Điểm khác giữa chuyển huyện lên quận và huyện lên thành phố ở TPHCM

Sở Xây dựng TPHCM vừa có văn bản gửi UBND các huyện về trình tự chuyển huyện thành quận hoặc thành phố trực thuộc TPHCM.

Việc phân tích những phần việc cần làm cho các địa phương nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai đề án đầu tư xây dựng các huyện thành quận (thành phố trực thuộc TPHCM) giai đoạn 2021 - 2030.

Trường hợp chuyển huyện thành quận, Sở Xây dựng cho biết, tiêu chuẩn của một quận theo văn bản hợp nhất số 19 của Văn phòng Quốc hội ngày 19/2/2023, các địa phương phải đảm bảo quy mô dân số từ 150.000 người trở lên, diện tích từ 35km2 trở lên, và phải có từ 10 đơn vị phường trở lên.

Ngoài ra, địa phương từ huyện thành quận cần đảm bảo các tiêu chuẩn về cơ cấu trình độ phát triển kinh tế - xã hội, hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị.

Trường hợp thành lập quận, cấp có thẩm quyền phải có quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn quy định đối với khu vực dự kiến thành lập. 

Quy trình thủ tục chuyển huyện thành quận được thực hiện theo 4 bước.

Bước 1: UBND các huyện căn cứ chủ trương của Ban Thường vụ Thành ủy, Đề án đầu tư xây dựng các huyện thành quận hoặc thành phố trực thuộc TPHCM giai đoạn 2021 - 2030 để lập đề án đầu tư xây dựng huyện thành quận. Đề án của địa phương cần trình UBND TPHCM phê duyệt.

Bước 2: UBND TPHCM trình Thủ tướng phê duyệt đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060. Sau đó, UBND TPHCM phê duyệt chương trình phát triển đô thị TPHCM.

Trong bước này, UBND các huyện đồng thời lập quy hoạch phân khu với những nơi dự kiến thành lập phường. Các địa phương cũng triển khai đầu tư xây dựng chuyển huyện thành quận để khắc phục các tiêu chí chưa đạt.

Bước 3: Sau khi đầu tư xây dựng đạt các tiêu chuẩn của quận, các huyện cần lập báo cáo đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị khu vực dự kiến chuyển thành quận. UBND huyện lập báo cáo trình UBND TPHCM để trình Bộ Xây dựng tổ chức thẩm định, trình Bộ trưởng Xây dựng có quyết định công nhận khu vực dự kiến thành lập quận đạt các tiêu chuẩn trình độ phát triển cơ  sở hạ tầng đô thị.

Các huyện cũng đồng thời lập báo cáo rà soát tiêu chí phân loại đô thị đối với TPHCM. Sở Xây dựng sẽ tiếp tục xây dựng báo cáo trình UBND TPHCM, trình Bộ Xây dựng tổ chức thẩm định và trình Thủ tướng công nhận kết quả rà soát.

Bước 4: Các đơn vị sẽ lập đề án thành lập quận theo Nghị quyết 27 và Nghị quyết 1221.

Trường hợp chuyển huyện thành thành phố trực thuộc TPHCM, Thủ tướng sẽ phê duyệt nhiệm vụ và đồ án quy hoạch đô thị mới có quy mô dân số dự báo tương đương đô thị loại III trở lên. Trình tự chuyển huyện thành thành phố sẽ có sự khác biệt so với chuyển thành quận do đây là mô hình đô thị mới.

Bước 1: UBND các huyện căn cứ chủ trương của Ban Thường vụ Thành ủy, Đề án đầu tư xây dựng các huyện thành quận hoặc thành phố trực thuộc TPHCM giai đoạn 2021 - 2030 để lập đề án đầu tư xây dựng huyện thành thành phố. Đề án của địa phương cần trình UBND TPHCM phê duyệt.

Bước 2: UBND TPHCM trình Thủ tướng phê duyệt đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060. Sau đó, UBND TPHCM phê duyệt chương trình phát triển đô thị TPHCM.

Bước 3: UBND TPHCM sẽ kiến nghị Bộ Xây dựng cập nhật vào quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó có nội dung chuyển 5 huyện lên quận hoặc thành phố thuộc TPHCM giai đoạn 2021 - 2030. 

UBND các huyện cần lập quy hoạch chung huyện, trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt theo quy định. Trong đó, quy hoạch cần xác định cụ thể khu vực thành lập phường trực thuộc.

Các huyện cũng đồng thời lập quy hoạch phân khu những nơi dự kiến thành lập phường; lập chương trình phát triển đô thị của huyện; triển khai đầu tư xây dựng theo đề án đầu tư - xây dựng huyện thành thành phố để khắc phục các tiêu chí chưa đạt.

Bước 4: Sau khi đầu tư xây dựng hoàn chỉnh, đạt đầy đủ các tiêu chí, UBND huyện cần lập đề án phân loại đô thị, báo cáo rà soát đối với các khu dự kiến thành lập phường để trình cấp có thẩm quyền.

Bước 5: Các đơn vị liên quan lập đề án thành lập thành phố theo quy định của Nghị quyết 27 và Nghị quyết 1221.