Những thương vụ hợp tác tỷ USD sau chuyến công tác Nhật Bản của Thủ tướng

Đây là một trong những kết quả nổi bật trong chuyến công tác tới Nhật Bản kéo dài 4 ngày của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam, được Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt đề cập khi trả lời báo chí sau chuyến đi.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam vừa kết thúc chuyến công tác dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản và tiến hành các hoạt động song phương tại đây.

Hội nghị cấp cao ASEAN - Nhật Bản diễn ra trong một thời điểm đặc biệt. Ông đánh giá thế nào về kết quả và ý nghĩa của sự kiện này?

- Với khẩu hiệu "Tình hữu nghị vàng, những cơ hội vàng", Hội nghị cấp cao ASEAN - Nhật Bản vừa qua có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh hai bên kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ.

Đây là "thời điểm vàng" để các nhà lãnh đạo ASEAN và Nhật Bản cùng nhìn lại quá trình hợp tác trong 5 thập kỷ vừa qua, từ đó đề ra tầm nhìn và định hướng phát triển.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình quốc tế và khu vực, Hội nghị lần này cũng là dịp để người dân ASEAN và Nhật Bản, cũng như khu vực và thế giới hiểu rõ hơn về giá trị và đóng góp quan trọng của quan hệ ASEAN - Nhật Bản đối với hòa bình, hợp tác và phát triển trong khu vực.

Hội nghị cũng đạt nhiều kết quả quan trọng.

Thứ nhất, ASEAN và Nhật Bản đã cùng đề cao vai trò và giá trị của mối quan hệ hai bên; thống nhất tăng cường phối hợp trong xây dựng một cấu trúc khu vực mở dựa trên luật lệ để đóng góp vào việc duy trì, thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung ở khu vực.

Thứ hai, ASEAN và Nhật Bản đạt nhất trí cao về các biện pháp hợp tác "đồng kiến tạo" kinh tế và xã hội tương lai, đẩy mạnh thương mại và đầu tư đi đôi với củng cố các chuỗi cung ứng, tạo thuận lợi hơn cho hàng hóa xuất khẩu vào thị trường của nhau.

Phía Nhật Bản cũng cam kết hỗ trợ các doanh nghiệp ở khu vực tham gia sâu rộng hơn vào chuỗi cung ứng của doanh nghiệp Nhật Bản nói riêng và chuỗi cung ứng toàn cầu nói chung.

Hai bên cũng nhất trí sẽ dành ưu tiên cao hơn cho hợp tác văn hóa - xã hội và giao lưu nhân dân; tăng cường trao đổi giáo dục, hợp tác phát triển nguồn nhân lực, du lịch, môi trường...

ASEAN đánh giá cao việc Nhật Bản công bố khoản hỗ trợ 40 tỷ yên cho các chương trình giao lưu nhân dân trong 10 năm tới, 15 tỷ yên cho chương trình trao đổi cán bộ nghiên cứu và nghiên cứu quốc tế chung và cam kết sẽ huy động 35 tỷ USD trong vòng 5 năm tới từ các quỹ công - tư để thúc đẩy hợp tác kết nối, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ...

Thứ ba, lãnh đạo hai bên thống nhất hợp tác chính trị - an ninh, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường phối hợp trên các vấn đề quốc tế nhằm chung tay ứng phó với thách thức khu vực và toàn cầu.

Tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có phần phát biểu truyền đi nhiều thông điệp mạnh mẽ. Ông nhận định thế nào về sự tham gia và đóng góp của đoàn Việt Nam tại hội nghị lần này?

- Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề xuất 3 phương hướng lớn để quan hệ ASEAN - Nhật Bản trở thành hình mẫu, nhân tố tích cực, đóng vai trò quan trọng vào bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định, cùng phát triển ở khu vực.

Cùng với việc đề nghị hai bên tăng cường hợp tác chiến lược, Thủ tướng khuyến khích Nhật Bản  hỗ trợ các nước tiểu vùng Mekong ứng phó hiệu quả với các thách thức an ninh phi truyền thống, sớm khởi động lại cơ chế hợp tác Mekong, ưu tiên thúc đẩy các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển bền vững trên tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau".

Thủ tướng cũng nhấn mạnh 4 kết nối.

Trước hết, ông đề nghị hai bên tăng cường kết nối về kinh tế - thương mại, đầu tư coi đây là trọng tâm và động lực phát triển của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Nhật Bản.

