Chỉ chuyển tối đa 3 dự án trên cao tốc Bắc - Nam sang đầu tư công

Quan điểm của UB Kinh tế về đề xuất chuyển đổi 8 dự án từ phương thức đối tác công - tư  (PPP) sang đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công được nêu rõ trong báo cáo thẩm tra phục vụ phiên họp chiều 1/6 của UB Thường vụ Quốc hội. Thường vụ sẽ xem xét việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020.

Đây là lần cho ý kiến thứ hai đối với đề xuất Chính phủ đưa ra. Trong phiên họp thứ 45, diễn ra ngay trước khi bắt đầu kỳ họp thứ 9 của Quốc hội, UB Thường vụ đã xem xét, kết luận, không chuyển đổi cả 8 dự án đầu tư theo hình thức PPP sang đầu tư công. Được yêu cầu chuẩn bị lại nội dung này, Chính phủ xây dựng 3 phương án trình ra.

Phương án 1 là giữ nguyên đề xuất chuyển đổi với cả 8 dự án. Phương án 2 là chuyển đổi 5 dự án (Mai Sơn - Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây), bổ sung thêm 33.000 tỷ đồng vốn nhà nước. Phương án 3 là chuyển đổi 3 dự án (Mai Sơn - Quốc lộ 45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây), bổ sung thêm 23.500 tỷ đồng vốn nhà nước.

Trong báo cáo thẩm tra mới nhất, UB Kinh tế nhấn mạnh, UB Thường vụ Quốc hội đã kết luận không tán thành phương án 1.

Với phương án 2, Thường trực UB Kinh tế cho rằng, cũng không phù hợp với các yêu cầu tại kết luận của UB Thường vụ Quốc.

Phương án 3, cơ quan thẩm tra nhận định, có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của việc hủy kết quả sơ tuyển, đồng thời đáp ứng yêu cầu chuyển đổi “số ít dự án” của UB Thường vụ Quốc hội .

Tuy nhiên, đa số ý kiến tại Thường trực UB Kinh tế vẫn không nhất trí với việc lựa chọn dự án Mai Sơn - Quốc Lộ 45 và dự án Phan Thiết - Dầu Giây để chuyển đổi. Lý do, 2 dự án nêu trên có mức vốn nhà nước tham gia rất ít, nhưng vẫn có từ 2 đến 3 nhà đầu tư qua vòng sơ tuyển.

Đây cũng là 2 dự án có lưu lượng nhu cầu vận tải cao nhất trong tổng số 8 dự án, nằm tại cửa ngõ các trung tâm kinh tế lớn của đất nước, kết nối thuận tiện với các tuyến cao tốc hiện hữu, có thể phát huy hiệu quả ngay.

Đặc biệt, dự án Phan Thiết - Dầu Giây có tính hấp dẫn rất cao khi thời gian thu phí chỉ 14,58 năm (thấp nhất trong 8 dự án).

Báo cáo thẩm tra cho biết, nhiều ý kiến trong Thường trực UB Kinh tế cho rằng, 2 dự án này có tiềm năng, khả thi nhất để thực hiện theo hình thức PPP (cụ thể ở đây là làm BOT - PV). Một số nhà đầu tư lên tiếng, nếu được lựa chọn, nhà đầu tư có thể không cần đến tài trợ vốn của các tổ chức tín dụng. Để bảo đảm thực hiện dự án, Nhà nước có thể yêu cầu ký quỹ trong hồ sơ mời thầu, nếu nhà đầu tư không thực hiện dự án sẽ mất phần ký quỹ.

Mặt khác, nếu 2 dự án này được lựa chọn chuyển đổi, tổng vốn ngân sách nhà nước cần bổ sung sẽ rất lớn (23.500 tỷ đồng), không đáp ứng yêu cầu không để nợ lớn vốn đầu tư công sang kế hoạch đầu tư công giai đoạn sau – nội dung mà UB Thường vụ Quốc hội đã kết luận.

Nhiều ý kiến đề nghị xem xét phương án lựa chọn dự án Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và dự án Nghi Sơn - Diễn Châu là 2 dự án có ít nhà đầu tư vượt qua vòng sơ tuyển nhất (mỗi dự án 2 nhà đầu tư), tổng vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cần bổ sung thấp (12.700 tỷ đồng) hoặc lựa chọn dự án Nha Trang - Cam Lâm và dự án Cam Lâm - Vĩnh Hảo là 2 dự án có lưu lượng nhu cầu vận tải và tổng vốn ngân sách nhà nước cần bổ sung  thấp nhất (gần 9.600 tỷ đồng) là phương án đáp ứng các yêu cầu mà UB Thường vụ Quốc hội đã đặt ra.

Cơ quan thẩm tra cũng lưu ý, cần quan tâm hạn chế đến mức thấp nhất tác động tiêu cực đến các nhà đầu tư đã qua vòng sơ tuyển khi phải hủy kết quả sơ tuyển để chuyển sang đầu tư 100% vốn đầu tư công.

Phương Thảo