"Doanh nghiệp sợ nhất vừa dồn lực đầu tư, chính sách lại thay đổi"

Quan điểm này được Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ đưa ra khi thảo luận về Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, sáng 16/5.

Luồng gió thổi cánh diều kinh tế tư nhân bay xa

Ông Hạ nhìn nhận doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam hiện nay phải đối mặt với rất nhiều điểm nghẽn mà phải tháo gỡ mới phát triển được.

Theo ông, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân không chỉ là đột phá mà còn tạo động lực thúc đẩy khơi thông nguồn lực nội tại, thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước trong kỷ nguyên mới. "Tôi kỳ vọng nghị quyết này như một luồng gió thổi cánh diều kinh tế tư nhân bay xa", ông Hạ nói.

Tuy nhiên, vị đại biểu cho rằng có những quy định không cần đưa vào dự thảo nghị quyết vì đã có quy định của pháp luật, ví dụ việc đảm bảo nguyên tắc suy đoán vô tội đã được nêu rõ trong Hiến pháp. Theo ông Hạ, đây không phải cơ chế đặc biệt cho doanh nghiệp tư nhân.

Vị đại biểu góp ý cần bổ sung nội dung hỗ trợ về chính sách thương mại và hội nhập quốc tế, vì hiện nay doanh nghiệp rất khó đưa sản phẩm ra cạnh tranh trên thị trường quốc tế cũng như hỗ trợ về tư pháp, và mỗi khi tranh chấp thương mại với nước ngoài, Việt Nam luôn chịu thua thiệt.

"Doanh nghiệp cũng cần sự ổn định của chính sách. Nhiều doanh nghiệp mới khởi nghiệp rất khó khăn nhưng chính sách thay đổi liên tục. Doanh nghiệp sợ nhất vừa dồn lực đầu tư chính sách lại thay đổi khiến họ phải quay lại điểm xuất phát", vị đại biểu nêu thực tế.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) đánh giá cao nỗ lực của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ để kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

"Nghị quyết này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng khi đất nước đang tăng tốc phát triển bước vào kỷ nguyên mới. Khu vực kinh tế tư nhân chiếm 51% GDP, đóng góp 33% tổng thu ngân sách Nhà nước nên cần nhiều cơ chế đặc biệt hỗ trợ để phát huy vai trò là động lực quan trọng nhất vào năm 2030", ông Ngân nhấn mạnh.

Dự thảo nghị quyết nêu mục tiêu đến năm 2030 đạt có 2 triệu doanh nghiệp, ông Ngân cho rằng để đạt mục tiêu này phải có giải pháp đặc biệt. Theo ông, hiện nay mỗi năm chỉ tăng khoảng 30.000-40.000 doanh nghiệp nên để sau 5 năm nữa đạt con số 2 triệu doanh nghiệp, phải có chính sách hỗ trợ các hộ kinh doanh cá thể trở thành doanh nghiệp.

Đi kèm với đó, theo đại biểu, cần nâng cao, mở rộng những doanh nghiệp có quy mô lớn hơn.

Dự thảo nghị quyết nêu rõ việc phân định trách nhiệm pháp nhân và cá nhân, trách nhiệm hình sự và dân sự, hành chính. Ông Ngân đề nghị Chính phủ rà soát các luật liên quan như Bộ Luật hình sự, Bộ Luật dân sự để luật hóa định hướng trên, vì đây là những nội dung quan trọng đội ngũ doanh nhân rất quan tâm.

Góp ý về chính sách hỗ trợ tiếp cận đất đai và mặt bằng sản xuất kinh doanh, ông Ngân đề xuất bổ sung nội dung những địa phương có đất đai, có tiềm năng, thế mạnh thì tạo cơ chế thành lập khu công nghiệp để doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ thuê với chính sách hỗ trợ.

"Chúng ta muốn độc lập tự chủ về kinh tế thì khu vực tư nhân phải lớn mạnh, nên cần điều khoản khuyến khích các địa phương tạo đất sạch cho khu vực kinh tế tư nhân", ông Ngân nhấn mạnh.

Không để chính sách thành kẽ hở để "công ty ma" lợi dụng

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) ủng hộ chủ trương chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, đặc biệt trong quản lý điều kiện kinh doanh. Đây là hướng đi phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, khuyến khích khởi nghiệp, sáng tạo và mở rộng sản xuất, theo lời bà Nga.

Tuy nhiên, nữ đại biểu lưu ý nếu không có cơ chế hậu kiểm đủ mạnh, minh bạch và hiệu quả, chính sách này rất dễ trở thành kẽ hở để các "công ty ma" lợi dụng.

"Thực tế cho thấy, nhiều đối tượng đã lợi dụng chính sách thông thoáng để lập ra hàng trăm công ty không hoạt động thực tế, mua bán hóa đơn, trốn thuế, rửa tiền, gây thất thu ngân sách và làm méo mó môi trường cạnh tranh", bà Nga nói và dẫn vụ việc cơ quan chức năng phát hiện tới hơn 600 doanh nghiệp "ma" xuất trên 1 triệu hóa đơn khống, với giá trị giao dịch lên tới gần 64.000 tỷ đồng.

Vì vậy, theo bà, cần bổ sung rõ yêu cầu cụ thể đối với hệ thống hậu kiểm như liên thông dữ liệu giữa các cơ quan thuế, hải quan, ngân hàng; kiểm tra thực địa; ứng dụng công nghệ số trong giám sát; và chế tài đủ sức răn đe.

Cùng với đó, nữ đại biểu cho rằng cần quy định rõ các ngành, lĩnh vực buộc phải tiền kiểm trên cơ sở rủi ro để tránh áp dụng tràn lan hoặc lỏng lẻo.