Sửa 115 luật và 20.000 văn bản để thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp

Sáng 18/5, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn báo cáo chuyên đề nội dung trọng tâm, cốt lõi Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Theo Chủ tịch Quốc hội, việc ban hành nghị quyết này đòi hỏi khách quan của tiến trình đổi mới, nhằm tạo đột phá nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của đất nước.

Không đẩy khó khăn cho người dân, doanh nghiệp

Trong những năm qua, theo ông Mẫn, công tác xây dựng và thi hành pháp luật đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần tạo nền tảng pháp lý cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Tuy nhiên, ông chỉ ra tồn tại khi tư duy xây dựng pháp luật trong một số lĩnh vực còn thiên về quản lý, chưa chú trọng đúng mức đến thúc đẩy phát triển, chưa tạo động lực đổi mới sáng tạo.

Nhiều văn bản quy phạm pháp luật còn mang nặng tính mệnh lệnh hành chính, quy định chi tiết "được làm gì, không được làm gì", thiếu linh hoạt, không theo kịp sự phát triển. 

Bên cạnh đó là tình trạng quy định pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu đồng bộ, không rõ ràng chưa được khắc phục triệt để, gây khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Ông Mẫn cho biết Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị quán triệt 5 quan điểm cốt lõi, trong đó xác định công tác xây dựng và thi hành pháp luật là "đột phá của đột phá".

"Đây không phải những cải cách nhỏ lẻ, riêng biệt mà là một sự đổi mới căn bản, toàn diện, đồng bộ, từ khâu hoạch định chính sách đến xây dựng, ban hành và tổ chức thi hành pháp luật", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Bên cạnh việc xây dựng pháp luật phải bám sát thực tiễn, Chủ tịch Quốc hội nói cần nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, xác định rõ đầu tư cho công tác xây dựng chính sách, pháp luật là đầu tư cho phát triển.

Nghị quyết 66 đặt ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam có hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi với cơ chế tổ chức thực hiện nghiêm minh, nhất quán, mở đường cho kiến tạo phát triển.

Đến năm 2045, Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao, có hệ thống pháp luật chất lượng cao, hiện đại, tiệm cận chuẩn mực, thông lệ quốc tế tiên tiến.

Để đạt mục tiêu trên, Chủ tịch Quốc hội cho biết Nghị quyết của Bộ Chính trị xác định 7 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cần tập trung thực hiện trong thời gian tới.

Trong đó, một điểm nhấn quan trọng được Chủ tịch Quốc hội chia sẻ là đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật.

"Luật pháp được xác định là lợi thế cạnh tranh của đất nước, do đó nghị quyết yêu cầu dứt khoát từ bỏ tư duy không quản được thì cấm, thay vào đó phải khuyến khích sáng tạo, khơi thông nguồn lực phát triển", ông Mẫn quán triệt.

Đồng thời, nghị quyết nhấn mạnh phải hoàn thiện quy trình lập pháp minh bạch, chuyên nghiệp và công khai ý kiến đóng góp, không đẩy khó khăn cho người dân, doanh nghiệp.

"Dứt khoát không để tình trạng nói nhiều làm ít, nói mà không làm"

Để thực hiện triển khai nghị quyết này, Chủ tịch Quốc hội cho biết cần thể chế hóa chủ trương của Đảng về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và các luật có liên quan để tiếp tục thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

"Để thực hiện cuộc cách mạng về cải cách, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, phải sửa đổi, bổ sung một số điều có liên quan của Hiến pháp 2013 và 115 luật, 9 nghị quyết của Quốc hội, gần 20.000 văn bản dưới luật, nghị quyết của các cơ quan Trung ương và địa phương", ông Mẫn cho hay.

Riêng tại kỳ họp thứ 9 này, Quốc hội cũng sẽ xem xét, thông qua trên 50 luật, nghị quyết để thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy, đột phá phát triển khoa học công nghệ, tháo gỡ các vướng mắc, điểm nghẽn để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Chủ tịch Quốc hội, nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua về nội dung xây dựng pháp luật là chính sách mới, đột phá, khác với quy định hiện hành của pháp luật, nhưng là rất cần thiết để đáp ứng yêu cầu phát triển "bứt tốc" của đất nước.

"Công tác xây dựng pháp luật phải xuất phát từ lợi ích toàn cục của đất nước, dứt khoát từ bỏ tư duy không quản được thì cấm", ông Mẫn tái khẳng định.

Trong triển khai thực hiện nghị quyết, Chủ tịch Quốc hội lưu ý phải xác định đúng, đủ nhiệm vụ của từng cơ quan, gắn với thời hạn thực hiện cụ thể, kết quả đầu ra rõ ràng, đồng thời, có cơ chế theo dõi, giám sát, kiểm tra việc thực hiện bảo đảm để những chủ trương, quyết sách trong nghị quyết sớm đi vào cuộc sống mang lại những kết quả cụ thể có thể kiểm đếm và người dân cảm nhận được sự thay đổi theo chiều hướng tích cực

"Dứt khoát không để tình trạng nói nhiều làm ít, nói mà không làm", ông Mẫn nhấn mạnh.

Theo ông, phải gắn với công tác đánh giá, khen thưởng, sử dụng cán bộ và có chế tài, biện pháp xử lý đối với người không thực hiện đầy đủ trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng pháp luật.