Những con số kỷ lục, HĐND họp chuyên đề và đột xuất nhiều hơn thường kỳ

Chiều 25/3, phát biểu kết luận Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác HĐND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2023 và triển khai kế hoạch công tác năm 2024, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh hoạt động của HĐND ngày càng hiệu quả, xác thực, góp phần vào nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội cũng như nhiệm vụ phát triển chung của địa phương.

Số lượng kỳ họp HĐND và nghị quyết ban hành đều "kỷ lục"

Nhắc đến nhiều thành tựu đất nước đã đạt được, Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng sáng nay khi tiếp và hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Phần Lan, nước bạn đánh giá rất cao thành tựu và vị thế của Việt Nam.

Theo ông, lãnh đạo Phần Lan chia sẻ sang Việt Nam lần này không chỉ để thăm và thúc đẩy quan hệ, mà còn nghiên cứu và học tập mô hình của nước ta.

"Đất nước có dân số gần 6 triệu người nhưng tổng lượng GDP 260 tỷ USD, xếp hàng đầu về chỉ số phát triển con người và đổi mới sáng tạo như Phần Lan lại rất coi trọng Việt Nam. Lãnh đạo Phần Lan nói Việt Nam là nước đầu tiên ngoài châu Âu họ đi thăm", ông Huệ nói và nhấn mạnh những thành tựu của đất nước đã được thế giới ghi nhận.

Trong thành tích chung ấy, theo ông Huệ, có đóng góp của Quốc hội và các cơ quan dân cử địa phương.

"Năm ngoái chúng ta nhận định có làn gió tươi mới trong hoạt động của các cơ quan dân cử địa phương, năm nay thấy nhận định đó là đúng. Làn gió tươi mới đó có phạm vi rộng lớn hơn, tác động lan tỏa hơn, hiệu quả tốt hơn năm ngoái", theo lời Chủ tịch Quốc hội.

Dẫn chứng, ông cho biết khối lượng công việc của HĐND năm qua rất lớn. HĐND các tỉnh, thành đã tổ chức đến 357 kỳ họp, bình quân mỗi tỉnh, thành tổ chức 5,6 kỳ họp. Trong khi đó, Luật Tổ chức HĐND quy định một năm chỉ có 2 kỳ họp thường kỳ.

"Như vậy, số lượng kỳ họp chuyên đề và đột xuất nhiều hơn kỳ họp theo quy định. Mỗi địa phương nhiều hơn quy định 3,6 kỳ họp. Trong đó, có rất nhiều kỳ họp chuyên đề và kỳ họp bất thường", ông Huệ thống kê có 130 kỳ họp thường kỳ, 154 kỳ họp chuyên đề và 73 kỳ họp đột xuất.

Riêng Ninh Bình và Quảng Ngãi có tới 6 kỳ họp đột xuất, theo ông Huệ.
Chủ tịch Quốc hội cho biết thêm số lượng nghị quyết HĐND ban hành cũng ở mức rất kỷ lục, với 6.377 nghị quyết đã được HĐND ban hành, bình quân 193 nghị quyết/tỉnh, thành. Trong số đó, có 1.681 nghị quyết quy phạm pháp luật, cho thấy khối lượng công việc về lập pháp và lập quy của HĐND rất lớn.

Về giám sát, ông Huệ cho biết có 1.332 đoàn giám sát ở 63 tỉnh, thành; qua giám sát đã phát hiện 13.273 vấn đề vướng mắc và bất cập.

Ngoài ra, năm 2023 còn có khối lượng đột xuất mà các năm khác không có, đó là việc lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do HĐND bầu và phê chuẩn, gồm 1.700 chức danh ở cấp tỉnh và 12.028 chức danh ở cấp huyện.

Theo Chủ tịch Quốc hội, những địa phương có hoạt động HĐND tốt thì thu ngân sách và tăng trưởng khá, cho thấy vai trò quan trọng của cơ quan dân cử. 

Dù vậy, Chủ tịch Quốc hội cho rằng còn một số hạn chế cần khắc phục trong hoạt động của HĐND.

Ví dụ, việc giải quyết các kiến nghị, nghị quyết giám sát tối cao về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí chưa có nhiều chuyển biến, thể hiện qua những dự án chậm tiến độ ở các địa phương.

Cũng theo ông Huệ, tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, né tránh trách nhiệm vẫn còn. 

Tăng tốc để hoàn thành nhiệm vụ

Đề cập phương hướng thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị tăng cường thực hiện chức năng cơ quan dân cử địa phương để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ năm 2024.

Trong đó, ông yêu cầu tập trung rà soát, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật ở địa phương, đóng góp nhiều hơn, trách nhiệm hơn cho việc xây dựng luật và nghị quyết của Quốc hội, nhất là các luật có liên quan đời sống kinh tế - xã hội địa phương.

Theo ông Huệ, trong năm nay, nhiều nghị quyết có tính chất đặc thù dự kiến được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội thông qua. Nhiều địa phương đang mong muốn ban hành nghị quyết thí điểm về khu kinh tế thương mại tự do.

Bộ Chính trị cũng vừa họp cho ý kiến đề án tháo gỡ khó khăn đối với các dự án ở một số địa phương sau khi có kết luận thanh tra, kiểm toán và có bản án.

Nhất trí về chủ trương ban hành quyết sách chính trị tháo gỡ vướng mắc liên quan việc này, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh tinh thần xử nghiêm sai phạm, không hợp thức hóa sai phạm, nhưng phải tháo gỡ vướng mắc để khai thác nguồn lực của Nhà nước, nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội trong năm nay, Quốc hội sẽ tổng rà soát thủ tục hành chính nên HĐND cần phối hợp chính quyền rà soát các văn bản thủ tục hành chính do địa phương tạo ra, cái gì không hợp lý cần bãi bỏ, đi kèm với đó là tăng cường phân cấp cho địa phương.

Ông Huệ cũng lưu ý nhiệm vụ chuẩn bị cho công tác đầu tư công ngay từ bây giờ, nếu không sẽ rất "gay go".

"Không thể nói là cái này của chính quyền, lúc nào ông ấy trình thì trình. Có tiền mà không có dự án thì chịu chết. Năm nay phải tăng tốc để hoàn thành nhiệm kỳ này và chuẩn bị nhiệm kỳ sau", ông Huệ nhấn mạnh.

Nhắc đến nhiệm vụ thành lập đơn vị hành chính mới và sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện, giải quyết lao động dôi dư cũng như chính sách đãi ngộ người trong diện sắp xếp, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu đặc biệt quan tâm công tác này.

Ngoài ra, ông Huệ nhấn mạnh cần đổi mới toàn diện hoạt động của HĐND, tăng cường chất lượng các kỳ họp và chất lượng đại biểu HĐND vì đây là yếu tố quyết định chất lượng của cơ quan dân cử.