Dân dựng lều xuyên đêm canh nhà máy tinh bột sắn gây ô nhiễm
(Dân trí) - Bức xúc trước việc Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco trong quá trình sản xuất xả thải gây ô nhiễm môi trường, người dân xã Sơn Lai (tỉnh Ninh Bình) dựng lều, cắt cử người canh gác nhiều ngày qua.
Doanh nghiệp "phớt lờ" chỉ đạo của huyện
UBND huyện Nho Quan vừa có báo cáo gửi UBND tỉnh Ninh Bình về tình hình hoạt động và công tác bảo vệ môi trường của Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco (tại xã Sơn Lai, huyện Nho Quan).
Trong báo cáo, chính quyền huyện Nho Quan đề nghị tỉnh Ninh Bình chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tổ chức kiểm tra hoạt động bảo vệ môi trường của Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco theo Đề án bảo vệ môi trường chi tiết đã được Sở phê duyệt năm 2015.
Bên cạnh đó, huyện Nho Quan cũng đề nghị Công an tỉnh Ninh Bình chỉ đạo công an các cấp phối hợp với UBND huyện nắm bắt tình hình, kịp thời giải quyết các tình huống phát sinh, không để các đối tượng lợi dụng kích động, phát sinh thành điểm nóng, phức tạp về an ninh trật tự.
Theo báo cáo của UBND huyện Nho Quan, trước đó, ngày 18/11, UBND huyện nhận được báo cáo của UBND xã Sơn Lai về việc ô nhiễm môi trường của Nhà máy sản xuất tinh bột sắn Elmaco.
UBND huyện Nho Quan đã tổ chức kiểm tra, làm việc với đại diện Công ty CP tinh bột sắn Elmaco; đồng thời tổ chức hội nghị đối thoại với đại diện cử tri 4 thôn: Xát, Me, Tân Sơn, Lược, xã Sơn Lai.
Ngày 25/11, UBND huyện Nho Quan đã tổ chức hội nghị đối thoại với lãnh đạo nhà máy và đại diện cử tri 4 thôn của xã Sơn Lai. Tại hội nghị người dân đã phát biểu nhiều ý kiến bức xúc, yêu cầu nhà máy dừng sản xuất, chuyển đổi sang các ngành nghề khác ít ô nhiễm với môi trường.
Sau khi tiếp nhận ý kiến người dân, ông Hoàng Khắc Tiệp, Chủ tịch UBND huyện Nho Quan đã yêu cầu Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco tạm dừng sản xuất để khắc phục, hoàn thiện hồ sơ thủ tục, hệ thống xử lý môi trường theo đúng Đề án bảo vệ môi trường chi tiết đã được phê duyệt năm 2015.
Bên cạnh đó, nhà máy phải khẩn trương hoàn thiện hồ sơ cấp giấy phép môi trường trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, thời gian xong trước ngày 1/1/2025 (theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).
Lãnh đạo huyện Nho Quan yêu cầu công ty chỉ đi vào hoạt động sản xuất khi thực hiện xong các nội dung trên. Tuy nhiên, đến ngày 26/11, Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco đã "phớt lờ" chỉ đạo trên của Chủ tịch UBND huyện Nho Quan, tiếp tục vận chuyển sắn tươi về tập kết trong khuôn viên để chuẩn bị sản xuất. Việc này làm người dân bức xúc, tụ tập để phản đối không được sản xuất.
Dựng lều trắng đêm canh ô nhiễm
Nhiều ngày qua, người dân các thôn Xát, Me, Tân Sơn, Lược, xã Sơn Lai dựng lều trước cổng Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco để phản đối việc nhà máy sản xuất gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến đời sống của hàng trăm hộ dân sống xung quanh.
Các hộ dân cắt cử người ngày - đêm túc trực, nếu phát hiện xe vận chuyển sắn vào nhà máy sẽ ngăn cản, không cho doanh nghiệp này tập kết nguyên liệu để tiếp tục sản xuất gây ô nhiễm môi trường.
