Loạt thách thức chờ đợi TPHCM những tháng cuối năm 2023

Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM vừa có báo cáo đánh giá nhận định tình hình kinh tế - xã hội thành phố 9 tháng đầu năm và dự báo khả năng đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2023.

Cơ quan này cho rằng, tăng trưởng kinh tế của thành phố sẽ phụ thuộc vào diễn biến toàn cầu, sự nỗ lực và hiệu quả thực thi công vụ, nhưng kịch bản đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm 7,5% như kế hoạch ban đầu là cả một thách thức lớn.

Viện Nghiên cứu phát triển thành phố phân tích, chỉ số sản xuất công nghiệp của địa phương đã tăng nhẹ kể từ tháng 5 đến nay. Ngành du lịch duy trì mức tăng ổn định, sẽ tác động lan tỏa tới nhiều ngành dịch vụ khác như vận tải, lưu trú, ăn uống, lữ hành, nghệ thuật, vui chơi, giải trí...

Thị trường tiền tệ cũng có dấu hiệu tích cực với lãi suất cho vay hợp lý, hạn mức tín dụng tăng. Các doanh nghiệp đang được kích thích vay vốn, mở rộng phát triển sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, đầu tư công và đầu tư vốn nước ngoài tại TPHCM có chiều hướng tăng. Tổng chi ngân sách địa phương 9 tháng đầu năm cũng tăng so với cùng kỳ. Đây là các động lực trong thúc đẩy phát triển tăng trưởng TPHCM.

Bên cạnh các dấu hiệu khả quan trên, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM cũng đưa ra cảnh báo một số nguy cơ sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế địa phương những tháng cuối năm 2023.

Trong đó, việc các đơn hàng xuất khẩu giảm sẽ dẫn tới tình trạng cắt giảm lao động. Việc này sẽ khiến địa phương đối mặt hệ lụy là nguy cơ chuyển dịch cơ cấu lao động từ khu vực chính thức sang phi chính thức, xuất hiện vấn đề di cư ngược, nguy cơ tăng mâu thuẫn mối quan hệ giữa người lao động và chủ doanh nghiệp, vấn đề tệ nạn và gánh nặng an sinh xã hội.

Mặc dù tình hình giải ngân vốn đầu tư công của TPHCM được cải thiện, nhưng tốc độ giải ngân chưa đạt như kỳ vọng do công tác bồi thường giải phóng mặt bằng còn chậm, thiếu sự phối hợp đồng bộ. Bên cạnh đó, một số chủ đầu tư còn thiếu chủ động trong theo dõi, kiểm tra, làm phát sinh khối lượng, hạng mục dự án.

Trong phần dự báo tăng trưởng cả năm 2023, cơ quan này nhận định, từ tháng 4, một số động lực tăng trưởng kinh tế đã có dấu hiệu khởi sắc. Tuy nhiên, mặc dù kinh tế thành phố đã có những tín hiệu tích cực của các trụ cột tăng trưởng, nhưng những tín hiệu này chưa đủ sức vực dậy tăng trưởng kinh tế thành phố đạt được mục tiêu như kế hoạch đề ra.

Nhu cầu tiêu dùng tại TPHCM đang trên đà phục hồi nhưng vẫn chưa bằng mức trước dịch Covid-19, chưa tạo được động lực sản xuất, đầu tư và tiêu dùng. Hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục khó khăn do nhu cầu nhập khẩu của thế giới giảm mạnh ở phần lớn mặt hàng chủ lực của thành phố. Tốc độ giải ngân đầu tư công của TPHCM còn khá chậm.

Dựa trên các dự liệu, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM đưa ra 3 kịch bản  tăng trưởng kinh tế thành phố trong năm 2023.

Kịch bản 1: Tăng trưởng kinh tế TPHCM năm 2023 là 6,08% (có thể trong khoảng 5,52-6,64%). Dự báo tăng trưởng của tháng 9 là khoảng 3,89-4,28%. Quý III/2023, thành phố tăng trưởng trong khoảng 10,6-12,99%; quý IV/2023, thành phố tăng trưởng trong khoảng 10,93-11,9%.

Kịch bản 2: Tăng trưởng kinh tế TPHCM năm 2023 là 6,47% (có thể trong khoảng 5,91-7,03%). Dự báo tăng trưởng của tháng 9 là khoảng 4,05-5,13%. Quý III/2023, thành phố tăng trưởng trong khoảng 11,79-14,45%; quý IV/2023, thành phố tăng trưởng trong khoảng 10,47-13,7%.

Kịch bản 3: Tăng trưởng kinh tế TPHCM năm 2023 là 7,46% (có thể trong khoảng 6,9-8,02%). Dự báo tăng trưởng của tháng 9 là khoảng 5,31-5,96%. Quý III/2023, thành phố tăng trưởng trong khoảng 15,3-17,05%; quý IV/2023, thành phố tăng trưởng trong khoảng 12,1-14,02%.

Với bối cảnh kinh tế toàn cầu và cả nước như hiện nay, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM cho rằng, nhiều khả năng, tăng trưởng kinh tế thành phố sẽ rơi vào kịch bản 1 (kịch bản có mức tăng trưởng thấp nhất).