Khai thác than núp bóng xây nghĩa trang: Hoàn nguyên khi chưa làm rõ lượng than "bốc hơi"

Vi phạm chồng vi phạm

Theo báo cáo của UBND huyện Hoành Bồ, sau khi công ty TNHH MTV Thăng Long (Tổng công ty Đông Bắc) kết thúc công tác tận thu tại khu vực công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long được UBND tỉnh Quảng Ninh cho phép khai thác để lấy đất đắp lên khu đồi đang xây dựng nghĩa trang nhân dân tại xã Quảng La, UBND tỉnh ngày 17/10/2016 đã có văn bản chỉ đạo thực hiện việc cải tạo phục hồi môi trường tại đây, thời hạn đến ngày 30/10/2017 phải xong.

Tuy nhiên cũng theo báo của của huyện Hoành Bồ, đơn vị thi công không triển khai thực hiện theo đúng ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh, trong quá trình thực hiện dự án có nhiều tồn. Cụ thể, chưa đủ thủ tục về đất đai, môi trường, thời gian kéo dài, khai thác đất vượt ra ngoài ranh giới qui hoạch, khai thác đất vào đất rừng phòng hộ hồ Yên Lập, đơn vị thi công tự ý thu hồi và tập kết than khi công ty TNHH MTV Thăng Long đã kết thúc tận thu. Vì thế, UBND tỉnh đã chỉ đạo thanh tra dự án.

Ngày 6/2/2017, Sở TNMT tỉnh có quyết định về việc thanh tra chấp hành các qui định của pháp luật về đất đai, khoáng sản, bảo vệ môi trường đối với công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long trong việc thực hiện dự án khai thác đất làm vật liệu san lấp mặt bằng nghĩa trang Đồng Khuôn tại xã Quảng la.

Ngày 14/3/2017, Sở TNMT đã có kết luận thanh tra, trong đó có nội dung: “…Công ty chưa có thủ tục thuê đất, giao đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất đã tiến hành mở đường, bốc xúc, đổ thải đất đá, thu hồi than trên diện tích rừng sản xuất, rừng phòng hộ, phá vỡ kết cấu tự nhiên, thu hồi tập kết than tại thôn 5, xã Quảng La với khối lượng khoảng 200 m3 than, xít…”.

Chưa hết, ngay cả giai đoạn tiến hành cải tạo phục hồi môi trường tại đây, đơn vị thi công vẫn “tranh thủ” khai đào vô tội vạ. Cụ thể, tại biên bản làm việc giữa Sở TNMT, Công ty TTHH MTV Thăng Long, UBND huyện Hoành Bồ cùng công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long về vấn đề trên cũng thể hiện rõ: “…Việc tác động đã để lại bề mặt địa hình dạng hào hố với độ sâu trung nình từ 5 đến 7m, xuất lộ phần đất đá có màu đen; Chưa đảm bảo theo đúng ranh giới Phương án cải tạo phục hồi được huyện Hoành Bồ thẩm định…Tại khu vực phía Tây Nam của dự án có tập kết khoảng 2.000 m3 than, đá, xít…”.

UBND tỉnh Quảng Ninh cũng đã từng khẳng định: “…Đến nay tiến độ thực hiện dự án nghĩa trang của các đơn vị liên quan rất chậm, chưa đạt yêu cầu, còn để dư luận phản ánh về hiện tượng thực hiện sai mục tiêu, trái với nội dung chỉ đạo của UBND tỉnh, gây phức tạp cho công tác quản lý than tại khu vực…”

Chưa xác định lượng than bị “bốc hơi” đã sốt sắng cải tạo phục hồi môi trường

Việc doanh nghiệp tự ý thu hồi và tập kết than tại khu vực khai đào đất đã được xác định. Người dân sinh sống gần khu vực cũng đã từng phản ánh, chỉ vài tuần sau khi doanh nghiệp tiến hành khai thác đất tại khu vực trên vào năm 2015 thì hàng ngày tại đây xuất hiện một đoàn xe cỡ lớn phủ bạt kín mít, chạy ì ạch từ trong khu vực khai thác đất vòng qua khu dự án xây nghĩa trang ra thẳng ngoài đường lớn rồi chạy về mạn Bắc Giang. Thậm chí khi chạy vào đoạn đường xấu, đất màu đen nhánh trên những chiếc xe này còn rơi vãi tung tóe xuống mặt đường.

