Dự kiến khởi công tuyến đường sắt tốc độ cao hơn 67 tỷ USD vào cuối 2026

Tinh thần chỉ đạo này được Thủ tướng Phạm Minh Chính quán triệt trong phiên họp tối 29/3, của Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt.

Chỉ trong thời gian ngắn, Quốc hội đã ban hành 3 nghị quyết quan trọng, để triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và phát triển hệ thống đường sắt đô thị Hà Nội, TPHCM.

Hà Nội và TPHCM sẽ xây 25 tuyến đường sắt đô thị

Theo Thủ tướng, các công trình, dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt mới có quy mô, tổng mức đầu tư rất lớn, yêu cầu cao về kỹ thuật, đặc biệt đường sắt tốc độ cao lần đầu tiên triển khai tại Việt Nam.

Trong đó, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có tổng chiều dài 1.541km từ Hà Nội đến TPHCM, có tốc độ thiết kế 350km/h. Sơ bộ tổng mức đầu tư hơn 1,7 triệu tỷ đồng (khoảng 67,34 tỷ USD). Thời gian thực hiện từ 2025-2035.

Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng có tổng chiều dài tuyến chính khoảng 390,9km, tuyến nhánh 27,9km với tổng mức đầu tư 8,369 tỷ USD. Thời gian thực hiện từ 2025-2030.

Theo nghị quyết của Quốc hội, Hà Nội dự kiến xây dựng 15 tuyến đường sắt đô thị, còn TPHCM sẽ xây dựng 10 tuyến.

Ngoài ra, còn có tuyến đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn kết nối Thủ đô Hà Nội với các tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang và Lạng Sơn, kết nối liên vận quốc tế với Trung Quốc. Dự án có tổng chiều dài khoảng 156km.

Tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái kết nối thành phố Hải Phòng với tỉnh Quảng Ninh và kết nối liên vận quốc tế với Trung Quốc, có tổng chiều dài tuyến khoảng 187km.

Hình thành các tập đoàn lớn về công nghiệp đường sắt

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư các dự án đường sắt và phát triển ngành công nghiệp đường sắt.

Theo người đứng đầu Chính phủ, để đạt mục tiêu đề ra, phải có tư duy vượt qua giới hạn của chính mình, thoát khỏi lối mòn, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, tự hào dân tộc.

"Chúng ta quyết tâm xây dựng bằng được ngành công nghiệp đường sắt, làm chủ công nghệ, sản xuất được toa xe, đầu máy, phát triển hệ sinh thái công nghiệp đường sắt", Thủ tướng nhấn mạnh và nói thêm rằng, coi trọng thời gian, trí tuệ và quyết đoán đúng thời điểm là những yếu tố quyết định thành công.

Chỉ đạo các giải pháp, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng, Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng đề án đào tạo nguồn nhân lực, đào tạo cả trong và ngoài nước, có kế hoạch, chương trình, chỉ tiêu đào tạo cụ thể với từng trình độ, chuyên ngành, hình thành, phát triển các khoa đường sắt tại các trường đại học; đặc biệt là đào tạo các tổng công trình sư.

Cùng với đó, theo Thủ tướng, cần hình thành, thành lập các tập đoàn lớn, kể cả tập đoàn tư nhân, liên quan tới ngành công nghiệp đường sắt.

Về vốn, lãnh đạo Chính phủ cho rằng cần đa dạng hóa nguồn lực, gồm vốn Nhà nước, vốn vay, phát hành trái phiếu công trình, hợp tác công tư, khai thác TOD…, đồng thời quản lý chặt chẽ để tránh thất thoát, lãng phí.

Giao một số nhiệm vụ, Thủ tướng chỉ đạo tập trung tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ các dự án, nhất là trong giải phóng mặt bằng theo hướng tách thành dự án riêng, khi có hướng tuyến thì giao các địa phương giải phóng mặt bằng, kêu gọi đầu tư các nhà ga, trước hết là dự án Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Quán triệt phải hành động quyết liệt, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp chậm trễ, thiếu trách nhiệm, đồng thời biểu dương kịp thời những tập thể, cá nhân hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Đối với các đề án phát triển công nghiệp đường sắt, Thủ tướng lưu ý cần nghiên cứu, tham khảo các bài học kinh nghiệm quốc tế.

Với dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Thủ tướng đồng ý khởi công gói thầu xây dựng hạ tầng ga Lào Cai mới và khởi công các khu tái định cư của dự án trong năm 2025.

Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính được giao làm việc với phía Trung Quốc để đàm phán Hiệp định. Đồng thời, thúc đẩy dự án tuyến đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn và Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái.

Với dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Thủ tướng yêu cầu cố gắng khởi công tháng 12/2026. Ông giao Bộ Tư pháp có ý kiến về áp dụng theo trình tự, thủ tục rút gọn trong xây dựng, ban hành Nghị định về thiết kế tổng thể trong đầu tháng 4; đồng thời các bộ, ngành kịp thời có ý kiến sau khi Bộ Xây dựng xin ý kiến về dự thảo Nghị định.

Với các dự án đường sắt đô thị Hà Nội và TPHCM, Thủ tướng yêu cầu hai địa phương rà soát tình hình triển khai. Bộ Tài chính được giao sớm có ý kiến về việc dừng sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài đối với dự án và điều chỉnh nguồn vốn cho dự án đường sắt đô thị TPHCM, tuyến số 2 đoạn Bến Thành - Tham Lương.