Phó Thủ tướng: Đừng để có tiền mà không tiêu được!

Tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2016 Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới (NTM) diễn ra ngày 28/6, ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM - cho biết: Hiện cả nước đã có 1.965 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 22% tổng số xã của cả nước, tăng gần 5% so với cuối năm 2015; 23 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn NTM, tăng thêm 8 huyện so với cuối năm 2015. Bình quân cả nước đạt 13,0 tiêu chí/xã, tăng 8,3 tiêu chí so với năm 2010 khi bắt đầu thực hiện Chương trình và 3,0 tiêu chí so với cùng kỳ năm 2015.

Trong khi đó, ông Lê Huy Ngọ - nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cố vấn Chương trình - cho rằng: Tiến độ đạt được trên 22% và 10 huyện đang chuẩn bị xong chuẩn là ngoài ý muốn, vì xuất hiện mô hình cấp huyện nên chạy không kịp.

Về vấn đề này, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết sẽ sớm hoàn thiện thẩm định việc thực hiện Chương trình trong năm 2016 vào tháng 7 tới để Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt việc thực hiện và làm căn cứ cho các địa phương triển khai thực hiện.

Cũng theo đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong năm 2016, cả nước có thể huy động được khoảng 263.127 tỷ đồng từ các nguồn lực để thực hiện Chương trình, trong đó ngân sách Trung ương đã bố trí 7.374 tỷ đồng.

Đề cập tới vấn đề huy động nguồn lực, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM - dẫn chứng về một phương thức điển hình mà tỉnh Tuyên Quang đã triển khai hiệu quả.

“Tuyên Quang họ chuyển từ Nhà nước và nhân dân cùng làm sang nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ. Dân làm không chỉ là đóng tiền, bỏ sức ra mà quan trọng là khi quy hoạch, chủ trương, thiết kế như thế nào thì người ta đã có ý kiến rồi và nó không có thất thoát gì hết, rồi bảo trì họ cũng làm nhà nước chỉ hỗ trợ thôi. Tuyên Quang họ làm như thế đấy, chỉ sau 5 năm toàn tỉnh đã làm được 2.700 km đường nông thôn.” - Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho hay.

Trên thực tế, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM hiện đang gặp khó khăn ở khu vực miền núi, khu vực khó khăn nếu lấy các tiêu chí trong khung cứng của Chương trình ra để làm thước đo. Theo Ban Kinh tế Trung ương, hiện nay có 326 xã đạt dưới 5 tiêu chí tập trung ở miền núi phía Bắc, có các xã có số lượng tiêu chí thấp ở 4 tỉnh có nông thôn mới rất thấp là Điện Biên, Sơn La, Cao Bằng và Quảng Ngãi. Ban Kinh tế Trung ương đề nghị nên có Đề án riêng để các tỉnh tập trung đầu tư để khu vực miền núi theo kịp khu vực đồng bằng, đảm bảo công bằng.

Kết luận Hội nghị này, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đặt ra vấn đề định hướng xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020 là vừa làm trên diện rộng nhưng có trọng điểm, tập trung ở những vùng khó khăn, các xã ở khu vực biên giới.

“Quan điểm điểm của Trung ương là Xây dựng NTM gắn với tái cơ cấu, gắn với quá trình đô thị hoá. Vì vậy cần linh hoạt, gắn với đó là công tác quy hoạch, phải có tính linh động, không được đóng khung, phải theo đặc thù của vùng miền. Tiêu chí mềm rất quan trọng, bởi cuối cùng cũng là đời sống của nhân dân thế nào, sinh kế thế nào, truyền thống văn hoá làng xã có duy trì được không?” - Phó Thủ tướng khẳng định.

Lãnh đạo Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sớm trình Thủ tướng Chính phủ khung khổ của bộ tiêu chí này về số lượng các tiêu chí, làm rõ hơn nội hàm của các tiêu chí, nhất là đối với các tiêu chí “mềm” liên quan tới sinh kế, việc làm, thu nhập và đời sống tinh thần của cư dân nông thôn. Đặc biệt, tăng cường thẩm quyền của cấp tỉnh khi xây dựng chất lượng của các tiêu chí để phù hợp với điều kiện của mỗi vùng miền, mỗi địa phương.

Về việc thẩm định thực hiện Chương trình xây dựng NTM trong năm 2016 theo tiến độ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ này phải hoàn thành thẩm định Chương trình này chậm nhất trong nửa đầu tháng 7/2016 để Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê chuẩn, triển khai thực hiện.

“Chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới thẩm định tháng 6 phải xong, không thẩm định xong thì Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn không phê duyệt và không triển khai được. Đừng để có tiền mà không tiêu được, không đầu tư được NTM” - Phó Thủ tướng nói rõ.

Trong giai đoạn 2016-2020, Phó Thủ tướng nhấn mạnh định hướng xây dựng NTM là vừa làm trên diện rộng nhưng có trọng điểm, tập trung vào những vùng khó khăn, xã biên giới, bãi ngang, tiếp tục nâng bình quân số tiêu chí NTM của các xã trên cả nước. Nhân dân phải là chủ thể thực hiện và theo quan điểm nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ.

Châu Như Quỳnh