Nhiều hộ dân có dấu hiệu bị thu sai tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu

Áp dụng chính sách giảm tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ sai quy định?

Liên quan tới những bất cập về việc thu tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu đối với người dân vùng đặc biệt khó khăn ở Yên Bái, theo tìm hiểu của PV Dân trí, trước đó, Thanh tra tỉnh Yên Bái đã có kết luận về việc thanh tra tại UBND huyện Mù Cang Chải. Theo đó, qua thanh tra, cơ quan chức năng xác định có việc thu tiền sử dụng đất của người dân khi làm sổ đỏ sai quy định.

Cụ thể, Thanh tra tỉnh Yên Bái xác định tại huyện Mù Cang Chải có 3 trường hợp khi áp dụng chính sách giảm tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ, chuyển mục đích sử dụng đất sai quy định đó là: Bà G.T.M.; bà H.T.V.; ông N.H.S. và vợ là Đ.T.N.B.

Trường hợp đầu tiên là bà G.T.M. (hộ khẩu ở xã Kim Nọi), có thửa đất tại tổ 5 thị trấn Mù Cang Chải. Bà M., xin chuyển mục đích sử dụng 400 m2 từ đất trồng lúa sang đất ở đô thị. Tuy nhiên thời điểm chuyển đổi mục đích sử dụng đất, bà M., không có hộ khẩu thường trú tại địa phương (thị trấn Mù Cang Chải) nên bà này không thuộc diện được miễn giảm tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu.

Cụ thể, số tiền bà M., phải nộp cho ngân sách Nhà nước là gần 800 triệu đồng, tuy nhiên bà M., mới chỉ nộp gần 500 triệu đồng, vẫn còn thiếu gần 300 triệu đồng.

Trường hợp thứ 2 đó là trường hợp của bà H.T.V. (hộ khẩu thường trú tại Ngã Ba Kim, xã Púng Luông), có thửa đất rộng 138 m2 tại thị trấn Mù Cang Chải). Thời điểm làm sổ đỏ, bà V., có hộ khẩu tại xã Púng Luông, không có hộ khẩu tại thị trấn Mù Cang Chải, do đó bà V., không nằm trong diện miễn giảm tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu.

Số tiền bà V., phải đóng là hơn 314 triệu đồng, tuy nhiên bà V., đã đóng hơn 157 triệu đồng, số tiền bà V., còn phải đóng là hơn 157 triệu đồng.

Trường hợp thứ 3 đó là trường hợp của ông N.H.S. và vợ là Đ.T.N.B. Theo thanh tra tỉnh Yên Bái, ông S., có hộ khẩu thường trú tại Ngã Ba Kim (xã Púng Luông), địa chỉ thửa đất ông S., định làm sổ đỏ tại xã Nậm Khắt là 65,8 m2. Thời điểm làm sổ đỏ ông S., không có hộ khẩu tại xã Nậm Khắt nên ông này không thuộc diện được miễn giảm tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu.

Cơ quan chức năng xác định số tiền ông S., phải nộp là hơn 171 triệu đồng, ông S., đã nộp hơn 85 triệu đồng, số tiền ông S., còn thiếu là hơn 85 triệu đồng.

Liên quan tới 3 trường hợp đã nêu trên, căn cứ hồ sơ và tài liệu kết quả thanh tra, Thanh tra tỉnh Yên Bái nhận thấy việc áp dụng chính sách giảm tiền sử dụng đất của Chi cục Thuế huyện Mù Cang Chải là không đúng quy định và có dấu hiệu phạm vào tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Sau đó, Thanh tra tỉnh Yên Bái đã xin ý kiến của Công an tỉnh Yên Bái, VKSND tỉnh Yên Bái để có thể chuyển hồ sơ vụ việc sang cơ quan điều tra.

Qua nghiên cứu hồ sơ vụ việc, Công an tỉnh Yên Bái đã đề nghị đoàn thanh tra bổ sung, làm rõ một số nội dung vụ việc như điều kiện mà 3 hộ gia đình, cá nhân được áp dụng chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất, điều kiện về hộ đồng bào dân tộc thiểu số...

Sau khi tiếp nhận ý kiến từ đoàn thanh tra, Công an tỉnh Yên Bái và VKSND tỉnh Yên Bái đã có văn bản  trả lời. Theo đó, Công an tỉnh Yên Bái và VKSND tỉnh nhận thấy cả 3 trường hợp đã nêu "còn khả năng thuộc trường hợp được miễn tiền sử dụng đất theo quy định". Sau đó, cơ quan điều tra đề nghị thanh tra tỉnh tiếp tục làm rõ hành vi vi phạm trong việc thực hiện chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất tại huyện Mù Cang Chải.

"Tiếp thu ý kiến của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Yên Bái và VKSND tỉnh Yên Bái, thanh tra tỉnh đã có buổi làm việc với Cục thuế tỉnh, Sở TN&MT, Sở Tài chính để xin ý kiến về chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Kết quả buổi làm việc, các sở, ban ngành chưa thống nhất được 3 trường hợp đã nêu có được miễn, giảm tiền sử dụng đất hay không, do quy định của pháp luật chưa rõ ràng", kết luận Thanh tra tỉnh Yên Bái nêu rõ.

