Chiếc máy cày Bác Hồ tặng nhân dân vùng “tuyến lửa” Vĩnh Linh

Giữ gìn kỷ vật thiêng liêng Bác Hồ tặng

Đối với quân và dân Vĩnh Linh, Quảng Trị, Bác Hồ luôn dành tình cảm đặc biệt. Trong những năm kháng chiến, Vĩnh Linh nằm ở vị trí giới tuyến, trực tiếp đương đầu với kẻ thù xâm lược. Không thể trực tiếp vào thăm, nhưng Bác luôn theo dõi tin tức về Vĩnh Linh, từ đó luôn dành tình cảm, sự động viên kịp thời cho nhân dân nơi đây.

Câu chuyện về chiếc máy cày Bác Hồ tặng người dân Vĩnh Linh 61 năm trước là một phần sự quan tâm của Người đối với quân và dân vùng “tuyến lửa” anh hùng.

Đây là kỷ vật thiêng thiêng, là niềm tự hào, nguồn động lực to lớn để người dân Vĩnh Linh nói chung đoàn kết, chung sức xây dựng quê hương.

Chiếc máy cày năm xưa Bác Hồ tặng cho nhân dân Vĩnh Kim hiện được trưng bày ở vị trí trang trọng trong gian phòng truyền thống xã Vĩnh Kim (sau khi sáp nhập trở thành xã Kim Thạch, huyện Vĩnh Linh).

Năm 1954, Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, đất nước ta tạm thời bị chia cắt thành 2 miền Nam – Bắc. Huyện Vĩnh Linh, thuộc tỉnh Quảng Trị, với vị trí là mảnh đất nơi địa đầu giới tuyến, đã được Chính phủ quyết định thành lập đơn vị hành chính tương đương cấp tỉnh, với tên gọi là Khu vực Vĩnh Linh.

Sông Bến Hải, cầu Hiền Lương trở thành “nhân chứng lịch sử”, mang trên mình nỗi đau chia cắt đất nước ròng rã hơn 20 năm.

Khi hòa bình lập lại ở miền Bắc, cùng với các địa phương khác, nhân dân vùng giới tuyến Vĩnh Linh, đặc biệt là Vĩnh Kim bắt tay vào thực hiện đường lối cải tạo và phát triển nông nghiệp. Người dân đẩy mạnh phong trào thi đua sản xuất, nên trong thời gian ngắn, đã xây dựng thành công mô hình hợp tác xã đầu tiên. Nhân dân Vĩnh Kim tích cực thâm canh, làm thủy lợi, nhờ đó năng suất mỗi vụ đạt 5 tấn thóc/ha.

Với thành tích nói trên, vào tháng 12/1959, Bác Hồ tặng cho Vĩnh Kim chiếc máy cày Zero-25K nước bạn Tiệp Khắc tặng Bác để tăng gia sản xuất.

Ông Nguyễn Đình Tính - nguyên Bí thư Đảng ủy xã Vĩnh Kim - nhớ lại, tặng chiếc máy cày cho Vĩnh Kim, Bác mong muốn nhân dân Vĩnh Kim nói riêng, nhân dân Vĩnh Linh nói chung, hãy ra sức thi đua lao động sản xuất, khai phá thật nhiều đất hoang, cấy nhiều lúa, trồng nhiều tiêu để xây dựng Vĩnh Kim, xây dựng Vĩnh Linh giàu mạnh, đứng vững trên địa đầu giới tuyến, xứng đáng là lũy thép kiên cường, là tiền đồn vững chắc của miền Bắc XHCN, sẵn sàng chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam.

Có được sự tin yêu của Bác, nên trong những năm tháng mưa bom, bão đạn nhân dân Vĩnh Kim đã miệt mài vừa chiến đấu, vừa sản xuất để làm nên những chiến công hiển hách.

Vĩnh Kim đã xây dựng hợp tác xã nông nghiệp này thành đơn vị Anh hùng Lao động đầu tiên của Đặc khu Vĩnh Linh.

Theo lãnh đạo xã Vĩnh Kim, năm 1967, chiếc máy cày bị hỏng và được đưa ra miền Bắc để sửa chữa, nhưng do chiến tranh ác liệt kéo dài, phải gửi lại ở xưởng tại Hà Nội, tin tức từ đó mất hẳn. Đến năm 1980, xã Vĩnh Kim quyết tâm tìm lại quà tặng của Bác dù gặp không ít khó khăn. Sau nhiều nỗ lực, cùng sự giúp đỡ của nhiều đơn vị, quê hương Vĩnh Kim lại rộn vang, xúc động đón quà tặng của Bác về lại sau nhiều năm lưu lạc.