Ông Lê Văn Minh, Trưởng thôn Xát bức xúc, lãnh đạo UBND huyện Nho Quan đã về làm việc trực tiếp, đối thoại với nhân dân, yêu cầu nhà máy dừng hoạt động nhưng doanh nghiệp này đã bỏ ngoài tai chỉ đạo của chính quyền. Việc làm này của họ là bất chấp các quy định của pháp luật cũng như coi thường tính mạng của nhân dân.
Ông Quách Thanh Hải (68 tuổi) người dân của Sơn Lai, phản ánh, nhiều năm qua Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco hoạt động trên địa bàn gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người dân địa phương. Khu vực dân cư ở gần cổng nhà máy ngày đêm bị hành hạ bởi mùi hôi thối nồng nặc từ chất thải của nhà máy trong quá trình sản xuất thải ra.
"Khổ nhất là những hộ dân ở khu vực nền đất thấp hơn nhà máy. Nguồn nước tại các khu dân cư này đang ô nhiễm nặng nề, nước giếng đổi màu không thể sử dụng được, nước ao nuôi cá bị ô nhiễm cá chết hàng loạt. Những năm qua, tỷ lệ người dân mắc bệnh không ngừng tăng lên, nghi do sử dụng phải nguồn nước thải ô nhiễm của nhà máy sắn ngấm vào mạch nước ngầm trong lòng đất", ông Hải nói.
Gần đây, người dân phát hiện, nhà máy trong quá trình sản xuất đã thải ra bã sắn, sau đó vận chuyển đến khu vực đồi cao (thuộc đất của Nhà máy) để cải tạo đất trồng cây gây phát tán mùi hôi, thối cho các khu dân cư gần khu vực nhà máy.
"Việc tự ý sử dụng chất thải là vỏ, bã sắn là không đúng với nội dung Đề án bảo vệ môi trường chi tiết của dự án đã được Sở Tài nguyên và Môi trường phê duyệt năm 2015", báo cáo của huyện Nho Quan nêu rõ.
Ghi nhận của phóng viên Dân trí, ngày 28/11, ngay trước cổng Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco có hơn chục người dân xã Sơn Lai tập trung tại một chiếc lều dựng tạm để theo dõi các hoạt động của nhà máy. Người dân căng băng rôn với dòng chữ "Phản đối nhà máy tinh bột sắn hoạt động".
Một người dân nói: "Nhiều năm qua chúng tôi đã cố chịu đựng việc gây ô nhiễm của Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco. Gần đây, mùi hôi thối bốc ra rất khó chịu khiến đời sống nhân dân bị đảo lộn, nguồn nước sinh hoạt bị đe dọa. Lo sợ cho tương lai con cháu nên chúng tôi buộc phải đấu tranh phản đối, yêu cầu di dời ngay nhà máy này đi nơi khác".
Theo báo cáo của UBND huyện Nho Quan, Nhà máy tinh bột sắn xuất khẩu Elmaco được UBND tỉnh Ninh Bình chấp thuận dự án tại Quyết định số 1047/QĐ-UBND ngày 06/5/2004 và được Sở Tài nguyên và Môi trường hợp đồng thuê đất tại Hợp đồng số 09/HĐ-TĐ ngày 14/5/2005 với diện tích thuê đất 253.028 m2, thời hạn thuê đất 40 năm, địa điểm thực hiện dự án thuộc xã Sơn Lai, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình.
Từ khi đi vào hoạt động đến nay, Nhà máy đã giải quyết được một số công ăn, việc làm cho lao động địa phương; tiêu thụ nông sản cho nhân dân các vùng lân cận, thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên về công tác bảo vệ môi trường của Nhà máy còn nhiều vấn đề mà cử tri của xã Sơn Lai băn khoăn, lo lắng, bức xúc do nhiều lần Nhà máy để xảy ra tình trạng ô nhiễm môi trường nước, môi trường không khí làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân.