/2007

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn TƯ, trên phạm vi cả nước, tổng lượng mưa toàn mùa phổ biến ở mức xấp xỉ hoặc cao hơn một ít so với trung bình nhiều năm.

Bắc Bộ, lượng mưa đầu mùa phổ biến ở mức xấp xỉ dưới trung bình nhiều năm, giữa và cuối mùa ở mức xấp xỉ hoặc cao hơn trung bình nhiều năm. Trung Bộ, đầu mùa có lượng mưa thấp hơn hoặc xấp xỉ trung bình nhiều năm, giữa và cuối mùa cao hơn một ít so với trung bình nhiều năm. Tây Nguyên, một vài tháng đầu, lượng mưa phổ biến ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm, các tháng sau ở mức cao hoặc xấp xỉ trung bình nhiều năm. Nam Bộ, lượng mưa đầu và giữa mùa phổ biến ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, cuối mùa ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm cùng thời kì.

Theo đó, tình hình khô hạn và thiếu nước còn tiếp tục xảy ra ở vùng núi Bắc Bộ đến đầu tháng 6 và ở trung, nam Trung Bộ đến đầu tháng 11.

Nhận định sơ bộ xu thế mùa mưa bão, lũ năm 2007 của Trung tâm cũng cho thấy, năm nay, số cơn bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta có khả năng dưới mức trung bình nhiều năm (trung bình nhiều năm là 4-5 cơn), tương đương với năm 2006.

Tuy nhiên, cần đề phòng bão mạnh, lũ lớn, lũ quét, sạt lở đất có khả năng xảy ra ở một số vùng trên cả nước, đặc biệt ở vùng núi thuộc Bắc Bộ, Trung Bộ và Tây Nguyên. Đỉnh lũ cao nhất trên các sông chính ở Bắc Bộ có khả năng xuất hiện vào cuối tháng 7 hoặc tháng 8 gần và trên mức báo động 3; đạt trên mức báo động 3 trên các sông ở Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên vào cuối tháng 8 và tháng 9; đạt mức báo động 2 hoặc trên mức báo động 3 trên các sông Nam Bộ vào tháng 10, 11 và 12.

Mùa khó cho dự báo

Thời tiết cả nước đang bước vào giai đoạn chuyển mùa, từ mùa đông sang mùa hè và đây cũng chính là thời điểm khó khăn đối với công tác dự báo của các chuyên gia trong ngành.

“Sự giao tranh giữa khối không khí lạnh ở phía bắc và khối không khí nóng từ phía tây có xu hướng phát triển sang rất mãnh liệt. Nếu trong trường hợp áp thấp phía tây thắng thế, thời tiết sẽ nóng hẳn lên; còn nếu lưỡi cao lục địa khống chế thì sẽ quay sang giai đoạn âm u. Sự tranh chấp giữa hai luồng không khí, cùng với sự biến đổi của khí quyển, một phần do bởi tác động của con người nên rất khó cho dự báo viên trong việc dự báo chính xác có hay không loại hình thái thời tiết nào”- ông Vũ Anh Tuấn, Trưởng phòng dự báo hạn ngắn (Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn TƯ) giải thích.

Theo ông Tuấn, trong một vài trường hợp, khi nhận thấy khả năng áp thấp phía tây phát triển, thì nhiệt độ ở phía tây sẽ nóng trước, rồi nóng dần sang phía đông. Điển hình của cái nóng phía tây sẽ là bắt đầu từ quá trình vùng Thượng Lào bắt đầu nóng, nhiệt độ lên tới 35-36 độ C, rồi cái nóng đó sẽ lan tới Mường Tè, Lai Châu, xuống dần Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình. Sau khi nó đã khống chế toàn bộ phía tây rồi, nó sẽ lan xuống phía đông. 

Hiện tại, do áp thấp phía tây tranh chấp với không khí lạnh kết hợp với hội tụ gió ở trên cao nên trời âm u, nhưng trong vài ba ngày tới, áp thấp phía tây phát triển hẳn, nhiệt độ sẽ nhích dần lên. Nếu tính chung cho cả khu vực phía tây Bắc Bộ thì nhiệt độ cao nhất trong ngày sẽ ở khoảng 30 độ C.

Đối với một nước nằm ở vùng khí hậu nhiệt đới có sự tranh chấp của rất nhiều loại hình thời tiết như nước ta, trong một năm có hai thời điểm thật sự khó khăn cho công tác dự báo. Đó là khi chuyển từ mùa lạnh sang mùa nóng (tháng 4, tháng 5) và từ mùa nóng sang mùa lạnh (tháng 9, tháng 10). 

“Những điều này hoàn toàn do khách quan mang lại nên rất khó để khắc phục. Kể cả các nước tiên tiến trên thế giới khi đưa ra các bản tin dự báo đều có những sai số nhất định và phải cập nhật thường xuyên. Khi chúng tôi chạy mô hình như thế này, nhưng có thể trong vòng 12 tiếng sau, trạng thái thời tiết lại biến đổi khác đi nên rất khó cho dự báo.

Trung bình trong một năm, các chỉ tiêu để đạt được của một bản tin dự báo thời tiết trên đất liền là 83% so với một bản tin đúng và bản tin sai. Công nghệ dự báo của chúng ta là dự báo cho toàn vùng, khác hẳn bản tin dự báo cho một điểm. Do đó, chúng ta cần phải có những đầu tư tiếp theo để có thể tập trung vào dự báo điểm”- ông Tuấn cho biết.

Hiền Linh