Hai là đẩy mạnh kết nối về cơ sở hạ tầng, nhất là hạ tầng chiến lược.

Ba là mở rộng kết nối trong các lĩnh vực mới, nhất là đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức và nông nghiệp thông minh…, đưa các lĩnh vực này trở thành sức sống mới cho hợp tác ASEAN-Nhật Bản.

Bốn là ưu tiên kết nối thực hiện các mục tiêu về phát triển bền vững, không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần.

Thủ tướng cũng đã tham dự Hội nghị Thượng đỉnh đầu tiên giữa các lãnh đạo ASEAN và Nhật Bản về "Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 Châu Á" (AZEC); đưa ra thông điệp mạnh mẽ về sự quyết tâm và hành động quyết liệt của Việt Nam trong thực hiện các cam kết đề ra.

Hoạt động song phương cũng là một điểm nhấn nổi bật trong chuyến công tác lần này của người đứng đầu Chính phủ. Các hoạt động song phương này đã đem lại kết quả gì, thưa ông?

- Chuyến công tác Nhật Bản của Thủ tướng là hoạt động quan trọng khép lại một năm hết sức sôi động kỷ niệm 50 năm quan hệ Việt Nam - Nhật Bản và được tiến hành chỉ 2 tuần sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới.

Có lẽ, điều lớn nhất có thể cảm nhận được qua chuyến thăm chính là bầu không khí chân thành, tình cảm, tin cậy, thực chất và hiệu quả trong quan hệ hai nước. Đồng thời, chuyến thăm của Thủ tướng đã đạt nhiều kết quả thực chất, quan trọng.

Trước hết, chuyến công tác làm sâu sắc hơn nữa tin cậy chính trị, củng cố quan hệ cá nhân tốt đẹp với lãnh đạo chính giới của Nhật Bản, đồng thời là bước triển khai đầu tiên việc cụ thể hóa khuôn khổ hợp tác mới.  

Hai là, chuyến công tác đạt nhiều kết quả nổi bật, thực chất trong hợp tác kinh tế song phương, thúc đẩy hợp tác liên kết kinh tế đi vào chiều sâu. 

Thủ tướng Kishida, lãnh đạo các giới Nhật Bản đều tiếp tục khẳng định hỗ trợ Việt Nam thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa thành công, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ.

Tại diễn đàn kinh tế Việt Nam - Nhật Bản với sự tham gia của hơn 500 doanh nghiệp tiêu biểu của Nhật Bản, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã truyền tải thông điệp đề nghị doanh nghiệp Nhật Bản tăng cường đầu tư hơn nữa vào Việt Nam, đồng thời chứng kiến các bộ, ngành và doanh nghiệp hai nước trao đổi hơn 30 văn kiện hợp tác, trị giá gần 3 tỷ USD.

Nỗ lực làm sôi động hơn hợp tác ODA của hai nước cũng đạt kết quả cụ thể, thực chất khi hai Thủ tướng chứng kiến trao đổi văn bản ký kết 3 dự án hợp tác ODA với tổng trị giá hơn 200 triệu USD.

Hai bên khẳng định việc sớm triển khai các dự án ODA mới của Nhật Bản với tính ưu đãi cao, thủ tục đơn giản, linh hoạt trong các lĩnh vực Việt Nam có nhu cầu, nhất là trong xây dựng hạ tầng chiến lược.

Ba là, chuyến công tác đã góp phần thúc đẩy liên kết nguồn nhân lực, tăng cường hợp tác địa phương và giao lưu nhân dân hai nước. Trong dịp này, Chính phủ Việt Nam lần đầu tiên chủ trì, tổ chức hội nghị xúc tiến lao động tại nước ngoài với sự tham dự của hơn 200 doanh nghiệp hai phía và gần 200 người lao động Việt Nam.

Bốn là, chuyến công tác đã mở ra cơ hội hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực mới như chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo...

Hơn một nửa số văn kiện ký kết giữa các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp hai nước tại Diễn đàn kinh tế Việt Nam - Nhật Bản thuộc lĩnh vực hợp tác mới, bao gồm xây dựng thành phố thông minh, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, logistics, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, robot...

Đây có thể là bước khởi đầu cho một làn sóng đầu tư của doanh nghiệp Nhật Bản vào các lĩnh vực mới tại Việt Nam trong tương lai gần.