Nhớ ơn Bác, bao năm qua, xã Vĩnh Kim giữ gìn, nâng niu kỷ vật thiêng liêng này.

Trên chặng đường thực hiện công cuộc đổi mới, xã Vĩnh Kim đã có bước chuyển mình mạnh mẽ. Năm 2019, xã Vĩnh Kim hoàn thành 12/12 tiêu chí xây dựng xã Nông thôn mới kiểu mẫu, được UBND tỉnh Quảng Trị công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2018-2020. Đồng thời, xã Vĩnh Kim trở thành 1 trong 3 xã đầu tiên trên địa bàn tỉnh Quảng Trị về đích Nông thôn mới kiểu mẫu trong năm 2019.

Tấm lòng của Bác Hồ với “tuyến lửa” Vĩnh Linh

Vào những năm Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc, ngay từ những năm 1963 – 1964, Bác Hồ đã chỉ thị cho Khu ủy Vĩnh Linh huy động sức dân đào hầm trú ẩn. Bác nhấn mạnh, phải thiết lập bằng được trong lòng đất Vĩnh Linh một hệ thống hầm hào, địa đạo thật dày đặc, thật kiên cố, thì mới có thể chống chọi được với bom đạn của kẻ thù, để bảo vệ tính mạng của nhân dân và bám trụ đánh Mỹ lâu dài.

Theo lời Bác, chỉ trong vòng 5 năm, từ 1963 – 1968, trên toàn địa bàn khu vực Vĩnh Linh có cả thảy 114 địa đạo lớn nhỏ lần lượt ra đời.

Đặc biệt, làng hầm địa đạo Vịnh Mốc, với tổng chiều dài 1.700m đã thực sự trở thành một pháo đài dưới lòng đất, là không gian sống ngầm của quân và dân Vĩnh Linh trong những năm tháng chiến đấu bảo vệ quê hương. Đây cũng là công trình tiêu biểu nhất cho ý chí quật cường, không chịu lùi bước trước kẻ thù xâm lược của quân và dân Vĩnh Linh thời kỳ đó.

Những năm bom đạn ác liệt, Bác lo đồng bào Vĩnh Linh sẽ phải chịu nhiều đau thương, mất mát nên đã đề ra chủ trương đưa người già, trẻ em vùng giới tuyến Vĩnh Linh ra Bắc để sơ tán.

Trong 4 năm, từ 1965 - 1968, Bác đã 8 lần viết thư khen ngợi thành tích chiến đấu của quân dân Vĩnh Linh và bộ đội đảo Cồn Cỏ.

Mỗi bức thư Bác Hồ viết đều biểu dương và căn dặn quân dân Vĩnh Linh, bộ đội đảo Cồn Cỏ hãy phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đoàn kết, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau để vượt qua khó khăn, tạo nên sức mạnh, góp phần cùng với quân dân cả nước quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.

Nhân dịp quân và dân Vĩnh Linh bắn rơi chiếc máy bay thứ 200 của giặc Mỹ, ngày 10/8/1968, Bác đã gửi thư khen ngợi đồng bào, bộ đội và cán bộ Vĩnh Linh và động viên “Quân dân và cán bộ Vĩnh Linh hãy phát huy thắng lợi, kiên quyết cùng quân và dân miền Bắc đánh bại hoàn toàn chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, góp sức cùng với đồng bào miền Nam anh hùng giành toàn thắng cho sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước”.

Bác tặng quân và dân Vĩnh Linh 2 câu thơ: “Đánh cho giặc Mỹ tan tành. Năm châu khen ngợi Vĩnh Linh anh hùng”.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, quân và dân Vĩnh Linh lại chung tay xây dựng quê hương. Từ vùng đất bị bom đạn cày xới, Vĩnh Linh đã và đang đổi thay từng ngày về kinh tế-xã hội. Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân Vĩnh Linh đã tạo nên những bước ngoặt quan trọng cho mảnh đất anh hùng này. Giá trị công nghiệp - TTCN có mức tăng trưởng hơn 10% qua các năm. Các khu, cụm công nghiệp được hình thành và phát triển…

Đăng Đức - H. Hoàng