Không tổ chức cho phạm nhân lao động sẽ phát sinh nhiều phức tạp

Chiều 22/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi). Trình bày báo cáo tóm tắt giải trình tiếp thu một số vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự thảo luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, đa số ý kiến tán thành việc bổ sung quy định cho phép trại giam phối hợp với doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân để tổ chức cho phạm nhân lao động và có thể tổ chức khu sản xuất, điểm lao động ngoài trại giam.

Một số ý kiến cho rằng, việc tổ chức khu sản xuất, điểm lao động ngoài trại giam sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp, không bảo đảm tính nghiêm minh của bản án, gây tâm lý lo lắng cho nhân dân ở khu vực phạm nhân lao động, dễ xảy ra tình trạng phạm nhân mang vật cấm vào trại giam và nguy cơ phạm nhân trốn.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, chính sách nhất quán của Nhà nước từ trước đến nay đối với người bị phạt tù là buộc họ phải chấp hành hình phạt tại các cơ sở giam giữ, phải lao động, học tập để trở thành người có ích cho xã hội. 

Do đó, đối với người bị phạt tù thì lao động, học tập (bao gồm cả học nghề) là nghĩa vụ và là một trong những yêu cầu quan trọng của công tác giáo dục người chấp hành án phạt tù. Việc giam giữ tập trung phạm nhân với số lượng lớn trong một thời gian dài, nếu không tổ chức cho họ lao động thì sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp, nguy cơ mất an ninh, an toàn tại các trại giam. 

Vì vậy, công tác tổ chức lao động cho phạm nhân vừa nhằm giáo dục cải tạo, dạy nghề, cải thiện chế độ ăn, tạo thêm khoản thu nhập, chuẩn bị cho phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng, đồng thời cũng là biện pháp quản lý hiệu quả.

Báo cáo của Bộ Công an về công tác tổ chức lao động tại các trại giam và việc thí điểm đưa phạm nhân ra lao động ngoài trại giam cho thấy, cả nước có 54 trại giam do Bộ Công an quản lý, hầu hết đều được đóng tại các địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn, nhất là về giao thông.

Tiêu chí để lựa chọn các phạm nhân ra ngoài lao động gồm: Loại tội phạm, mức án, thời gian phải chấp hành hình phạt tù còn lại, nhân thân, thái độ chấp hành án, giới tính, sức khỏe... Trại giam chịu trách nhiệm bảo đảm an ninh, an toàn khu vực phạm nhân lao động. Tổng kết cho thấy, trong tổng số gần 7.000 phạm nhân ra ngoài lao động chỉ có 1 phạm nhân bỏ trốn. 

“Từ thực tiễn nêu trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, việc đổi mới công tác tổ chức lao động tại các trại giam theo đề nghị của Chính phủ, tạo điều kiện để phạm nhân có thể tham gia lao động phù hợp với điều kiện thực tế và khả năng cho phép của các trại giam là cần thiết”, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga cho hay.

Làm rõ thêm những vấn đề đại biểu còn băn khoăn, Đại tướng Tô Lâm – Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, phạm vi hoạt động của các cơ sở lao động, dạy nghề được hiểu là trong phạm vi quản lý của trại giam. Khi xây dựng các cơ sở này cũng có sự thống nhất giữa trại giam, doanh nghiệp và chính quyền địa phương.

“Các cơ sở này cũng phải được xây dựng theo quy định đảm bảo an ninh, an toàn, chứ không phải như ngoài xã hội bình thường mà tổ chức được việc đó. Quy định cũng nêu rõ việc phân công cán bộ có trách nhiệm quản lý khu vực này, những phạm nhân đi lao động cũng có những điều kiện nhất định”, Đại tướng Tô Lâm nói.

Quang Phong