Kiến nghị hủy kết quả đấu thầu “khu tam giác vàng”

Rắc rối từ “khu tam giác vàng”

“Khu tam giác vàng” này là khu đất đầu tiên TPHCM sử dụng phương án đấu thầu để kêu gọi đầu tư. Với diện tích 13.000m2, nằm ngay trung tâm quận 1, sát chợ Bến Thành… lại được cho phép xây cao đến 55 tầng, khu đất này được đánh giá là quý hơn vàng. Do đó, trong cuộc đấu giá đầu năm 2008, có nhà đầu tư (NĐT) bỏ thầu đến hơn 10.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, rốt cục Hội đồng đấu thầu đã chấm cho Liên danh Thái Sơn trúng thầu với giá dự thầu là gần 6.819,6374 tỷ đồng (bao gồm tổng chi phí đền bù, hỗ trợ và chi phí xây dựng công trình 4.918,6374 tỷ đồng; giá trị NĐT hỗ trợ cho ngân sách là 1.900 tỷ đồng).

Kết quả này đã khiến các NĐT khác bất bình vì họ cho là TPHCM chấm thầu dựa vào số tiền NĐT hứa hỗ trợ ngân sách (trong 4 liên danh dự thầu thì Liên danh Thái Sơn hứa hỗ trợ ngân sách TP cao nhất, dù giá dự thầu chỉ đứng thứ 3).

Ngoài ra, quy trình đấu thầu và xét thầu cũng có nhiều vướng mắc nên 3 liên danh còn lại không hài lòng về kết quả đấu thầu trên. Họ yêu cầu TPHCM xem xét lại, khi yêu cầu bị từ chối thì Liên danh Khánh Gia quyết định khiếu kiện lên đến Chính phủ.

Do vậy, dù đã được UBND TPHCM phê duyệt trúng thầu từ năm 2008 nhưng Liên danh Thái Sơn chưa thể khởi động dự án vì chưa chính thức là chủ nhân của “khu tam giác vàng” này.

Kết luận nhiều sai phạm

Sau gần 1 năm trời làm việc, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có kết luận là công tác đấu thầu “khu tam giác vàng” này có nhiều sai phạm.

Cụ thể là các nội dung của quy định về đấu thầu ban hành kèm theo quyết định số 4241/QĐ-UBND của UBND TPHCM có những điểm không phù hợp với quy định của pháp luật; hồ sơ mời thầu (HSMT) có những điểm không tuân thủ cả chính quy định về đấu thầu trên.

Ngoài ra, TTCP còn kết luận việc xác định giá sàn không đầy đủ và rất thiếu căn cứ; tổ chức đấu thầu khi quy hoạch chi tiết sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đô thị chưa được phê duyệt điều chỉnh; có 3/4 thành viên của Tổ chấm thầu không đủ điều kiện để hoạt động đấu thầu tại thời điểm chấm thầu; kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu của Tổ chấm thầu và Hội đồng Đấu thầu có nhiều sai sót…

Trong số các sai phạm trên thì sai phạm nặng nề nhất là việc xác định giá sàn. Vì chính việc xác định giá sàn không chính xác theo các quy định trong HSMT (HSMT cũng có rất nhiều khiếm khuyết) nên dẫn đến việc đánh giá sai năng lực của Liên danh Thái Sơn.

Theo TTCP thì trong HSMT đã “bỏ quên” số tiền sử dụng đất dự kiến NĐT phải nộp ngân sách nhà nước (đoàn thanh tra ước tính là 510 tỷ đồng). Nếu bỏ 510 tỷ đồng này đi thì trong cách xác định giá sàn của Hội đồng Đấu thầu cũng “quên mất” 550 tỷ đồng dành cho khoản chi phí đền bù giải tỏa, hỗ trợ di dời và xây dựng trường Tenlơman tại địa điểm mới mà NĐT phải ứng trước (điều này có quy định trong HSMT).

Nếu tính đúng, tức là phải thêm 550 tỷ đồng trên, thì năng lực tài chính của Liên danh Thái Sơn không đáp ứng cả 3 tiêu chí.

Một, vốn chủ sở hữu của NĐT không đủ để hỗ trợ TP 1.900 tỷ đồng như đã hứa (1.805,15 tỷ đồng < 1.900 tỷ đồng).

Hai, vốn thực hiện dự án của NĐT (kể cả khoản cam kết vay 4.200 tỷ đồng) thiếu 813,4874 tỷ đồng so với giá dự thầu (6.818,6374 tỷ đồng - 6.005,15 tỷ đồng).

Ba, hồ sơ dự thầu có tổng chi phí đền bù, hỗ trợ và chi phí xây dựng công trình 4.368,6374 tỷ đồng (= 4.918,6374 tỷ đồng - 550 tỷ đồng), tức là nhỏ hơn giá sàn quy định trong HSMT (4.700 tỷ đồng).

Nên hủy kết quả đấu thầu

Vì những sai phạm trên cộng với năng lực tài chính của NĐT không đủ nếu tính đúng giá sàn của dự án nên trong cuộc họp lãnh đạo liên ngành từ Trung ương đến chính quyền TPHCM (diễn ra vào ngày 17/2/2009) thì đa số đã nhất trí kiến nghị Thủ tướng Chính phủ hủy kết quả đấu thầu trên.

Các đại biểu cũng đã bàn nhiều về hai phương án khác là chấp nhận cho Liên danh Thái Sơn trúng thầu nhưng phải kèm theo các điều kiện bổ sung (1); hoặc đánh rớt Liên danh Thái Sơn và cho Liên danh Khánh Gia trúng thầu (2).

Tuy nhiên, sau khi bàn bạc kỹ lưỡng, các đại biểu cho là: nếu thực hiện phương án (1) sẽ không đảm bảo về pháp lý, việc tổ chức đấu thầu có nhiều sai sót mà vẫn chấp nhận kết quả thì sẽ làm mất niềm tin của các NĐT.

Đặc biệt là phương án này không giải quyết dứt điểm khiếu kiện của Liên danh Khánh Gia, liên danh này có thể khiếu kiện đến tòa án quốc tế thì càng rầy rà hơn.

Còn nếu thực hiện phương án (2) thì tiền thu về cho ngân sách không đáng kể (Liên danh Khánh Gia chỉ hứa hỗ trợ ngân sách TP 360 tỷ đồng và Quỹ phúc lợi Quận 1 số tiền 36 tỷ đồng) và có thể Liên danh Thái Sơn sẽ khiếu nại ngược lại. Mặt khác, phương án này cũng sẽ làm mất uy tín của TPHCM.

Trong khi đó, nếu thực hiện phương án hủy kết quả đấu thầu thì vừa đảm bảo về cơ sở pháp lý, khẳng định sự nghiêm minh đối với những sai phạm, thiếu sót, thể hiện sự công bằng, minh bạch, đúng pháp luật góp phần tạo niềm tin đối với các NĐT.

Do đó, đa số ý kiến các đại biểu trong cuộc họp đã thống nhất phương án trên và TTCP đại diện kiến nghị Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nếu được chấp thuận, UBND TPHCM sẽ phải lên phương án và bồi thường các chi phí lập hồ sơ dự thầu, mua HSMT cho NĐT. Đồng thời “khu tam giác vàng” trên sẽ phải đấu thầu lại.

Tùng Nguyên