Có thể ứng dụng công nghệ để xác định giá từng thửa đất

Tại hội thảo trực tuyến "Phát triển thị trường quyền sử dụng đất và bất động sản trên đất" do Ban Kinh tế Trung ương, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp tổ chức vừa diễn ra, PGS-TS Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường cho biết, thể chế hóa Nghị quyết số 19-NQ/TW, các quan điểm, định hướng chỉ đạo, đặc biệt là liên quan đến sở hữu đất đai, thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất... đã được chế định cụ thể trong Hiến pháp năm 2013.

Luật Đất đai năm 2013 đã có nhiều đổi mới nhằm tạo điều kiện thúc đẩy và hỗ trợ thị trường bất động sản phát triển, hoàn thiện thể chế cho thị trường thứ cấp giữa các chủ thể tham gia. Hoàn thiện quy định về các quyền của người sử dụng đất, cải cách thủ tục hành chính trong thực hiện các quyền; đẩy mạnh việc cấp Giấy chứng nhận để tạo điều kiện cho đất đai tham gia vào thị trường...

Tuy nhiên, ông Thọ đánh giá vẫn còn một số tồn tại, hạn chế sự phát triển của thị trường giao dịch quyền sử dụng đất như: còn nhiều giao dịch chưa được đăng ký, giá giao dịch chưa phản ánh chính xác giá chuyển nhượng thực tế, còn tình trạng đầu cơ, bao chiếm đất đai, chậm đưa đất vào sử dụng, xử lý tài sản thế chấp gặp khó khăn.

Theo ông, thời gian tới phạm vi quyền hạn và trách nhiệm của Nhà nước đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai và thống nhất quản lý về đất đai cần làm rõ chế độ quản lý và sử dụng đất đai, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất đối với đất đai theo không gian sử dụng bao gồm quyền bề mặt quy định tại Điều 267 Bộ luật dân sự.

Rà soát thẩm quyền, phân cấp, phân quyền, quyền hạn, trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước từ Trung ương tới địa phương trong công tác quy hoạch, kế hoạch, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyết định giá đất, chính sách điều tiết phần giá trị tăng thêm từ đất để điều chỉnh cho phù hợp.

Xây dựng hệ thống đăng ký giao dịch quyền đối với đất đai, bất động sản, đăng ký tài sản thế chấp, đăng ký giá giao dịch, đăng ký quyền sử dụng hạn chế như khu vực bãi bồi, khu vực đất ngập nước theo mùa thuộc công trình thủy lợi, thủy điện; hạ tầng công trình ngầm, cáp điện, khu vực hành lang an toàn đi qua đất giao tổ chức, cá nhân; công trình ngầm hoặc trên không của tổ chức, cá nhân trong phạm vi đất công cộng.

Bên cạnh đó phải hoàn thiện cơ chế tạo quỹ đất, thông qua mô hình ngân hàng đất đai, huy động các nguồn vốn xây dựng các khu dân cư có hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ để bố trí chỗ ở mới cho người có đất bị thu hồi trước khi bồi thường, giải tỏa, đảm bảo phương thức chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ để bảo đảm ổn định đời sống lâu dài cho người có đất bị thu hồi.

Cá nhân đang sử dụng được chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn bằng quyền sử dụng đất với nhà đầu tư để thực hiện dự án.

Đặc biệt, ông Thọ đề xuất ứng dụng công nghệ vào xác định giá đất, tới từng thửa đất, thực hiện đăng ký giá đất, xây dựng cơ sở dữ liệu về giá đất, khung giá đất, bảng giá đất, giá đất đấu giá, giá đất đấu thầu, giá đất bồi thường, giá đất tái định cư, giá đất cụ thể, giá đất giao dịch thực tế, và giá đất đăng ký làm cơ sở cho công tác quản lý nhà nước về giá đất. Từng bước đổi mới phương pháp xây dựng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh theo phương pháp thị trường…

Làm rõ cản trở làm "méo mó" thị trường

Ông Cao Đức Phát - Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương cho biết, cơ quan này đã phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức tổng kết Nghị quyết 19-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI và nghiên cứu đề xuất điều chỉnh đáp ứng yêu cầu giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Một trong những nội dung quan trọng là xem xét thiết lập thể chế kinh tế thị trường trong lĩnh vực đất đai đồng bộ với hệ thống thể chế mới của nền kinh tế. Do đó cần có sự tổng kết, đánh giá về quyền sử dụng đất, bất động sản trên đất mà trọng tâm là làm rõ vướng mắc về cách tiếp cận, cơ chế, chính sách đang cản trở làm "méo mó" thị trường.

Qua đó có đề xuất để thị trường hoạt động minh bạch, hiệu quả hơn, trở thành kênh chính để phân bổ, sử dụng hiệu quả nguồn lực quan trọng hàng đầu của quốc gia.

Ông Cao Đức Phát mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học tiếp tục có ý kiến góp ý về nội dung này để Ban Kinh tế Trung ương tổng kết, đánh giá khách quan phục vụ và có những giải pháp, kiến nghị phục vụ tổng kết Nghị quyết 19-NQ/TW.