Mẹ và hai cô dâu trẻ tuổi
Từ TP Hà Tĩnh xuôi theo hướng biển, về xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà là tới nhà Mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Vơn. Nhà mẹ nằm khuất dưới rặng tre ngà ào ạt mùa gió biển.
Khi chúng tôi tới nhà, gặp người mẹ 102 tuổi ngồi trên chiếc ghế bành, dáng người quý phái, nước da trắng hồng hào, mái tóc bạc trắng búi gọn trên đầu, lời nói nghĩa tình, nụ cười đôn hậu. Phía sau lưng mẹ, bức tường vôi màu xanh nhạt treo chi chít trướng, bằng mừng thượng thọ mẹ, bằng Tổ quốc ghi công... Trong góc nhà, hai người con dâu của mẹ là bà Nguyễn Thị Thửu (76 tuổi) và bà Nguyễn Thị Chắt (70 tuổi) đang tất bật chuẩn bị bữa cơm chiều.
Năm nay tròn 102 tuổi, mẹ Vơn trông vẫn còn rất quý phái, đôn hậu (ảnh: Văn Dũng)
Nhìn vẻ ngoài của mẹ Vơn hẳn không mấy ai ngờ đời mẹ đã phải chịu nhiều hy sinh mất mát quá đỗi lớn lao. Mẹ sinh được hai người con trai, cả hai người đều trở thành liệt sĩ: Liệt sĩ Nguyễn Trọng Khương (SN 1937) và liệt sĩ Nguyễn Trọng Tương (SN 1940).
Nhớ lại quá khứ đau thương, mẹ không cầm được nước mắt: “Chúng nó nhập ngũ chung một lần năm 1959. Thằng Khương vào chiến đấu ở chiến khu Đ, còn thằng Tương chiến đấu ở chiến trường Bình Trị Thiên. Tết Mậu Thân 1968, thằng Tương hy sinh. 29/4/1975 đến lượt thằng Khương ngã xuống ở Đồng Xoài, Bình Phước. Chúng nó hy sinh bỏ lại mẹ cùng hai đứa con dâu và 4 đứa con thơ dại”.
Nghe mẹ kể, hai người con dâu cũng đã lên tuổi bà nước mắt lưng tròng.
Mẹ Vơn nhớ lại những mất mát lớn lao của đời mình (ảnh: Văn Dũng)
Mất đi hai người đàn ông, ngôi nhà còn toàn phụ nữ và trẻ nhỏ ấy vượt qua nỗi đau bằng sự đùm bọc, yêu thương. Mẹ và con dâu cùng toàn tâm lo cho bọn trẻ.
Cổ tích tình mẹ - nàng dâu
Chồng mất sớm, cuộc sống bộn bề khó khăn, bà Thửu dẫn 3 đứa con về ở hẳn với mẹ Vơn, còn hai mẹ con cô con dâu thứ Nguyễn Thị Chắt sống ở thôn bên cạnh. Thạch Châu quê mẹ Vơn là vùng đất cát trắng, không có mưa là ruộng đồng khô cạn, mất mùa, đói khát. Sống trên mảnh đất nghèo khó như thế, cuộc sống của gia đình mẹ Vơn đã nhiều phen sóng gió vì thiếu cái ăn, cái mặc. Nhưng 3 người phụ nữ không cam chịu, mẹ chở che con, con thảo hiền với mẹ, tìm cách để vươn lên.
Đã mấy chục năm bà Thửu, bà Chắt ở vậy để cùng mẹ Vơn dệt nên câu chuyện cảm động về tình mẹ, nàng dâu (ảnh: Văn Dũng)
Vốn là người khoẻ mạnh, lại giỏi buôn bán hàng xén nên cứ sáng sáng mẹ Vơn lại cuốc bộ đến chợ kiếm mớ tôm, mớ tép. “Mẹ thương chị em tui một, lại thương mấy đứa cháu mười. Tội nghiệp và thương mẹ lắm, những thứ ngon mẹ không dám ăn, để dành nuôi các cháu” - bà Thửu kể về mẹ.
“Tui để ý không biết bao lần giữa đêm khuya mẹ không ngủ được, mẹ trăn trở, khóc thầm. Nhiều hôm giông to, gió lớn mẹ đỏ đèn, thắp hương khấn anh Khương, anh Tương phù hộ cho hai chị em tui, các cháu được sức khoẻ, được may mắn trên đường đời. Mẹ lẩm nhẩm hứa trước vong linh với các anh sẽ làm tất cả dẫu có chết cũng để các cháu được trưởng thành” - người dâu thứ Nguyễn Thị Chắt cũng đượm nước mắt nhớ chuỗi ngày day dứt của mẹ.
Bà Chắt không quên cái lần vì thương bà mà mẹ thúc bà đi thêm bước nữa. “Mẹ bảo với tui mẹ không buồn nếu con đi bước nữa. Mẹ sớm mất chồng nên hiểu sự trống vắng của con. Lời mẹ dứt tui úp mặt vào tường khóc nức nở. Tui khóc vì không ngờ mẹ nghĩ cho con dâu nhiều như rứa” - bà Chắt kể.
Tấm lòng người mẹ khiến hai người con dâu không nỡ rời xa, quyết ở vậy phụng dưỡng mẹ già, chăm sóc con thơ nên người. Đến nay, ngót nghét đã 40 năm, người Mẹ Việt Nam anh hùng ấy cùng hai người con dâu góa bụa sống đầm ấm bên nhau, không một nặng nhẹ. Ngày nào cũng vậy, dẫu bận đến mấy người em dâu cũng ghé qua nhà, lúc cây trầu, lúc bó chè cho mẹ. Những lúc mẹ đau ốm, con cái bận việc học hành, hai cô con dâu tuổi cũng đã gần đất xa trời lại ngược xuôi, người nấu cháo, giặt giũ, người tìm thầy bốc thuốc.
Bàn tay con dâu đã bao lần điểm thêm vẻ đẹp của mẹ (ảnh: Văn Dũng)
3 năm nay, khi mẹ Vơn bước qua tuổi 100, sức khoẻ yếu đi hẳn, bà Thửu và bà Chắt thay nhau ngủ chung giường với mẹ. Hai người con dâu đã quen với việc cứ nửa đêm lại thức giấc lấy nước cho mẹ và giúp mẹ vệ sinh cá nhân. Hai bà chỉ lo mẹ tuổi cao sức yếu, ra đi mà không nhắn được với con cháu đôi lời.
Mẹ Vơn nở nụ cười tự hào mãn nguyện vì hai con dâu hiếu thảo và những người cháu thành đạt (ảnh: Văn Dũng)
102 tuổi, mẹ Vơn vẫn rạng ngời hạnh phúc. Mẹ may mắn có được hai người con dâu hiếu thảo và 4 người cháu thành đạt: một là chiến sỹ công an, một là phi công, 2 người còn lại lại nhân viên nhà nước; nhiều chắt của mẹ đã tốt nghiệp đại học, có công ăn việc làm ổn định. Đó là món quà vô giá bù đắp cho những mất mát của đời mẹ.
Văn Dũng - Bá Hải - Đặng Tài