Đề xuất tăng số lượng thẩm phán TAND Tối cao

Sáng 8/5, Chánh án Tòa án nhân dân (TAND) Tối cao Lê Minh Trí trình bày dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND.

Dự thảo luật đã sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức hệ thống tòa án theo hướng kết thúc hoạt động của TAND cấp cao và TAND cấp huyện; thành lập TAND khu vực; chuyển các TAND sơ thẩm chuyên biệt thành các tòa chuyên trách trong TAND khu vực.

Theo đó, mô hình tổ chức hệ thống tòa án gồm TAND Tối cao; TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; TAND khu vực.

Dự kiến, sau khi tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm của các TAND cấp cao, dự báo TAND Tối cao sẽ phải giải quyết khoảng 11.000 đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm/năm; xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm khoảng 1.000 vụ/năm.

Với khối lượng công việc lớn, đòi hỏi phải tăng số lượng Thẩm phán TAND Tối cao mới đáp ứng được yêu cầu của công việc, theo dự thảo luật.

Theo quy định của Luật Tổ chức TAND năm 2014, tại TAND Tối cao chỉ có từ 13 đến 17 thẩm phán TAND Tối cao, không có các thẩm phán khác nên hơn 10 năm qua (từ năm 2014 đến nay), không thể bổ nhiệm hay điều động các thẩm phán khác về TAND Tối cao.

Dự thảo luật đề nghị sửa đổi, bổ sung quy định về tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao của luật hiện hành theo hướng bổ sung trường hợp người đang là thẩm phán TAND và có từ đủ 5 năm trở lên làm Vụ trưởng Vụ chuyên môn nghiệp vụ tại TAND Tối cao thì được xem xét bổ nhiệm làm thẩm phán TAND Tối cao sau khi được cấp có thẩm quyền chấp thuận, nhưng số lượng không quá 10% tổng số thẩm phán TAND Tối cao.

Dự thảo luật đề xuất tăng số lượng thẩm phán TAND Tối cao từ 13 đến 17 người lên thành từ 23 đến 27 người.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết cơ quan thẩm tra nhất trí với đề nghị tăng số lượng thẩm phán TAND Tối cao như trên để có đủ nhân lực thực hiện nhiệm vụ xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm mới tiếp nhận từ TAND cấp cao, bảo đảm chất lượng và thời hạn xét xử.

Cơ quan thẩm tra tán thành đề nghị bổ sung điều kiện bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao trong trường hợp đặc biệt.

Theo ông Tùng, quy định này là cần thiết nhằm xây dựng đội ngũ thẩm phán TAND Tối cao giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, trách nhiệm nghề nghiệp, công tâm, chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Cơ quan thẩm tra cũng tán thành việc thành lập các tòa phúc thẩm TAND Tối cao để thực hiện nhiệm vụ mới được giao về xét xử phúc thẩm bản án, quyết định hình sự của TAND cấp tỉnh chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị.

Cũng theo ông Tùng, cơ quan thẩm tra thống nhất với đề xuất về việc thành lập tòa kinh tế tại TAND khu vực; tòa sở hữu trí tuệ, tòa phá sản tại một số TAND khu vực ở các tỉnh, thành phố lớn là trung tâm kinh tế, tài chính của đất nước.

Cơ quan thẩm tra cho rằng tranh chấp về kinh doanh, thương mại, sở hữu trí tuệ và giải quyết phá sản ngày càng phổ biến và đều là loại việc khó, có tính chất phức tạp, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, thẩm phán phải có kiến thức chuyên sâu.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị làm rõ tiêu chí, điều kiện thành lập tòa phá sản, tòa sở hữu trí tuệ tại một số TAND khu vực; có ý kiến tán thành nhưng băn khoăn về việc đáp ứng nguồn nhân lực có trình độ cao, chuyên sâu bố trí tại các tòa chuyên trách này.