Sứ quán Việt Nam tại Iraq thời hậu chiến

Chúng tôi đến Baghdad vào một buổi chiều, khi cái nóng ngột ngạt của sa mạc đã dịu. Những ngôi nhà đẹp nhất của thủ đô đều đã bị bom đạn phá huỷ hoặc bị đốt cháy trụi. Hàng đoàn xe tăng, xe quân sự của Mỹ chạy ầm ầm trên các đường phố và luôn luôn ở trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu.

Ngôi nhà của sứ quán Việt Nam nằm trên đường phố Dawoodi Al-Mansour phủ đầy cát bụi sau những trận mưa bom và bão cát. Nhiều cửa kính bị vỡ do chấn động của bom đạn. Nhiều cây cối xanh tươi giờ thành khô héo.

Khu vườn của sứ quán trước đây đầy hoa không khác gì một công viên nhỏ, nay trở nên tiêu điều, xơ xác vì bị bỏ hoang không người chăm bón. Mở cổng bước vào, lòng chúng tôi cảm thấy nặng trĩu. Cảnh tượng này gợi lại cho chúng tôi những nỗi đau của chiến tranh. Tuy nhiên, mọi người đều thở phào nhẹ nhõm khi nhìn thấy sứ quán không bị cướp phá, mọi tài sản hầu như còn nguyên vẹn, vì trước khi rời Baghdad chúng tôi đã nhờ những người bạn Iraq trông nom và bảo vệ chu đáo.

Công việc đầu tiên của chúng tôi là kéo lá cờ đỏ sao vàng của Tổ quốc lên để khẳng định sự có mặt và chủ quyền của mình. Và ngay ngày hôm sau, tất cả mọi người từ Đại sứ đến nhân viên đều xắn quần áo tham gia vào "chiến dịch" quét dọn, tổng vệ sinh toàn bộ khu vực trong ngoài sứ quán. Những nhân viên bảo vệ người Iraq thấy vậy cũng nhập cuộc vui vẻ.

Sau vài ngày ổn định sinh hoạt, chúng tôi bắt đầu tiến ra vườn làm đẹp. Chúng tôi đi mua các loại cây ăn quả, hoa và cỏ về trồng. Đến bây giờ, mọi thứ đã sạch sẽ, gọn gàng và ngăn nắp. Vườn cỏ được trồng lại mượt như sân golf, xung quanh đầy hoa nở sặc sỡ. Bạn bè ai đến cũng tấm tắc khen.

Song cuộc chiến tranh của Mỹ chống Iraq đã làm đảo lộn toàn bộ tình hình và sinh hoạt không những của những người Iraq mà còn của cả các nhà ngoại giao nước ngoài sống và làm việc tại đất nước này. Họ cũng phải đối mặt với những khó khăn và nguy hiểm như những người dân bản địa, đôi khi nguy hiểm hơn bởi vì họ còn là những mục tiêu của các hành động khủng bố. Theo Công ước Vienna năm 1964, các lực lượng chiếm đóng có trách nhiệm bảo vệ an toàn cho các nhà ngoại giao nước ngoài, nhưng sau khi chiếm được Iraq, Mỹ đã tuyên bố không những không thể đảm bảo an toàn cho các nhà ngoại giao, mà còn tước bỏ mọi quyền ưu đãi miễn trừ của họ. Các lực lượng Mỹ chỉ bảo vệ cho đại sứ quán các nước tham gia liên quân.

Nhiều nước đã phải cử các đội lính đặc nhiệm được trang bị các loại vũ khí tối tân nhất sang bảo vệ. Nhiều sứ quán xây các bức tường bảo vệ bằng những tấm bê tông chống đạn dày cộp không khác gì lô cốt. Nhiều đại sứ dùng xe chống đạn và lúc nào cũng có các nhân viên bảo vệ trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu đi cùng. Chúng tôi không có điều kiện như họ, nhưng cũng phải làm tất cả những gì có thể để đề phòng những khả năng xấu nhất xảy ra.

Chúng tôi bàn với nhau xây dựng một hàng rào bảo vệ bên ngoài. Một loạt các thùng phuy đã được tận dụng nhồi bê tông bên trong xếp thành hàng đặt trước cổng sứ quán làm chướng ngại vật để ngăn chặn phần nào các cuộc đánh bom bằng xe hơi. Tuy nhiên, đó chỉ là các biện pháp đề phòng mà thôi. Không có gì có thể bảo vệ vững chắc được bằng mối quan hệ tốt với người dân bản xứ. Chúng tôi đã làm công tác "dân vận" và xây dựng được mối quan hệ thân thiết với những gia đình cùng khối phố. Sứ quán Việt Nam có rất nhiều bạn bè và chính họ là những người bảo vệ tin cậy nhất.

Tình hình Iraq hiện nay làm cho chúng tôi sống lại những năm tháng chiến tranh gian khổ ở Việt Nam. Tiếng xe tăng gầm rú, tiếng máy bay quần đảo suốt ngày đêm nghe rát tai, những tiếng nổ lớn làm rung chuyển cả thành phố. Ban đêm cả thành phố chìm trong bóng tối. Điện một ngày chỉ có khoảng 1 tiếng đồng hồ. Đại sứ quán có một chiếc máy phát điện, mỗi ngày chúng tôi chỉ dám cho vận hành vài tiếng, chủ yếu là để phục vụ cho công việc. Không ngờ mùa đông năm nay lại rét như vậy. Nhiệt độ ngoài trời có lúc xuống tới dưới 0 độ C. Do không có điện, xăng dầu và hơi đốt cũng hết sức khan hiếm, anh em phải đi kiếm các thanh gỗ về làm củi đốt lên rồi quây quần bên bếp lửa cho đỡ lạnh.

Theo Quốc tế