Rà soát lại phát hiện nhiều trường hợp có dấu hiệu bị thu sai?

Sau khi Thanh tra tỉnh Yên Bái đưa ra kết luận thanh tra về 3 trường hợp thu sai tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu, phía thanh tra tỉnh cũng yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Mù Cang Chải, chỉ đạo các đơn vị có liên quan kiểm tra, rà soát toàn bộ các trường hợp được làm sổ đỏ lần đầu (giai đoạn 2019-2021), để tiếp tục làm rõ. Sau đó, huyện Mù Cang Chải phối hợp với lực lượng chức năng lập tổ công tác, rà soát và phát hiện ra hàng chục trường hợp thu sai tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu khác.

Trao đổi với PV Dân trí, lãnh đạo huyện Mù Cang Chải cho biết, qua rà soát của chính quyền xác nhận có 61 trường hợp thuộc diện bị thu sai tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu, các trường hợp này đều là người đồng bào dân tộc thiểu số, sinh sống trên địa bàn huyện Mù Cang Chải.

Tuy nhiên, cũng theo vị lãnh đạo, trong số 61 trường hợp kể trên thì qua kiểm tra thực tế có khoảng 4 trường hợp sẽ được xem xét, hoàn trả lại tiền thuế làm sổ đỏ lần đầu mà các hộ dân đã đóng cho ngân sách Nhà nước.

Rà soát để đảm bảo quyền lợi cho người dân

Trao đổi với phóng viên Dân trí, đại diện Thanh tra tỉnh Yên Bái xác nhận, tại huyện Mù Cang Chải có 3 trường hợp bị thu sai tiền, khi áp dụng chính sách giảm tiền sử dụng đất khi làm sổ đỏ lần đầu cho người dân. Cụ thể, 3 trường hợp này đều nộp thiếu số tiền phải đóng theo quy định. Vị đại diện cũng khẳng định "việc thu tiền như vậy trên hồ sơ là sai".

"Quan điểm của thanh tra tỉnh là sẽ làm nghiêm, và yêu cầu các cơ quan chức năng xử lý nghiêm vấn đề trên theo đúng quy định của pháp luật. Chúng tôi sẽ không để xảy ra tình trạng oan sai cho bất cứ ai cả", vị đại diện nói thêm.

Về thời gian rà soát các trường hợp thu sai, đại diện Thanh tra tỉnh Yên Bái cho hay, về cơ bản quá trình này đã gần hoàn tất, tuy nhiên để đảm bảo đầy đủ thông tin một cách khách quan thì quá trình này cũng phải đến hết năm 2022.

"Sẽ có những trường hợp có hồ sơ còn chệch choạc, chưa chặt, nên phía thanh tra sẽ kiến nghị với huyện Mù Cang Chải, Chi cục thuế huyện, kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Cục thuế rà soát lại những trường hợp đó, để đảm bảo quyền lợi cho người dân. Nếu người dân được hưởng chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất, thì người dân sẽ được hoàn trả lại số tiền đã nộp, còn nếu rà soát thấy các hộ này nộp thiếu tiền thì sẽ yêu cầu họ phải nộp thêm vào cho ngân sách nhà nước", đại diện Thanh tra tỉnh Yên Bái chia sẻ thêm.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về việc, liệu qua rà soát, lực lượng chức năng có phát hiện ra những trường hợp nào bị thu tiền sử dụng đất, trong khi họ được miễn hoàn toàn hay không? Vị đại diện thanh tra tỉnh cho biết việc này sẽ do cơ quan thuế thực hiện và sẽ báo cáo riêng với UBND tỉnh.

Kiến nghị xử lý cán bộ có liên quan

Theo kết luận Thanh tra, đối với những sai phạm trong quá trình thực thi nhiệm vụ (giai đoạn 2019-2021), Chi cục Thuế Mù Cang Chải là cơ quan có trách nhiệm xác định nghĩa vụ tài chính, áp dụng chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân; tuy nhiên đơn vị này có thời điểm còn để xảy ra tồn tại, hạn chế, vi phạm. Thanh tra tỉnh cho rằng, trách nhiệm chính thuộc về Chi cục trưởng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế huyện Mù Cang Chải và công chức có liên quan.

Về kiến nghị xử lý đối với các sai phạm đã diễn ra tại huyện Mù Cang Chải, Thanh tra tỉnh Yên Bái kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái chỉ đạo Cục trưởng Cục thuế tỉnh xem xét, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý đối với Chi cục trưởng, Phó Chi cục trưởng và cán bộ có liên quan của Chi cục Thuế huyện Mù Cang Chải, có liên quan đến những tồn tại, hạn chế, vi phạm trong việc xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai cho hộ gia đình, cá nhân tại các xã, thị trấn huyện Mù Cang Chải, giai đoạn 2019-2021.

Thanh tra tỉnh cũng kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái chỉ đạo Cục trưởng Cục thuế, kiểm tra, xem xét đối với 3 trường hợp áp dụng chính sách giảm tiền sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất của 3 trường hợp đã nêu để xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, thanh tra tỉnh cũng kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái chỉ đạo Cục trưởng Cục thuế, tổ chức rà soát, kiểm tra các trường hợp miễn, giảm tiền sử dụng đất đối với hộ đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Trường hợp có vi phạm thì xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.