Thế nhưng không hiểu sao, ngoài lượng than tận thu ít ỏi chưa đầy 7.000 tấn so với diện tích được khai đào lên tới hơn 30ha được Đông Bắc tận thu ra thì việc cần phải xác định lượng than thực tế đã bị “bốc hơi” tại đây là bao nhiêu lại chưa được bất cứ đơn vị nào, cấp nào đề cập tới.

Đơn cử, tại Kết luận chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Long mới đây ngày 28/10 về khắc phục tồn tại trong quá trình thực hiện dự án xây dựng nghĩa trang nhân dân Đồng Khuôn và khu vực khai thác đất san lấp dự án cũng chủ yếu chỉ đề cập tới việc yêu cầu Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long phải sớm hoàn thiện thủ tục pháp lý và các thủ tục liên quan để bàn giao nghĩa trang cho UBND huyện, UBND xã Quảng La quản lý; Di chuyển toàn bộ máy móc, thiết bị, phương tiện lao động của đơn vị ra khỏi khu vực qui hoạch dự án nghĩa trang và khu vực khai thác đất; Tổng công ty Đông Bắc huy động phương tiện giải tỏa nhanh lượng than tận thu ra khỏi khu vực…

Tương tự, báo cáo của UBND huyện Hoành Bồ cũng chỉ một hai đề nghị công ty TNHH MTV Thăng Long nhanh chóng giải tỏa lượng than 1.300 m3 đang tồn tại trên bãi theo chỉ đạo của tỉnh.

Đặc biệt, UBND tỉnh Quảng Ninh còn yêu cầu huyện Hoành Bồ kiểm tra thực tế địa hình, để xuất phương án giải quyết dứt điểm các vấn đề tồn tại, khắc phục cải tạo môi trường tại khu vực. Báo cáo tỉnh trước ngày 15/12/2018.

UBND huyện Hoành Bồ cũng nhanh chóng đưa ra quan điểm giải quyết của mình. Tuy nhiên vẫn chỉ là các giải pháp để cải tạo, phục hồi môi trường tại các điểm lấy đất nêu trên. Cụ thể, tại điểm lấy đất số 1, UBND huyện yêu cầu công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long khẩn trương thực hiện cải tạo, trồng cây môi trường. Tại các vị trí đã tác động có vách đá cứng yêu cầu không được tác, giữ nguyên hiện trạng, tránh việc cắt tầng nếu phát sinh có xuất lộ than, xít sẽ khó quản lý, gây phức tạp thêm tình hình dư luận.

Người dân địa phương cho rằng, nên chăng UBND tỉnh Quảng Ninh cần chỉ đạo UBND huyện Hoành Bồ phối hợp cũng các đơn vị tiến hành xác định lượng than xuất lộ tại đây một cách cụ thể, chính xác là bao nhiêu để khẳng định tính minh bạch rồi mới đưa ra phương án cải tạo phục hồi môi trường?.

Người dân cũng đặt dấu hỏi, một dự án sai trồng sai như vậy nhưng không hiểu sao vẫn được thực hiện phải chăng đã có sự “ưu ái” gì tại đây? Nghĩa trang nằm trên sườn đồi lẽ ra phải bạt đất tạo mặt bằng để đặt mộ vì sao cần phải đắp thêm đất? Và nếu các cấp chính quyền ngay từ khi người dân có phản ánh cũng vào cuộc sốt sắng như tiến hành cải tạo phục hồi môi trường thì có lẽ tài nguyên đã không bị thất thoát?.

An Nhiên