Cam Xã Đoài 60.000 đồng/quả vẫn “cháy” hàng

Cam Xã Đoài là giống cam đặc biệt thơm ngon, ngọt, được coi là cây ăn quả đặc sản nức tiếng ở xứ Nghệ và chỉ trồng được một nơi duy nhất tại vùng đất xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc (Nghệ An). Cứ vào dịp gần Tết, nhiều khách hàng, thương lái trong và ngoài tỉnh Nghệ An tìm về đây mua cam để bày mâm ngũ quả, làm quà biếu hoặc để ăn trong dịp Tết.

Về Nghi Diên những ngày này hỏi mua cam Xã Đoài thường chỉ nhận được những cái lắc đầu bởi hầu hết các vườn cam đều đã được đặt hàng từ một tháng trước. Hiện tại, mỗi quả cam có giá từ 50.000 - 60.000đ nhưng nhiều chủ vườn cam không còn cam để bán!

Gia đình anh Nguyễn Văn Phúc (xóm 8, xã Nghi Diên) là một trong những hộ đang sở hữu vườn cam đẹp nhất xã. Hiện vườn anh Phúc có 30 cây cho thu hoạch, cây nào cũng cho trái to và đẹp. Thế nhưng theo anh Phúc thì cam Xã Đoài năm nay “lỡ hẹn với mùa Tết”. 

“Năm nay là năm nhuận, thời gian chờ Tết lâu, cam chín sớm so với mọi năm nên phải thu hoạch trước Tết kẻo hỏng. Đầu năm thì khá sai quả nhưng do mưa lụt nhiều quá làm cam bị rụng nhiều. Năm nay gia đình tôi phải bán hết trước Tết nên giá cả cũng không đắt lắm, cả vườn tôi cũng chỉ thu hoạch được 25 triệu đồng”, anh Phúc cho hay.

Tại vườn của ông Nguyễn Duy Hảo (xóm 9, xã Nghi Diên) là hộ trồng nhiều cam nhất trong vùng với hơn 70 gốc cho quả nhưng cũng đã thu hoạch gần hết. Trên mỗi cây chỉ còn ít quả ông để dành cho khách quen đặt hàng từ mấy tháng trước. Dịp Tết năm ngoái, mùa cam “được mùa, trúng giá”, vườn cam của ông cho thu hoạch trên 150 triệu đồng.

Cam Xã Đoài có vỏ cam mịn, mỏng đều và có mùi hương (tinh dầu) thơm dịu. Ruột cam vàng óng ánh, có vị ngọt dịu, thanh mà không chua. Cam Xã Đoài chia thành 2 loại: Cam nhót (giống hình quả nhót) và cam bầu (giống hình quả bầu). Cam Xã Đoài thường ra hoa vào tiết Lập xuân và bắt đầu chín vào tháng 11, 12 âm lịch hàng năm.

Nhìn những cây cam lác đác quả khi Tết đang đến gần, ông Hảo buồn bã nói: “Dịp Tết cam Xã Đoài có thể lên đến 60.000 - 70.000 đồng/quả. Nhưng năm nay phải bán sớm nên giá chỉ khoảng 30.000 - 35.000 đồng/quả, cả vườn cam của tôi năm nay cũng chỉ thu nhập được 60 triệu đồng. Như mọi năm đến dịp sát Tết thì khách từ Hà Nội, TP Vinh, khách nước ngoài cũng ghé vườn để mua cam, đặt cọc tiền mua cam trước để làm quà Tết, thờ cúng. Năm nay không còn cam để bán cho khách vào dịp Tết như trước nữa”.

Hiện nay, xã Nghi Diên có 13/13 xóm trồng cam, nhưng cam trồng tại đất thuộc xóm 8 và xóm 9 là có hương vị thơm ngọt hơn nên giá thường cao hơn 10.000 đồng/quả. Vì phải phụ thuộc nhiều vào thời tiết nên cây cam dù đặc sản, giá cao cũng có lúc không mang lại lời lãi cho người trồng. Bởi vậy nhiều hộ dân nơi đây đã không còn mặn mà với cây cam đặc sản quê mình. 

“Cam Xã Đoài là một đặc sản nổi tiếng từ lâu, có giá trị kinh tế khá cao, nhưng hiện nay diện tích trồng cam chỉ còn vài ha. Chủ yếu trồng trong vườn ở các xóm 8, xóm 9 và khoảng 2ha của một chủ trang trại tư nhân mới trồng thí điểm ngoài cánh đồng. Chúng tôi cũng chỉ có thể duy trì diện tích cam còn lại chứ không còn có khả năng để trồng mở rộng diện tích và sản xuất hàng hóa quy mô lớn được. Vừa rồi tôi phải bán đi 3 gốc cam cho khách hàng nên số lượng cây cam trong vườn cũng giảm dần, không biết tương lai còn giữ được giống cam quý này hay không”, ông Hảo trăn trở.

Ông Phan Công Hưởng - Phó Chủ tịch UBND xã Nghi Diên cho biết: “Năm 2011, xã Nghi Diên cũng đã xây dựng Đề án Bảo tồn và phát triển cam Xã Đoài và đưa cây cam ra đồng thay cây lúa, với mục tiêu đến năm 2015 sẽ có 50ha cam. Theo quy hoạch nông thôn mới, xã có chủ trương chuyển đổi 100ha đất 2 lúa sang trồng cam để quy hoạch thành vùng sản xuất tập trung. Cây cam mang lại hiệu quả kinh tế cao nhưng các hộ trồng cam không dám đầu tư do chưa có chủ trương, cơ chế, chính sách khuyến khích cụ thể”.

Ghi nhận của PV Dân trí, trái ngược với cảnh đìu hiu ở các vườn cam tư nhân, vườn cam tại trang trại Trung tâm khôi phục và phát triển cam Xã Đoài đang hối hả “chạy nước rút” chăm sóc cây cam, dưỡng quả để kịp phục vụ thị trường Tết. Gần 1.600 cây cam Xã Đoài được nhân giống từ Viện Nông Nghiệp sau gần 6 năm trồng, chăm sóc đã cho ra những lứa quả đầu tiên. Mùa cam Tết năm nay, vườn cam này cũng cho thu hoạch trên 15 vạn quả. Các thương lái đã đến tận vườn để đặt hàng, với giá từ 40.000 - 50.000đ/quả nhưng chủ vườn cam cũng chỉ hạn chế số lượng bán ra, chủ yếu dùng để làm quà biếu.

Anh Nguyễn Quốc Tuấn - Chủ trang trại Trung tâm khôi phục và phát triển cam Xã Đoài cho hay: “Hiện nay, chúng tôi đang tiếp tục trồng mới thêm 1.000 gốc cam Xã Đoài, hứa hẹn sẽ tạo ra một vùng cây đặc sản có giá trị kinh tế cao và xuất khẩu cao ra thị trường quốc tế, giới thiệu với bạn bè thế giới về một giống cam quý, có vị ngọt thơm khó quên”.

Doãn Hòa - Nguyễn Duy