Chặn cảnh đại biểu “mượn bài” để đọc trước nghị trường

Góp ý kiến cho nội dung thảo luận Luật Tổ chức Quốc hội (sửa đổi) ngày 22/10, đại biểu Đỗ Văn Đương cho rằng, xuất phát từ vị trí, vai trò của đại biểu Quốc hội mà Hiến pháp ghi nhận là đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân thì quy định như khoản 1 và khoản 2 của dự thảo luật còn chưa cụ thể. Ông Đương cho rằng những tiêu chuẩn đưa ra áp dụng với đại biểu như thế giống như tiêu chuẩn đối với cán bộ, công chức khác. Do vậy, đại biểu Đương đề nghị bổ sung vào khoản 1 cụm từ như: đại biểu phải trung thành với lợi ích của quốc gia, dân tộc và lợi ích của nhân dân.

Với quy định về trình độ, năng lực, đại biểu Đỗ Văn Đương cũng nhận định, dự thảo luật còn quy định chưa cụ thể. Xét từ thực tiễn ông Đương cho rằng, đại biểu có rất nhiều thành phần, trình độ khác nhau, do vậy điều quan trọng phải là phẩn chất, năng lực của họ là gì.

Ngoài ra, để tránh các đại biểu phát biểu lặp lại ý của người khác, thậm chí lấy bài của người khác đọc trước nghị trường hoặc phát biểu xuôi chiều không có tính phản biện thì trong luật phải ghi rõ: Đại biểu Quốc hội phải có chính kiến, độc lập trong suy nghĩ và hành động. Đại biểu phải có năng lực để đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân.

“Theo tôi tiêu chuẩn chung của đại biểu phải dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước cử tri, trước Quốc hội về hành vi và lời nói của mình”, đại biểu Đỗ Văn Đương nêu ý kiến.

Đối với đại biểu chuyên trách, đại biểu Đỗ Văn Đương cho rằng, đó là những người phải có phẩm chất khác với đại biểu nói chung. Do vậy, đại biểu chuyên trách phải có những tiêu chuẩn cao hơn. Về trình độ năng lực của đại biểu chuyên trách, ngoài việc có tố chất “bẩm sinh” thì phải được ăn học bài bản cũng phải trải qua thực tiễn, tinh thông nghiệp vụ.

Đại biểu Đỗ Văn Đương đưa ra ví dụ, đại biểu chuyên trách trong lĩnh vực tư pháp khi đọc hồ sơ phải phát hiện được oan sai; xem xét báo cáo phải phát hiện chỗ nào là ngụy biện, chỗ nào là thực chất.

Qua thực tiễn, đại biểu Đỗ Văn Đương cũng đưa ra lời khuyên, Quốc hội không nên lấy người có chức vụ về làm đại biểu chuyên trách. Đại biểu Đương chia sẻ, những người có chức vụ thường hay “chỉ tay năm ngón”, còn khi bắt tay vào soạn thảo văn bản, tham mưu, sáng kiến thường gặp rất nhiều khó khăn (trừ những trường hợp trưởng thành từ chuyên viên).

“Phải quy định rõ như vậy để mỗi khi sửa đổi pháp luật không bị vướng. Đại biểu bị vướng vì không trải qua thực tiễn nên thường lấy luật cũ ra xem. Như thế tức là lấy lá vàng mùa thu trước để chắn nẻo xuân sang, kìm hãm sự phát triển”, đại biểu Đỗ Văn Đương ví von.

Ngoài ra, đại biểu Đỗ Văn Đương còn đề nghị Quốc hội quy định đại biểu chuyên trách phải phát biểu trước nghị trường mỗi kỳ họp ít nhất một lần để có thể đánh giá về khả năng “nhả tơ” của người đó.

Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh đưa ra nhận định, tiêu chuẩn, trình độ của đại biểu ảnh hưởng lớn đến chất lượng hoạt động của Quốc hội. Vì vậy, cần nâng cao chất lượng đại biểu, điều này liên quan trực tiếp đến quốc gia, tiếng nói của cử tri và thực hành quyền dân chủ trong Quốc hội.

“Để lựa chọn được người tiêu biểu đại diện cho nhân dân, cần bổ sung tiêu chí đại biểu rõ hơn, trong đó có bản lĩnh, trí tuệ, ảnh hưởng tốt trong dân”, đại biểu Sinh nêu ý kiến.

Còn đại biểu Nguyễn Anh Sơn cho rằng, Quốc hội ngày càng đổi mới, trách nhiệm ngày càng nặng nề, yêu cầu của nhân dân cũng ngày càng cao hơn. Do vậy, cần đưa ra tiêu chuẩn cụ thể, gắn các hoạt động hiện hành với các đại biểu Quốc hội. Theo đại biểu, nên quy định cụ thể thời gian trong năm cho hoạt động của Quốc hội. Quy định như vậy để cử tri thấy rõ thời gian hoạt động như vậy có đáp ứng được yêu cầu hay không.

Quang Phong