Mất hơn 2.000 ha rừng nhưng chỉ phát hiện hơn 3,1 ha?

Ngày 1/3, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đắk Nông đã có Kết luận thanh tra Công tác quản lý, sử dụng đất và quản lý, bảo vệ rừng, thực hiện dự án của Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Trung bộ và Tây Nguyên, trực thuộc Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam.

Theo kết luận thanh tra số 3195, trong thời gian được giao quản lý 3.280 ha rừng và đất rừng phòng hộ, Viện Khoa học Lâm Nghiệp Nam Trung bộ và Tây Nguyên để xảy ra tình trạng mất rừng và lấn chiếm đất rừng. Đến thời điểm được thanh tra, đơn vị này đã để mất tổng diện tích hơn 2.053 ha (chiếm hơn 60% tổng diện tích được giao).

Cụ thể, năm 2003, UBND tỉnh Đắk Lắk (cũ) đã có quyết định số 4460/QĐ-CT, giao 3.280 ha rừng và đất rừng phòng hộ xung yếu cho Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Trung bộ và Tây Nguyên. Tuy nhiên thực tế diện tích tại khu vực được giao là 4.724,9 ha, chênh lệch tăng hơn 1.444 ha so với trong quyết định.

Trong thời gian được giao đất, giao rừng, Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Trung bộ và Tây Nguyên đã triển khai xây dựng các công trình thuộc dự án Trạm thực nghiệm lâm nghiệp Đắk Plao (xã Đắk Plao, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông).

Việc xây dựng này không lập hồ sơ để trình UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, quá trình thực hiện dự án cũng không hiệu quả, không đạt mục tiêu đề ra.

Cũng theo Kết luận thanh tra, trừ năm 2017 trở về trước, Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Trung bộ và Tây Nguyên không có lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách, không có kế hoạch bảo vệ rừng, chính vì thế từ khi được giao dự án (từ năm 2003) đến thời điểm được thanh tra, đơn vị này đã làm mất hơn 2.000 ha rừng.

Qua các tài liệu kiểm tra, Đoàn thanh tra của Sở TN- MT tỉnh Đắk Nông không xác định được thời điểm và diện tích rừng bị mất theo từng thời gian cụ thể.

Đặc biệt, dù rừng và đất rừng bị mất đến hơn 60% diện tích được giao, tuy nhiên trong 8 năm (từ năm 2013- 2021), đơn vị chủ rừng chỉ phát hiện được 8 vụ phá rừng, với tổng diện tích bị phá là 3,1 ha. Ngoài ra, Hạt Kiểm lâm huyện Đắk Glong phát hiện thêm 6 vụ, với tổng diện tích rừng bị phá 2,1 ha.

Thanh tra Sở TN-MT tỉnh Đắk Nông cũng kết luận, Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Trung bộ và Tây Nguyên đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý để người dân lấn chiếm hơn 2.055 ha đất. Hiện tại, có nhiều diện tích đã hình thành các khu dân cư, buôn làng của người đồng bào tại chỗ và nhiều diện tích là vườn cây công nghiệp của người dân…

Trước tình trạng mất rừng và lấn chiếm đất rừng với diện tích lớn như trên, Thanh tra Sở TN-MT tỉnh Đắk Nông kiến nghị Sở TN-MT phối hợp với các cơ quan liên quan lập hồ sơ, tham mưu UBND tỉnh Đắk Nông thu hồi diện tích phần đất bị lấn chiếm; thu hồi hơn 961 ha đất rừng còn lại và lập hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai về hành vi chuyển đổi mục đích sử dụng đất không đúng của Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Trung bộ và Tây Nguyên.

Cơ quan chức năng của tỉnh Đắk Nông cũng đề nghị Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam - trực thuộc Bộ NN&PTNT xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân để xảy ra vi phạm trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, quản lý sử dụng đất lâm nghiệp tại Trạm thực nghiệm Đắk Plao thuộc Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Trung bộ và Tây nguyên.