Nông dân trắng tay, mất Tết sau cơn lũ muộn

Tan hoang, xơ xác là những gì người ta có thể hình dung về làng rau Quảng Nam sau lũ chồng lũ. Rau quả phục vụ Tết mất trắng, người dân điêu đứng, bàng hoàng sau những gì trận lũ “đặc biệt lớn” mang tới.

Những cánh đồng đu đủ đổ ngã, trái rụng đầy; rau cải, ớt, xà lách… bị thối rữa; đậu cô ve, khổ qua, dưa leo… héo úa, giàn cây ngã rạp, xung quanh là bùn đất nhầy nhụa, trơn trượt. Hầu hết rau phục vụ Tết đều mất trắng theo cơn lũ dữ.

Vẫn chưa hết sốc sau những thiệt hại của gia đình, bà Lê Thị Chín (thôn Bàu Tròn, xã Đại An, Đại Lộc) cho biết: “Gia đình tôi mất trắng rồi, xuống giống đợt 1 bị lũ cuốn trôi rồi đến xuống giống đợt 2 cũng tiêu tùng theo cơn lũ dữ. Thiệt hại cũng hơn 20 triệu đồng chứ ít ỏi gì đâu. Rau màu trồng phục vụ Tết với mong muốn kiếm thêm thu nhập trả nợ tiền phân bón, giống… vay người ta lúc trước nhưng giờ tan hoang cả rồi”.

Ở cánh đồng Bàu Tròn, gần 100% hộ canh tác rau màu mất trắng. Ngoài ra, hàng chục ha ngô, lạc, thuốc lá của người dân trồng ở ven sông bị vùi lấp, xói lở.

Đang mót lại những trái khổ qua bị ngập úng sau lũ, ông Phan Văn Đàng (thôn Bàu Tròn, xã Đại An) xót xa: “Chưa có năm nào lũ muộn xuất hiện như năm nay mà lại là lũ chồng lũ. Kinh nghiệm từ trước chúng tôi luôn xuống giống sau 23/10 âm lịch, nhưng đúng là người tính không bằng trời tính. Vậy mà qui luật vốn có đã không đúng nữa, lũ tự nhiên chúng tôi còn biết đường mà đoán được. Còn với lũ thủy điện thì chúng tôi đành bó tay, nghe thủy điện xả lũ mà tôi bủn rủn tay chân, như đồ đạc còn kê cao chạy lũ chứ rau màu xuống giống rồi thì sao mà nhổ chạy được”.

Sau đợt lũ chồng lũ, xã Đại An thiệt hại 195 ha rau màu, riêng vùng rau Bàu Tròn thiệt hại 47 ha. Phần lớn người dân đều xuống giống đợt này là lần thứ 2, có người xuống đến lần thứ 3 và đều bị lũ cuốn trôi “sạch sành sanh”.

Đứng bên này sông Vu Gia, nhìn qua cánh đồng Phú Lộc rộng 80 bên kia sông, ông Lê Văn Hóa (trú xã Đại An, Đại Lộc) xót xa: “Mất hết rồi, Tết này dân chúng tôi không có muối mà ăn chứ nói gì đến gạo”. Ông Hóa có hơn 10 sào ruộng ở cánh đồng Phú Lộc này, vừa qua ông đã “đổ” xuống hàng chục triệu đồng mua phân bón, giống nhưng nay cả cánh đồng là một lớp phù sa dày đặt.

“Lũ muộn và ngâm lâu quá, cây nào chịu nổi”, ông Hóa vừa nói vừa chỉ những cây đậu phụng đã lên cao hơn nửa gang tay trên cánh đồng của mình.

Còn ông Lê Văn Mai (thôn Phú Lộc, xã Đại An) cũng giống như ông Hóa, cũng mất trắng nhưng ông Mai diện tích nhiều hơn, do đó số tiền đầu tư cho phân, giống cũng nhiều hơn. Ông nói: “Đối với gia đình khác thì dễ, chứ tôi có 2 đứa con đang ăn học, 1 đứa đại học, một đứa phổ thông, giờ không biết tiền đâu mà gởi cho con ăn học đây nữa”.

Ông Đỗ Văn Hòa (Chủ tịch UBND xã Đại An, Đại Lộc) cho biết: “Sau đợt lũ chồng lũ, rau màu trên địa bàn bị thiệt hại khá nặng nề, ảnh hưởng lớn đến kinh tế người dân; vì đây là vụ rau phục vụ Tết, mồ hôi công sức người dân đều đổ vào đây để mong một cái Tết đủ đầy. Một vấn đề khó hiện nay là vấn đề giống, cây trồng đang khan hiếm ảnh hưởng không nhỏ đến việc khôi phục sản xuất của người dân”.

Chủ tịch xã Đại An cũng cho hay, hầu hết rau màu phục vụ Tết của người dân trong xã đã mất trắng, nếu gieo trồng thì cũng phải sau Tết mới thu hoạch được, bây giờ xuống giống cũng không kịp nữa. Điều này rất có thể ảnh hưởng đến nguồn cung cấp rau, thực phẩm ngày Tết.

Tại cánh đồng rau thuộc thị trấn Nam Phước (huyện Duy Xuyên) cũng bị thiệt hại nặng nề do lũ muộn. Với 63 hộ trồng rau (khối phố Bình An, thị trấn Nam Phước) trên diện tích 8,5 ha nhưng nay đã mất trắng toàn bộ. Đặc biệt, sau đợt lũ chồng lũ còn gây sạt lở hai bên bờ sông. Theo người dân, một phần cũng do nạn khai thác cát quá mức gây nên sạt lở mạnh hai bên bờ, ước chừng vài năm nữa sẽ chẳng còn đất để gieo trồng.

Đa số người dân Bình An đều sống nhờ vào canh tác hoa màu ở bãi bồi dưới chân cầu Câu Lâu nhưng tất cả đã mất trắng, thiệt hại gần 100%.

Ông Phạm Xê (khối trưởng khối phố Bình An, thị trấn Nam Phước, Duy Xuyên) cho biết: “Thiệt hại từ đợt lũ sau quá nặng nề, người dân gần như mất trắng 100% hoa màu. Toàn bộ bãi bồi đều tan hoang, đất cát phủ lấp tất cả không nhận ra đây từng là vùng bãi bồi trù phú, nơi canh tác rau màu. Vấn đề bức thiết hiện nay là làm cách nào để loại bỏ đi lớp đất bên trên hoa màu tạo chỗ cho người dân canh tác trở lại, bên cạnh đó là giống, cây trồng”.

Cũng tại huyện Duy Xuyên, xã Duy Phước chuyên canh trồng rau vụ đông có hơn 60ha rau quả bị mất trắng do lũ. Đặc biệt, tại vùng rau Lang Châu Bắc hầu hết rau màu canh tác phục vụ Tết của người dân đều hư hại.

Sáng 20/12, khảo sát tại các chợ Hội An, Đại Lộc (Quảng Nam) giá rau quả tăng gấp 2-3 lần so với trước lũ, khiến đời sống người dân càng khó khăn.

C.Bính - N.Linh