Lấy ý kiến rộng rãi về thi hành án tử hình bằng tiêm thuốc độc

(Dân trí) - Dự thảo lần 2 Thông tư liên tịch quy định về thi hành án tử hình bằng tiêm thuốc độc do Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, TAND Tối cao, VKSND Tối cao phối hợp xây dựng vừa được đưa ra lấy ý kiến rộng rãi.

Dự thảo cho biết kinh phí mua thuốc tiêm phục vụ cho thi hành án tử hình và bảo đảm cho thi hành án tử hình do ngân sách Nhà nước cấp trong dự toán ngân sách hằng năm của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, cơ quan thi hành án hình sự quân khu và tương đương theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Lấy ý kiến rộng rãi về thi hành án tử hình bằng tiêm thuốc độc - 1

(Ảnh minh họa: CAND).

Quy trình thi hành án tử hình

Sau khi kiểm tra hồ sơ, xác định người bị kết án không thuộc trường hợp không áp dụng hình phạt tử hình thì Chánh án tòa án đã xét xử sơ thẩm phải ra quyết định thi hành án theo quy định tại Điều 77 Luật Thi hành án hình sự năm 2019.

Trường hợp trong một vụ án có nhiều người bị kết án tử hình thì Chánh án tòa án có thẩm quyền phải ra quyết định thi hành án đối với từng người bị kết án tử hình trong vụ án đó.

Nếu một người bị kết án tử hình nhiều lần do nhiều tòa án khác nhau tuyên án, thì Chánh án tòa án đã xét xử sơ thẩm lần cuối cùng đã tuyên án tử hình có trách nhiệm ra quyết định thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình.

Trong thời hạn 5 ngày làm việc (kể từ ngày ra quyết định thành lập), Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình phải tổ chức họp Hội đồng để quyết định kế hoạch tổ chức. 

Căn cứ trên kế hoạch, Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình ra quyết định hoặc có văn bản yêu cầu Sở Y tế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoặc bệnh viện thuộc quân khu, nơi tòa án đã ra quyết định thi hành án, cử bác sỹ của bệnh viện thuộc Sở Y tế hoặc bệnh viện thuộc quân khu đến địa điểm thi hành án tử hình để hỗ trợ việc xác định tĩnh mạch của người bị thi hành án tử hình trong trường hợp cần thiết.

Trường hợp người bị thi hành án tử hình là phụ nữ thì ngay sau khi nhận đủ hồ sơ để đưa bản án tử hình ra thi hành, Hội đồng thi hành án tử hình phải yêu cầu thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh hoặc thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu, ra lệnh trích xuất người bị kết án tử hình đến bệnh viện thuộc Sở Y tế hoặc bệnh viện thuộc quân khu, nơi đang giam giữ người bị kết án tử hình để kiểm tra, xác định xem người bị kết án tử hình có thai hay không.

Việc kiểm tra phải được lập thành văn bản và có xác nhận của bệnh viện nơi tiến hành kiểm tra, xác định.

Biên bản thi hành án phải ghi rõ giờ, ngày, tháng, năm, địa điểm thi hành án, nơi lập biên bản; những việc đã làm theo trình tự thủ tục pháp luật quy định, tình hình diễn biến trong khi thi hành án tử hình.

Biên bản phải được đọc cho Hội đồng thi hành án và những người chứng kiến nghe. Các thành viên Hội đồng thi hành án tử hình và người chứng kiến phải cùng ký vào biên bản, nếu có ý kiến khác hoặc không đồng ý với nội dung biên bản thì có quyền ghi vào biên bản và ký tên.

Hoãn thi hành án tử hình

Hội đồng thi hành án tử hình quyết định hoãn thi hành án tử hình trong các trường hợp: Có thông tin do người bị kết án hoặc người khác khai báo hoặc do Hội đồng thi hành án tử hình biết được từ những nguồn tin khác, mà xét thấy những thông tin này là có căn cứ và có thể làm thay đổi cơ bản nội dung vụ án hoặc là chứng cứ để khởi tố vụ án mới, người phạm tội mới và nếu thi hành hình phạt tử hình đối với họ thì có thể gây khó khăn lớn cho việc giải quyết vụ án, việc mở rộng điều tra vụ án.

Hội đồng thi hành án tử hình nhận được yêu cầu của Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng VKSND Tối cao, Bộ trưởng Bộ Công an hoặc Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc hoãn thi hành án tử hình.

Một số trường hợp khác cũng phải hoãn thi hành án, gồm: Trường hợp gặp thiên tai, hỏa hoạn hoặc có trở ngại khách quan khác, không thể thực hiện được việc thi hành án tử hình hoặc trên đường áp giải người bị thi hành án tử hình bị tai nạn phải đưa đến bệnh viện; 

Trang thiết bị, dụng cụ thi hành án tử hình bị hư hỏng; không lấy được tĩnh mạch; thuốc thi hành án tử hình không đúng chủng loại, chất lượng, số lượng hoặc các điều kiện khác bảo đảm cho việc thi hành án tử hình không đáp ứng được. Hoặc đã thi hành án tử hình theo đúng quy định của pháp luật nhưng người bị thi hành án không chết.

 Làm đơn xin nhận tử thi, tro cốt

Theo dự thảo thông tư liên tịch, trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định thi hành án tử hình, Chánh án tòa án đã ra quyết định thi hành án phải thông báo cho thân nhân hoặc người đại diện hợp pháp của người bị thi hành án tử hình biết để làm đơn xin nhận tử thi, tro cốt.

Trong thời hạn 3 ngày kể từ ngày nhận được đơn, Chánh án tòa án phải thông báo bằng văn bản về việc chấp nhận hay không chấp nhận cho nhận tử thi, tro cốt về mai táng. Nếu không chấp nhận cho nhận tử thi, tro cốt về mai táng thì nêu rõ lý do.

Việc giao, nhận tử thi, tro cốt phải được lập thành văn bản và phải có chữ ký của bên giao và bên nhận. Không tổ chức việc giao nhận tử thi, tro cốt người đã bị thi hành án tử hình vào ban đêm, từ 22 giờ ngày hôm trước đến 6 giờ sáng ngày hôm sau.

Thế Kha