Vụ thanh tra xây dựng “vòi tiền” chục tỷ: Bổ nhiệm sai Phó phòng Phòng chống tham nhũng?

- Lâu nay trên nghị trường Quốc hội, nhiều đại biểu Quốc hội vẫn hay đặt vấn đề “có hay không tình trạng tham nhũng ngay chính trong những cơ quan phòng chống tham nhũng”. Vụ thanh tra Bộ Xây dựng đòi “chung chi” có thể xem là câu trả lời cho nghi vấn này?

- Thanh tra chuyên ngành không phải là cơ quan chống tham nhũng, việc thanh tra chuyên ngành không phải để chống tham nhũng. Nhưng hoạt động thanh tra, kiểm tra có vai trò hết sức quan trọng trong phát hiện sai phạm, ở đây là lĩnh vực xây dựng. Như vậy thanh tra chuyên ngành cũng góp phần phát hiện ra sai phạm trong lĩnh vực xây dựng để rồi chấn chỉnh khắc phục.

Vậy mà thông qua hoạt động thanh tra như thế lại đi vi phạm thì dư luận, người dân bức xúc. Người đi kiểm tra để phát hiện sai phạm mà lại sai phạm thì không thể đồng tình và các cơ quan chức năng cần soát xét lại để làm sao hoạt động thanh tra, kiểm tra đúng với ý nghĩa phát hiện ra sai phạm để xử lý.

- Trao đổi về việc này, Bộ trưởng Xây dựng nói việc xảy ra là “rất đáng tiếc” vì Bộ này đã dày công áp dụng nhiều biện pháp để đảm bảo cơ quan thanh tra Bộ trong sạch, hoạt động hiệu quả. Điều đó chứng tỏ những giải pháp để kiểm soát hoạt động của những cán bộ dù thuộc lĩnh vực rất nhạy cảm như vậy vẫn chưa ổn?

- Cơ chế giám sát tốt nhất là tự kiểm tra giám sát. Sâu xa hơn nữa, đây là việc thuộc công tác cán bộ, có nghĩa là làm sao lựa chọn cho đúng người có phẩm chất, năng lực thật sự để bổ nhiệm vào vị trí thanh tra.

Thực tế nhiều cơ quan, bộ ngành chưa chú trọng đến đội ngũ làm công tác thanh tra. Chính vì chưa chú trọng nên chưa chọn đúng con người. Một khi lựa chọn đúng con người để thực thi công vụ trong hoạt động thanh tra thì chắc chắn độ tin cậy cao hơn, khi thực thi công vụ khó có sai phạm. Hơn ai hết chính những người làm công tác thanh tra phải tốt, còn nếu như cá nhân đó không tốt thì có quy trình, thủ tục giám sát như thế nào thì vẫn khó lòng mà kiểm soát được.

- Bộ trưởng Xây dựng cũng nhận định, vụ việc này là “cá nhân sai phạm” nhưng dư luận cũng có cớ nghi ngờ đây là chuyện “đi đêm lắm ắt có ngày gặp ma”, cái tiếng “thanh tra, thanh mẹ, thanh dì/hễ có phong bì là ắt… thank you” đã được đúc kết lâu nay?

- Đồng ý rằng đó là sai phạm của cá nhân nhưng đây là cá nhân đi làm công vụ và công vụ này là do một Bộ quản lý, Nhà nước giao nhiệm vụ. Như vậy, từ sai phạm của cá nhân làm ảnh hưởng rất lớn đến trách nhiệm của một ngành mà ở đây là ngành thanh tra, ảnh hưởng đến cả lĩnh vực xây dựng.

- Nói là vấn đề thuộc công tác cán bộ thì để cán bộ sai phạm nghiêm trọng như vậy khi thực thi công vụ, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong trường hợp này thế nào?

- Vấn đề này phải xem xét với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể, với thông tin hiện tại rất khó nói gì. Bây giờ sai phạm lộ ra đến đâu thì xử lý đến đó. Còn việc xem xét trách nhiệm các cá nhân, cơ quan liên quan thì cần có quy trình đánh giá cụ thể.

- Vậy làm sao để giám sát lực lượng thanh tra, thưa ông?

- Việc giám sát này có cơ chế quy định, từ mỗi cấp uỷ đảng. Rồi đoàn thanh tra khi tiến hành cuộc thanh tra nào cũng có quy định quy trình, trách nhiệm của thành viên trong đoàn để thực hiện cho đúng nhiệm vụ. Ở đây, bản thân nội bộ đoàn thanh tra đã không thực hiện đúng các quy định.

Trước hết, khi lập đoàn thanh tra, kiểm tra, người ta đặt vấn đề lựa chọn người tham gia đoàn vì phải đảm bảo thanh tra là người có đủ phẩm chất, đạo đức, phải thật sự tin tưởng. Vậy bản thân cơ quan chủ quản khi thành lập đoàn thanh tra đã làm tốt khâu này chưa? Rồi khi lập đoàn, cơ quan chủ quản cũng phải có trách nhiệm giám sát hoạt động của cấp dưới của mình nữa.

- Trở lại với chi tiết của vụ việc thanh tra xây dựng đòi “chung chi” này, thông tin từ cơ quan chức năng, trưởng đoàn thanh tra bị lập biên bản vi phạm là Phó Trưởng phòng Phòng chống tham nhũng của Thanh tra Bộ Xây dựng, người này vừa được bổ nhiệm 2 tháng. Dấu hiệu tham nhũng với cán bộ phòng chống tham nhũng như vậy rất rõ?

- Đây là một vấn đề phải đặt ra. Quá trình bổ nhiệm một cán bộ nhất thiết phải có theo dõi, đánh giá nhưng sao vừa bổ nhiệm mà ngay sau đó cán bộ đã vi phạm? Sự việc đặt ra trách nhiệm nhiệm của cơ quan chủ quản trong việc xem xét, bổ nhiệm cán bộ. Ở đây, việc lựa chọn người bổ nhiệm không đúng dẫn đến lựa chọn người đi làm thanh tra không đúng và dẫn đến hậu quả như đã thấy.

- Xin cảm ơn ông!

N.S