Phòng, chống tham nhũng 2008: Năm của tin tốt lành

Mặc dù vẫn còn ăn đất, ăn xi măng, sắt thép… ở các công trình xây dựng cơ bản nhưng những chủ trương, chính sách về phòng chống tham nhũng của Đảng và Chính phủ Việt Nam cho thấy đã bắt đầu có hiệu quả.

Toàn cảnh phòng, chống tham nhũng 2008…

Quà biếu chạy chức (ảnh: PL TPHCM)

Tính đến hết tháng 11/2008 đã có gần 1 triệu lượt cán bộ, công chức được học tập, tuyên truyền và tham gia gần 10.000 lớp quán triệt pháp luật về PCTN, theo đó nhận thức của công chức về tham nhũng và đạo đức công vụ đã phần nào chuyển biến tích cực.

Trên cơ sở thực tiễn công tác PCTN, có tới 3/4 bộ, ngành, địa phương đã đưa ra những nhận định, đánh giá về tình hình tham nhũng trong phạm vi quản lý thể hiện có sự chuyển biến theo chiều hướng tích cực.

Theo báo cáo của Tổ chức Minh bạch quốc tế (TI), việc tăng 0,1 điểm (từ 2,6 lên 2,7 điểm trong bảng xếp hạng nhận thức về tham nhũng) là một thực tế đáng mừng khi cùng với điểm số này thì Việt Nam tăng 2 bậc trên bảng xếp hạng từ 123 lên 121 trong năm 2008.

Tuy nhiên, một nhìn nhận khá nghiêm túc từ báo cáo của Tập đoàn Kiểm toán Ernst & Young cho biết, có tới 60% doanh nghiệp tại Việt Nam cho rằng họ từng bị vòi vĩnh để có được (tiếp tục) hợp đồng và 48% từng bị “nẫng tay trên” hợp đồng vì đối thủ hối lộ đối tác. Các chỉ số này cao gấp khoảng 4 lần so với mức độ trung bình trên thế giới.

Chính vì vậy nếu nói tham nhũng trong năm vừa qua đã giảm thực ra cũng là một cái nhìn có phần chủ quan, tuy nhiên để lý giải cho nhận định tích cực sau 2 năm Luật PCTN đi vào cuộc sống, Thanh tra Chính phủ đã đưa ra 1 khái niệm tiêu biểu để nhận xét về tham nhũng năm 2008 được nhiều người đồng tình đó là “Tham nhũng vặt”.

... thông qua 2 vụ "lình xình" cụ thể

Hai lãnh đạo dính "lình xình" trong năm vừa qua.

Chưa hiểu hết mới có chuyện Bí thư tỉnh ủy Cà Mau Võ Thanh Bình “hồn nhiên” nộp lại 100 triệu đồng mà theo ông là tiền cấp dưới dùng để “mua chức” nhưng khi cơ quan điều tra vào cuộc thì ông “quyết tâm” không chịu đưa ra danh tính người đưa hối lộ.

Kết quả xử lý ông cựu Bí thư tỉnh ủy như thế nào đi chăng nữa cũng cho chúng ta một bài học đắt giá trong khâu tuyển dụng và đào tạo cán bộ… Chưa hết, theo các quy định hiện có thì để đưa một quan chức cao cấp ra tòa không phải là đơn giản.

Cũng không đơn giản để khẳng định ngay cáo buộc “quan chức Việt Nam” nhận hối lộ trong vụ PCI nhưng một điều thực tế là trong quá trình điều tra cả 4 quan chức Nhật đã thừa nhận hành vi đưa hối lộ của họ trước tòa án Nhật Bản.

Đặt giả thiết lời khai của các quan chức Nhật là đúng và khoản tiền hối lộ lên đến gần 1 triệu USD mà chúng ta không tìm thấy bằng chứng gì thì rõ ràng năng lực phòng, chống tham nhũng của Việt Nam đang bị đặt trước rất nhiều thách thức.

Con số 10% lại quả nghe “có vẻ quen quen” không chỉ ở vụ bê bối PCI mà xuất hiện ở nhiều vụ bê bối khác được phát hiện và xử lý trong những năm qua, niềm tin của công chúng có quyền đặt câu hỏi liệu có còn nữa không những khoản 10% ở những công trình đầu tư XDCB kém chất lượng!?

Chính vì vậy ngày quốc tế phòng chống tham nhũng năm nay chọn chủ đề “Nâng cao tính trách nhiệm và minh bạch, giảm tham nhũng” với việc chính những người dân sẽ đưa ra các giải pháp của họ để thực hiện chính cái quyền mà bấy lâu nay vẫn chưa được sử dụng hết: Quyền biết, quyền làm, quyền kiểm tra.

Nhân vật tiêu biểu của năm

Lá đơn tự tố cáo hành vi phạm tội của bản thân do chính ông Hoàng Chung gửi tới cơ quan Công an.

Ông Hoàng Chung, nguyên Chủ nhiệm thực hiện dự án, triển khai tại Trung tâm nghiên cứu thực nghiệm rau quả Gia Lâm, biết rằng sẽ phải đối mặt với mức án từ 15 - 20 năm tù vì tội tham nhũng nhưng hy vọng của ông là muốn sửa chữa lỗi lầm và “tự thú”.

Ông Chung đã làm đơn gửi cơ quan công an tự tố giác hành vi sai phạm của bản thân cùng những người liên quan trong việc tham ô hàng trăm triệu đồng và sẵn sàng chấp nhận sự trừng phạt của pháp luật bởi ông lý giải rằng “luôn bị lương tâm dằn vặt”.

Từ lá đơn này, cơ quan điều tra đã làm rõ một vụ án tham nhũng, đề nghị truy tố 4 cán bộ về các tội tham ô tài sản, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.