Lưng còng gánh nặng mưu sinh
Có tuổi già sáng chiều thảnh thơi an hưởng hạnh phúc cuối đời bên cháu con đầm ấm. Và cũng có tuổi già gần đất xa trời nhưng phải lặn lội trên đường vì miếng cơm manh áo…
Ngày nào cũng vậy, dù nắng hay mưa, cụ Lê Nho, 90 tuổi, trú tại một con hẻm trên đường Lê Trung Kiên (phường 2, TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên) cũng phải đạp xích lô đi đón khách.
Vì tuổi đã cao, mắt kém, không đủ sức giữ thăng bằng tay lái nên chiếc xe cứ chệnh choạng, chỉ chực đổ nghiêng. Khách của cụ chủ yếu là những người buôn lẻ, thường cất hàng ở chợ Tân Hiệp.
Nhưng dạo gần đây, vì thấy cụ ngày càng già yếu nên khách ngày một thưa hẳn, có chăng chỉ còn là người già đồng niên cám cảnh trước sự nhọc nhằn nên gọi một cuốc ủng hộ.
“Hồi trước, sức tôi đủ cày gần chục chuyến chỉ trong một buổi sáng. Còn giờ thì bết xà lết rồi! Nhiều lúc khách hàng thương tình cho thân già nên cũng gọi xe. Nhưng việc thồ cả người lẫn hàng đã quá sức nên nhiều khi xe chổng ngược lên trời, khiến tôi lẫn khách đều lăn kềnh ra đất, hàng hóa rơi vãi khắp nơi. Những lúc như vậy, họ không nói gì nhưng lần sau không bao giờ đi nữa”, cụ Nho rầu rầu cho biết.
Khách ít, thu nhập của cụ giảm đi trông thấy. Nếu trước đây, mỗi lần chở, chí ít cụ cũng kiếm được hơn 5.000 đồng, làm một buổi có khi kiếm được 50.000 đồng, thì nay hạ giá xuống còn 3.000 đồng rồi 2.000 đồng một cuốc nhưng người đi xe vẫn cứ vắng. Nhiều hôm dãi nắng dầm mưa cả ngày mà cụ chỉ kiếm hơn 10.000 đồng! Cực là vậy nhưng nghĩ đến 5 miệng ăn ở nhà, cụ vẫn phải cố…
Bà Võ Thị Miễn, 79 tuổi, quê ở thôn Hòa Đa (xã An Mỹ, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên) gia nhập “đội quân” mót lúa trong thôn đã từ nhiều năm nay. Tôi gặp bà tại cánh đồng thôn Minh Đức (xã Bình Kiến, TP Tuy Hòa) khi thân già gầy yếu đang lúi húi mót những hạt lúa cuối cùng trên ruộng.
Vì sức yếu, không cạnh tranh nổi với những phụ nữ khỏe mạnh khác nên mỗi ngày cố lắm bà chỉ mót được 3-5 kg, bán được khoảng từ 12.000 đến 15.000 đồng. Hai bữa ăn cho một ngày lao động còng lưng của bà chỉ là hai suất cơm trắng (mua với giá 1.000 đồng một suất) chan với nước mắm xin ngay tại quán ăn. Số tiền còn lại, bà cất kỹ để cuối tuần đem về nuôi mấy đứa cháu.
Bà Võ Thị Miễn đang mót lúa trên cánh đồng thôn Minh Đức. |
Bà tâm sự: “Làm nghề này không chỉ cực cái thân mà còn tủi lắm, cậu ơi! Gặp chủ ruộng tử tế còn đỡ chứ đụng những người ba trợn thì họ bắt mình làm không công một buổi trời rồi mới cho mót. Những lúc như vậy cũng chỉ biết cắn răng than trời thôi!”. Cụ chìa cho tôi xem chỗ cánh tay gãy do cách đây ít lâu, bị một chủ ruộng “trót lỡ” khi bà vào mót mà không xin phép trước. Chỗ ấy giờ đây vẫn còn sưng và nhức mỗi khi trái gió trở trời…
Căn nhà của bà Võ Thị Miễn tại thôn Hòa Đa cũng “ốm yếu” không kém chủ của nó: mái tranh thủng lỗ chỗ, bốn bức vách được vá chằng vá đụp bởi đủ loại các-tông để tránh cảnh mưa tạt, gió lùa.
Kê chiếc giường thôi cũng đã chiếm đến 2/3 diện tích toàn bộ căn nhà. Vậy mà, đây lại là nơi trú ngụ của bà và 5 đứa cháu, đứa lớn nhất chỉ mới lên 8, đứa nhỏ nhất vừa chập chững biết đi. Đứa nào đứa nấy gầy còm bởi bữa ăn hàng ngày chủ yếu là rau và mắm.
Thấy bà về với miếng thịt thừa mua rẻ ở chợ, mắt bọn trẻ sáng rực lên. Bà Miễn phân bua: “Chúng háo hức cũng phải bởi mấy tháng nay tôi làm gì có tiền mua thịt đâu”. Rồi với giọng buồn buồn, bà kể: “Trước các cái tôi đứa nào cũng có nghề nghiệp ổn định. Nhưng rồi chẳng bao lâu đều thất bát đến tán gia bại sản nên bỏ quê vào Nam làm ăn, để lại cho tôi đàn cháu”.
Thương cháu, bà vắt kiệt sức già giặt quần áo thuê, làm oshin rồi đi mót lúa… Ước mơ lớn nhất lúc này của bà Miễn là có đủ tiền để sửa lại căn nhà cho vững chãi hơn khi mùa mưa bão đang đến gần.
Trong một góc nhà, người con trai bị bệnh của cụ nằm yên lặng, mắt nhắm nghiền, lâu lâu lại cười ngô nghê mà không biết rằng gánh nặng áo cơm đang đè trĩu trên đôi vai còng của mẹ mình…
Gia cảnh của cụ Lê Nho cũng chẳng khá hơn. Hai con trai của cụ, người thì bị tai nạn mất khả năng lao động, người khi sinh ra đã dở dở ương ương nên không thể làm bất cứ việc gì. Cụ bà mới mất năm ngoái, cô con dâu thường ngày vẫn hay buôn thúng bán mẹt ở chợ nhưng suốt một tháng nay bị ốm nằm liệt ở nhà, vẫn chưa khỏi.
Trong hai đứa cháu nhỏ, một đứa khi mới chào đời đã bị tai biến mạch máu não, giờ chỉ nằm yên một chỗ. Vậy là mọi việc từ nhỏ đến lớn trong nhà đều do một thân cụ gánh vác.
Căn nhà gỗ ọp ẹp của cụ vì thấp tè nên dù trời sáng bưng nhưng bên trong cứ tối nhờ nhờ, ẩm thấp. Trong nhà không có lấy một vật dụng gì đắt giá ngoại trừ chiếc lư đồng và bộ gỗ thờ do ông bà để lại. Nhưng những thứ ấy cũng sẽ chẳng tồn tại được lâu vì mấy hôm nay, cụ đã kêu người đến bán để lấy tiền chạy chữa cho đứa cháu.
Cụ nói với ánh mắt xa vắng: “Dẫu biết làm vậy là có tội với ông bà tổ tiên và cũng không thể giải quyết được gì nhưng được đồng nào hay đồng ấy…”.
Theo Sài Gòn Giải Phóng