Chuyên gia phản biện thế nào về dự án ven sông ở Đà Nẵng?

Hội nghị do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Đà Nẵng phối hợp các cơ quan chức năng tổ chức, nhằm lấy ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học... về tác động của các dự án ven sông đến môi trường, cảnh quan tự nhiên và lợi ích của cộng đồng. Cụ thể, tập trung đánh giá tác động của dự án bất động sản và bến du thuyền Đà Nẵng (Marina Complex) và dự án tại bờ đông sông Hàn, Đà Nẵng.

Cần xây dựng hành lang thoát lũ để các dự án ven sông không phạm vào.

Các chuyên gia về thuỷ lợi như bà Phạm Thị Hương Lan, TS Lê Hùng (ĐH Bách khoa Đà Nẵng) cho rằng qua nghiên cứu địa hình thoát lũ nhiều năm cho thấy việc triển khai dự án bất động sản và bến du thuyền TP Đà Nẵng ảnh hưởng không đáng kể đến dòng chảy tự nhiên của sông Hàn. 

Đồng tình với quan điểm này, TS Lê Song Giang (ĐH Bách khoa TP Hồ Chí Minh) sau khi phân tích các dữ liệu nghiên cứu dòng chảy qua nhiều năm với nhiều lát cắt địa hình dòng chảy ở khu vực gần cầu Thuận Phước đã đưa ra kết luận: Việc san lấp tại khu vực dự án không làm gia tăng ngập lũ của Đà Nẵng mà ngược lại đã giúp nắn lại dòng chảy làm thoát lũ tốt hơn.

Tuy nhiên, TS Giang lưu ý việc san lấp cũng gây một tác động bất lợi là trong trường hợp lũ lớn, sẽ làm gia tăng vận tốc tại đầu đê. Theo đó, cần có giải pháp gỡ bỏ đoạn đê còn lại tại chân hải đăng sẽ giúp nước chảy thẳng vào luồng bên phải đê, giảm vận tốc tại đầu đê.

Là người từng tham gia đánh giá tác động môi trường của dự án ở thời điểm nhà đầu tư đầu tiên của dự án xin cấp phép từ năm 2009, ông Huỳnh Vạn Thắng - nguyên Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Đà Nẵng phát biểu nhìn nhận lại, quan điểm của ông là dự án Marina Complex không tác động đáng kể đến dòng chảy tự nhiên của sông Hàn, mặc dù dự án có một phần diện tích lấn sông.

Đánh giá về tác động của các dự án ven sông cụ thể nói trên, các chuyên gia trong lĩnh vực thuỷ lợi nhấn mạnh kiến nghị Đà Nẵng cần đánh giá tổng quan tác động của tất cả các dự án ven sông và có kế hoạch phòng chống lũ cùng với tác động của các dự án đã triển khai xong. Và quan trọng nhất là cần xây dựng hành lang thoát lũ để các dự án đang và sẽ triển khai trong tương lai không phạm vào.

“Gạo nấu thành cơm rồi mới phản biện”, Thành phố và nhà đầu tư cần ngồi lại với nhau

Cũng tại Hội nghị, lại có nhiều ý kiến không đồng tình rằng các dự án đang triển khai ven sông Hàn không tác động nhiều đến dòng chảy tự nhiên của sông.  

KTS Phan Đức Hải - Chủ tịch Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Đà Nẵng nói: “Phía cửa sông ban đầu chỉ rộng 700m, trong quá trình xây dựng đã thu hẹp còn 500m thì không thể nói là không bị tác động. Khi dòng chảy bị thu hẹp, thì vào mùa mưa, lượng nước cực lớn đổ xuống từ thượng lưu sẽ gây ra hiện tượng chảy tràn, xói lở, ngập úng cục bộ hai bờ sông. Cần phải giám định lại đánh giá tác động môi trường của các dự án ven sông”

Đồng ý với quan điểm của KTS Hải, ông Trần Văn Thiết - Phó Chủ tịch Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật TP Đà Nẵng cho rằng: “Sông Hàn có vị trí rất quan trọng về du lịch và môi trường sống của dân. Dù ít hay nhiều, việc lấn sông đều có tác động đến dòng chảy và địa chất. Hậu quả có thể chưa thấy ngay, nên cần thận trọng để tránh thiệt hại về lâu dài”.

Ông Thiết cũng nêu ý kiến là việc các dự án đã được phê duyệt, triển khai gần xong rồi mới tổ chức hội nghị lấy ý kiến chuyên gia thế này thì “rõ là gạo nấu thành cơm rồi mới phản biện xã hội”, trong khi đúng ra là phải hội ý chuyên gia, đánh giá tác động trước khi phê duyệt, triển khai dự án. 

Nhiều ý kiến đồng tình rằng lúc này, Thành phố và nhà đầu tư cần ngồi lại với nhau, thống nhất phương án điều chỉnh quy hoạch dự án sao cho tốt nhất, cùng vì sự phát triển bền vững của Thành phố.

Theo KTS Nguyễn Văn Chung - nguyên Viện phó Viện Quy hoạch và phát triển đô thị TP Đà Nẵng, vấn đề về tác động đến dòng chảy đã có nhiều ý kiến. Nếu như đa số ý kiến là tác động đến dòng chảy ở đây là có nhưng không đáng kể thì vấn đề còn lại là bàn làm sao để kiến trúc cảnh quan phần diện tích lấn sông đó cho phù hợp với cảnh quan môi trường, với nguyện vọng của người dân và lợi ích của doanh nghiệp. 

Ở đây, Thành phố không thể xí xoá lợi ích của doanh nghiệp. Như vậy sẽ ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, cũng là một động lực quan trọng để phát triển Thành phố.

Ông Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện phát triển kinh tế Việt Nam, thành viên tổ tư vấn kinh tế của Chính phủ góp ý các ý kiến phản biện xã hội về các dự án ven sông cần phải dựa trên các luận cứ khoa học, không nên cảm tính. Đồng thời, phải công khai minh bạch quy hoạch của Thành phố, các ý kiến phản biện dự án triển khai trên địa bàn thành phố để rộng đường dư luận.

Lắng nghe các ý kiến tại Hội nghị, ông Đặng Việt Dũng - Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng chia sẻ: Gần đây, theo Quyết định 331 của Thành uỷ, chính quyền TP Đà Nẵng và các nhà đầu tư đã thống nhất được nhiều bước điều chỉnh quy hoạch theo hướng tăng mật độ diện tích cây xanh, không gian phục vụ cộng đồng, vì sự phát triển Thành phố bền vững. Cụ thể như dự án mở lối xuống biển ở quận Ngũ Hành Sơn, hay khu du lịch sinh thái Nam Ô đã có điều chỉnh mở rộng không gian phục vụ cộng đồng. Đây cũng là chủ trương, quan điểm của chính quyền thành phố, đó là hướng tới lợi ích cộng đồng và vì sự phát triển bền vững của Đà Nẵng.

Thành phố yêu cầu tạm dừng thi công dự án ven sông cũng không nằm ngoài chủ trương này. Mục đích là để Thành phố cùng nhà đầu tư tìm giải pháp quy hoạch tốt nhất, hài hòa lợi ích của doanh nghiệp và cộng đồng dân cư địa phương, và rất quan trọng là phải thực hiện đúng quy định của pháp luật.

Tâm An