Có thể dùng radar quân sự để phát hiện châu chấu sa mạc "tấn công" Việt Nam

Bộ NN&PTNT vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình dịch châu chấu sa mạc bùng phát tại một số quốc gia Trung Đông, châu Phi, Nam Á, đồng thời đề xuất kế hoạch ứng phó khi loài châu chấu này xâm nhập vào nước ta.

Cụ thể, trong báo cáo gửi Thủ tướng, Bộ NN&PTNT dẫn thông tin từ FAO cho biết, dịch châu chấu sa mạc Schitocera gregaria bắt nguồn từ tháng 5-6/2019 tại Yemen, Ả Rập Xê Út và phía Tây Nam Iran, sau đó di cư đến phía Bắc Somalia, Ethiopia, Kenya và khu vực biên giới Ấn Độ - Pakistan từ tháng 7-12/2019. 

Dịch nhanh chóng bùng phát, lan rộng sang hầu hết các quốc gia châu Phi. Châu chấu sa mạc phát triển nhanh bất thường tại một số quốc gia Trung Đông như và các nước Nam Á như Pakistan, Ấn Độ từ tháng 1 đến giữa tháng 2/2020. Việc này đã đe dọa đến an ninh lương thực của nhiều quốc gia trực thuộc khu vực này.

Cũng theo FAO, dịch châu chấu tại Đông Phi hiện ở tình trạng tồi tệ nhất trong 25 năm qua. Đàn châu chấu với số lượng ước tính hàng trăm triệu con di chuyển giữa các quốc gia Đông Phi với tốc độ lên đến 13 km/giờ, tàn phá cây trồng và các nguồn thực phẩm khác tại mỗi nơi chúng dừng chân cũng như đe dọa nghiêm trọng tới an ninh hàng không, nếu không được kiểm soát, nó có thể đe dọa an ninh lương thực cho khoảng 13 triệu người.

Mặc dù các chuyên gia dự tính dự báo của FAO và Trung Quốc nhận định nguy cơ châu chấu sa mạc xâm nhập và gây hại tại Việt Nam là tương đối thấp. Song Bộ NN&PTNT nhận định, các thông tin trong lịch sử và hiện tại chứng minh rằng việc đối phó với những đàn châu chấu sa mạc khổng lồ rất khó khăn, khác hoàn toàn việc phòng chống các sinh vật gây hại thông thường. Do đó, cần có kế hoạch ứng phó với đoàn quân châu chấu này khi chúng xâm nhập vào nước ta.

Theo đó, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) yêu cầu các Chi cục Trồng trọt và BVTV ở các tỉnh, thành phố khu vực phía Tây Bắc (nơi có khả năng, dự kiến đàn châu chấu có thể di chuyển qua) theo dõi sát về tình hình phát sinh gây hại, phát hành tài liệu hướng dẫn các Chi cục nhận diện đối với châu sa mạc và biện pháp phòng chống.

Trao đổi với Bộ Quốc phòng xác định khả năng sử dụng radar quân sự phát hiện, xác định hướng và đo kích thước đàn châu chấu khi chúng di chuyển và sử dụng dụng máy bay phun thuốc bảo vệ thực vật  trong trường hợp dịch trên diện rộng.

Khi đàn châu chấu mới xâm nhập là châu chấu trưởng thành, di chuyển nhanh và gây hại mạnh nên áp dụng biện pháp phun bao vây bằng máy bay, nhất là các khu vực xa khu dân cư, chuồng trại, nguồn nước. Những diện tích còn lại huy động nhân lực, các loại bình phun, máy phun để phun thuốc BVTV hóa học; Trường hợp châu chấu xâm nhập, đẻ trứng cần xử lý thuốc sinh học hoặc hóa học trong trường hợp châu chấu non mới nở còn co cụm chưa bay nhảy.

Ngoài ra, Bộ này cũng đề xuất, trên cơ sở Danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam, để chọn thuốc dập dịch châu chấu; xây dựng kế hoạch dự trữ quốc gia thuốc trừ châu chấu...

Trước đó, với dịch châu chấu lan và có nguy cơ lớn đe đoạ mùa màng tại nhiều nước châu Á, Trung Quốc đã huy động "binh đoàn" 10 vạn con vịt đến khu vực biên giới để xử lý 400 tỷ con châu chấu có nguy cơ đến nước này.

Nguyễn Dương