“Không có bão, ai biết tháp truyền hình kém chất lượng!”

“Công trình một tòa nhà cao tầng bị rút ruột, sập đổ gây thiệt hại lớn nhưng còn có thể làm lại, khắc phục. Nhưng nếu vỡ đập thủy điện, hay sự cố điện hạt nhân vì chất lượng công trình thấp thì hệ quả khôn lường” - bà Nga phân tích để truy vấn về trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong vấn đề quản lý chất lượng công trình.

Đại biểu Nguyễn Thành Tâm (Tây Ninh) cũng nhắc lại sự kiện bão Sơn Tinh gây hậu quả lớn vừa qua. Bão đến quét đi nhiều công trình kém hiệu quả, công trình công cộng như tháp truyền hình, công trình dân sinh và các các công trình để chống lụt bão. Ông Tâm cho rằng có dấu hiệu tiêu cực rõ ràng trong việc này.

“Bão là nỗi sợ của người dân nhưng cũng là cơ hội để xóa đi những dấu vết của tiêu cực, tham nhũng ở đây. Có biện pháp nào để khắc phục tình hình, để quy buộc trách nhiệm các bên liên quan, để quản lý công trình xây dựng, tránh lãng phí, thất thoát, để nếu có thiên tai cũng không thể xóa hết những dấu vết sai phạm ở đây?” – ông Tâm đặt câu hỏi.

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho rằng không thể phủ nhận những kết quả, thành tựu của công tác đầu tư xây dựng thời gian qua. Đầu tư xây dựng tạo nên hạ tầng quyết định sự tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội. Xây dựng chi phối cả kinh tế như xây dựng công trình cầu đường, cảng biển, sân bay, thủy điện, điện hạt nhân tới đời sống như xây dựng nhà ở, khách sạn, trường học, bệnh viện… tạo cơ sở quan trọng cho sản xuất, phục vụ đời sống và sinh hoạt. Công tác đầu tư xây dựng cũng luôn có quy định đi kèm về quản lý chất lượng, chống lãng phí, thất thoát.

Tuy nhiên, ông Dũng cũng thừa nhận, đúng như đại biểu đã nói, vấn đề lãng phí thất thoát chất lượng xây dựng kém không phải hôm nay mới nảy sinh mà đã có từ lâu, là bệnh nan giải và khó khắc phục triệt để.

Chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này như lỗ hổng quy định khiến khâu nào cũng có những nhân tố gây thất thoát (khảo sát, thiết kế, thi công, nghiệm thu…), năng lực, phẩm chất cán bộ, thiếu cơ chế kiểm soát, chế tài xử phạt, Bộ trưởng Xây dựng xác nhận: “Chúng tôi có trách nhiệm về tình trạng trên”.

Ông Dũng nêu giải pháp trước hết là hoàn thiện hệ thống pháp luật về đầu tư xây dựng, sửa đổi Nghị định về vấn đề này. Theo đó, sẽ khắc phục lỗ hổng về việc quy trách nhiệm cho chủ đầu tư, tăng cường kiểm soát, mở rộng cơ chế giám sát của cộng đồng, cơ chế phản biện độc lập…

Riêng về vụ tháp truyền hình Nam Định bị đổ sau bão, Bộ trưởng Xây dựng thông tin, đây là tháp ăng ten tự đứng 4 chân của chủ đầu tư là Trung tâm phát thanh truyền hình tỉnh Nam Định, “nhập nguyên chiếc” của nước ngoài về đặt trên móng xây dựng trước. Tháp cao 180m bị đổ, thiệt hại sơ bộ tính được 50 tỷ đồng.

Đến nay vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân tháp đổ. Trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong việc này là tham gia cùng các cơ quan xác định nguyên nhân và tìm giải pháp khắc phục.  

Ông Dũng đưa ra nhiều khả năng, thứ nhất, do khâu thiết kế sai. Thứ hai, có thể trong quá tình thi công nhà thầu lắp ráp tháp chưa đúng quy định tháp. Thứ ba, có thể tháp phải gánh quá nhiều tải trọng nên không an toàn.

Ông Nguyễn Thành Tâm “bật” lại: “Nói chất lượng công trình cơ bản tốt, ít gặp sự cố  nhưng tháp truyền hình này, nếu không có cơn bão đi qua thì không ai nói nó kém chất lượng. Vấn đề là có cách nào ngăn chặn chứ cứ khi có sự cố mới nói kém chất lượng thì không ai yên tâm được”.

Chưa hài lòng với câu trả lời, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng yêu cầu ông Dũng đưa ra nhận định chung về chất lượng xây dựng ở Việt Nam hiện tại ở mức tốt, xấu hay trung bình?

Bộ trưởng Xây dựng cho biết, hiện cả nước đang có 54.000 công trình, chất lượng xây dựng các công trình ngày càng tốt hơn, có những cây cầu, khu công nghiệp, công trình dịch vụ, dân dụng chất lượng cao, có tiếng nhưng cũng có công trình chất lượng không đảm bảo, thậm chí có sự cố có thể gây ảnh hưởng tới người dân.

Nhưng những công trình “có vấn đề” chủ yếu là công trình do người dân tự xây. Còn những công trình xây bằng vốn ngân sách thì rất ít khi có sự cố.

“Những vụ việc như sập cầu Cần Thơ, rò rỉ đập thủy điện Sông Tranh 2, đổ tháp truyền hình Nam Định… có nhưng không phải là có tỷ lệ lớn” – ông Dũng khẳng định.

Đại biểu Lê Thị Nga phát biểu góp ý lại với người đứng đầu ngành xây dựng. Bà Nga đề nghị Bộ trưởng xây dựng cơ chế để các bộ ngành vừa là cơ quan quản lý chuyên ngành vừa là đơn vị đầu tư những dự án lớn cần tăng cường giám sát đấu thầu và sau đấu thầu, triệt tiêu việc bắt tay, thông thầu, bán thầu dẫn đến chất lượng công trình kém, giá bị vống cao so với thực tế.

“Cũng cần tránh tình trạng ở đâu cũng có Ban thanh tra nhân dân, thanh tra cộng đồng nhưng công trình nào cũng quây rào, treo biển cấm vào khiến “không ai biết đấy là đâu” – đại biểu yêu cầu được biết giải pháp đột phá từ người đứng đầu ngành Xây dựng.

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng đáp, giải pháp đột phá là sửa nghị định về vấn đề này.

Nếu được thông qua, ông Dũng khẳng định, vai trò trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước với công trình xây dựng bằng vốn ngân sách hay xã hội đều được kiểm soát cả về chất lượng và chi phí kinh tế.

P.Thảo