Bộ trưởng Trần Hồng Hà sẽ làm gì để chặn ô nhiễm không khí ở Hà Nội, TPHCM?

Chiều 19/12, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp với lãnh đạo UBND TP.Hà Nội, TPHCM và đại diện các Bộ, ngành bàn về giải pháp cấp bách kiểm soát chất lượng môi trường không khí tại các đô thị lớn.

Ô nhiễm không khí gia tăng

Dựa trên số liệu quan trắc của Hà Nội và TPHCM đã đo đạc được trong thời gian vừa qua, Bộ trưởng Hà khái quát, số liệu không khí ô nhiễm có xu hướng gia tăng, có thời điểm vượt quy chuẩn từ 3 - 4 lần.

“Riêng từ năm 2013 - 2017, bụi mịn PM 2.5 tăng, có sự giao động trong khoảng thời gian từ 5 - 8h sáng; 18 - 21h tối và theo mùa, đặc biệt là mùa khô…” - Bộ trưởng Hà nói và chia sẻ với sự lo lắng chính đáng từ người dân với thực trạng ô nhiễm không khí hiện nay.

Ông Hà cho biết, buổi họp đi đến thống nhất nhận định 5 nhóm nguyên nhân chính gây ô nhiễm: sự gia tăng các phương tiện tham gia giao thông ở Hà Nội và TPHCM; các công trình đang được xây dựng; các cơ sở sản xuất công khiệp xả khí thải…

Ở Hà Nội, số liệu cho biết, năm 2017, lượng phương tiện tăng 5,3%; năm 2018 tăng 4,2% và năm 2018 là 15%. Trong đó, lượng xe máy đang lưu hành là 5,8 triệu phương tiện còn ô tô khoảng 1,5 triệu phương tiện.

Đối với TPHCM, lượng xe máy đang lưu hành cũng rất lớn, khoảng 7,5 triệu phương tiện và 700 nghìn xe ô tô. Đó là còn chưa kể đến phần dân số tăng tự do và lượng phương tiện lưu thông qua 2 thành phố này.

“Quy chuẩn khí thải về ô tô, xe máy ở Việt Nam còn rất thấp với so với thế giới. Quy chuẩn của châu Âu là Euro 6 thì tại Việt Nam hiện nay, xe máy mới đạt mức Euro 2, đang hướng đến Euro 4. Đây là 1 trong các nguyên nhân chính khiến không khí tại các thành phố lớn ô nhiễm” - ông Hà khẳng định.

Theo Bộ trưởng Hà, riêng ở Hà Nội, tác nhân gây ô nhiễm không khí còn xuất phát thêm từ việc người dân đốt rơm, rạ và 60 ngàn bếp than tổ ong được người dân sử dụng. Thậm chí nhiều nơi ở ngoại thành, chất thải sinh hoạt cũng bị đốt hoặc không may bị cháy gây ô nhiễm nghiêm trọng.

Sớm nâng quy chuẩn khí thải lên Euro 4

Đưa ra giải pháp trước mắt nhằm kịp thời cảnh báo chất lượng không khí đến người dân, Bộ trưởng Hà đề nghị dùng tiền ngân sách cũng như huy động nhiều nguồn lực để duy trì các trạm quan tắc tự động, đưa ra thông tin chính xác về chất lượng không khí 2 lần/ngày. Khi chất lượng không khí ở mức nguy hại, cơ quan chức năng sẽ kịp thời đưa ra khuyến cáo tới người dân.

Tiếp đó, chính quyền các thành phố cần có giải pháp kiểm soát lưu lượng, điều tiết các phương tiện giao thông ở thời điểm không khí vượt quy chuẩn.

“Đề nghị thành phố có kế hoạch đơn giản là phun nước ngày một vài lần để bụi không cuốn từ dưới đất lên. Xem xét phân luồng giao thông, tránh để quá nhiều phương tiện di chuyển qua khu đông dân cư. Các xe đi vào thành phố cũng cần che chắn, cọ rửa” - ông Hà nói.

Về vấn đề ô nhiễm từ các công trình đang xây dựng, người đứng đầu Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, cơ quan này sẽ phối hợp với Bộ Xây dựng để khẩn trương ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định việc đảm bảo môi trường, vận chuyển vật liệu và che chắn đối với các công trình.

Riêng đối với Hà Nội, ông Hà đưa ra biện pháp khuyến cáo, vận động người dân không sử dụng bếp than tổ ong. Đồng thời địa phương cũng cần có biện pháp hỗ trợ để người dân không đốt rơm rạ.

Về giải pháp lâu dài, Bộ trưởng Hà đề nghị tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách pháp luật liên quan; lựa chọn các phương tiện giao thông công cộng chạy bằng điện; tính toán đẩy nhanh tiến độ áp dụng quy chuẩn khí thải phương tiện giao thông đối với Hà Nội và TPHCM.

“Lộ trình nâng tiêu chuẩn khí thải phương tiện với 2 thành phố phải đẩy nhanh hơn cả nước. Theo đó, xe máy và ô tô khi hoạt động ở TPHCM và Hà Nội phải có quy chuẩn cao hơn nhiều so với quy chuẩn ở các địa phương. Việc này chắc chắn phải làm… Môi trường trong lành thì không sao cả nhưng với xu hướng gia tăng ô nhiễm hiện nay thì không có lí do gì phải giữ tiêu chuẩn hiện tại. Đây là việc về lâu về dài và đã được Thủ tướng chỉ đạo” - ông Hà nhấn mạnh.

Nguyễn Trường - Thế Kha