Hãi hùng thạch khô siêu rẻ “đốt cháy” như cao su

Các nguyên liệu làm chè như thạch khô, bột chân trâu với giá siêu rẻ chỉ có giá từ 30 đến 50 nghìn đồng/kg, được bày bán nhan nhản tại nhiều khu chợ ở Hà Nội. Hầu hết các sản phẩm này đều không có nhãn mác, bao bì hay nguồn gốc xuất xứ.

Tại chợ Nghĩa Tân (Hà Nội), các gói thạch khô được người bán đựng thành từng bọc trong túi giấy bóng, khi cần thì san thành từng gói theo yêu cầu. Để trấn an người mua, người bán hàng cho biết, tất cả những loại thạch này đều được làm từ nguyên liệu thiên nhiên như bột sắn phơi khô, rong biển…

Đặc biệt, những nguyên liệu này được quảng cáo có thời hạn sử dụng... mãi mãi nên không sợ hỏng hay nấm mốc.

Bà N.T.K (54 tuổi, bán tạp hóa chợ Nghĩa Tân) cho biết, loại thạch khô được khá nhiều người sử dụng vì giá cả rẻ, thời gian sử dụng lâu đặc biệt khi ăn có vị dẻo và dai hơn hẳn những loại thạch tươi trên thị trường. Theo lời bà K., chỉ cần một nắm thạch khô nhỏ, khi ngâm vào nước sẽ nở ra với trọng lượng tăng gấp 6 – 7 lần so với ban đầu. Đặc biệt, một cân thạch khô có thể chế biến được cả nghìn cốc chè. Bà K. cũng bật mý, hiện các loại hạt trân châu trong các cửa hàng chè và trà sữa chủ yếu là hàng đóng gói, mua sẵn chứ không phải tự làm như quảng cáo: “Một kg bột chân trâu khô làm sẵn có giá chỉ từ 25-30.000 nghìn đồng trong khi nếu làm từ bột sắn nguyên chất thì giá có thể lên tới vài trăm nghìn…”, bà K. cho hay.

Loại thạch khô và bột chân trâu này cũng được bày bán khá nhiều tại chợ Đồng Xuân, phố hàng Buồm hay chợ Đồng Xa… Bà T.T.H, chủ một cửa hàng bán tạp hóa tại chợ Đồng Xuân cho biết, thạch khô có nhiều loại trong đó đông khách hỏi mua nhất là thạch hạt lựu và thạch răng cưa.

Hai loại thạch này màu sắc rất bắt mắt, phù hợp với nhiều loại chè. Khi được hỏi về nguồn gốc xuất xứ, bà H. khẳng định đây đều là sản phẩm an toàn, chất lượng, do các cơ sở tư nhân sản xuất nên không đề nhãn mác.

“Thường chúng tôi sẽ nhập thành từng kiện hàng lớn, sau đó san nhỏ ra cho từng quầy bán cho khách lẻ nên không có bao bì, nhưng đây là hàng đảm bảo, chất lượng. Chưa thấy khách hàng nào phàn nàn, kiện cáo gì về chất lượng cả”, bà H. cho hay.

Theo quan sát, loại thạch khô tại cửa hàng bà H. được đựng trong các bao tải giấy bóng to, nếu có khách mua thì chủ cửa hàng lại mở ra múc sang một chiếc túi khác cân cho khách. Phia ngoài bao bì, ngoài dòng chữ ghi “thạch khô, răng cưa” thì không hề có thông tin về cơ sở sản xuất cũng như ngày tháng, hạn sử dụng.

Làm theo sự chỉ dẫn của người bán hàng, chỉ cần một nắm nhỏ thạch khô khi ngâm vào nước, trong khoảng 30 phút, những miếng thạch này bắt đầu nở ra, trọng lượng tăng lên gấp nhiều lần so với ban đầu, màu sắc cũng trở nên tươi tắn, bắt mắt hơn hẳn.

Tương tự, bột chân châu ban đầu là những hạt vụn, cứng nhắc khi cho vào nước đun sôi cũng bắt đầu nở ra, đặc quánh và có vị dai, ngọt.

Điều đáng nói là khi mang những miếng thạch khô được quảng cáo là làm từ nguyên liệu thiên nhiên này ra đốt thì lửa cháy rất đượm, có vị khét bốc ra như mùi nhựa, đồng thời thu được than đen. Nếu quan sát kỹ thì những miếng thạch này có nhiều vết đen, nâu giống như những vết mốc được phơi khô lại.

Trao đổi với PV Dân trí, PGS.TS Trần Đáng - nguyên Cục trưởng Cục Vệ sinh An toàn thực phẩm Bộ Y tế khẳng định loại thạch khô, chân trâu mà PV Dân trí phản ánh không đảm bảo các yêu cầu tối thiểu về VSATTP để lưu thông trên thị trường. Về lâu dài, nếu người tiêu dùng ăn phải những loại thực phẩm không rõ nguồn gốc, trôi nổi trên thị trường có thể ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của bản thân.

Lý giải về nguyên nhân khi đốt, thạch bốc cháy có vị khét như nhựa, PGS.TS Trần Đáng cho biết, có thể những thực phẩm này được làm từ những nguyên liệu không đảm bảo vệ sinh và chế biến trong điều kiện bẩn thỉu nên sinh ra nấm mốc, khi đốt sinh ra mùi khét: “Tất cả các loại thực phẩm không ghi rõ nơi sản xuất, thành phần chắc chắn là những thực phẩm giả. Vì đã có ý định làm giả nên các cơ sở này mới không tuân thủ các yêu cầu về VSATTP. Tôi chắc chắn loại thạch mà PV phản ánh cũng không phải là thực phẩm an toàn.

Nếu người tiêu dùng ăn phải các loại thực phẩm trên có thể dẫn đến ngộ độc, tiêu chảy, nôn thậm chí về lâu dài có thể tích lũy các chất độc và gây tổn thương gan, thần kinh, thận mãn tính, gây nên bệnh ung thư. Người tiêu dùng tuyệt đối không nên sử dụng…”. PGS.Ts Trần Đáng cũng đề xuất các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, quản lý để tránh việc thả nổi các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc lưu thông trên thị trường.

Hà Trang - Vũ Ninh