Ấn tượng kiến trúc độc đáo của Vương cung Thánh đường lớn nhất Đông Nam Á
(Dân trí) - Nhà thờ Phú Nhai tọa lạc tại làng Phú Nhai, xã Xuân Phương, huyện Xuân Trường, được biết đến là nhà thờ lớn nhất Đông Nam Á, là biểu tượng văn hóa nổi tiếng của xứ đạo Nam Định.
Theo thống kê chưa đầy đủ của Giáo hội Công giáo Việt Nam, hiện nay trên cả nước có khoảng hơn 5.400 Nhà thờ và chỉ có 4 nhà thờ được gọi là Vương cung Thánh đường. Trong đó, Vương cung Thánh đường Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội - Nhà thờ Phú Nhai, xã Xuân Phương, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định được biết đến là một trong những nhà thờ lớn nhất Đông Nam Á với kiến trúc Gothic nước Pháp. Đây cũng được xem là nơi truyền giáo đầu tiên ở miền Bắc Việt Nam.
Tên gọi Vương cung Thánh đường là một danh hiệu tôn vinh đặc biệt mà Giáo hoàng dành cho một số nhà thờ hoặc thánh địa xét theo tính cách cổ kính, tầm quan trọng lịch sử và ý nghĩa tâm linh đối với Giáo hội Công giáo Roma.
4 lần xây dựng, 1 lần trùng tu, tôn tạo
Trải qua nhiều thăng trầm, biến cố lịch sử Nhà thờ Phú Nhai mới có được diện mạo như ngày nay. Lần đầu xây dựng vào năm 1866, Nhà thờ Phú Nhai được xây dựng bằng gỗ, lợp bồi. Tới năm 1881, Giám mục Emmanuel Riano Hòa cùng với linh mục Barquerô Ninh xây nhà thờ thứ hai theo kiến trúc Á Đông.
Năm 1916, Giám mục Phero Munagori Trung và linh mục Moreno xây nhà thờ thứ ba theo kiến trúc châu Âu và khánh thành năm 1922 nhưng bị cơn bão lớn tàn phá nặng nề vào năm 1929. Sau đó, nhà thờ tiếp tục được xây dựng lại và hoàn thành năm 1933.
Thời điểm đó, Nhà thờ Phú Nhai đã được xem là nhà thờ lớn nhất Đông Dương. Sau thời gian chiến tranh bị hư hại, nhà thờ được trùng tu, tôn tạo bởi Giám mục Đa Minh Nguyễn Chu Trinh, từ tháng 3/2003 đến tháng 9/2004 thì hoàn thành và sở hữu diện mạo như hiện nay.
Với lịch sử lâu đời và lối kiến trúc cổ kính, năm 2008 tòa thánh Vatican ký sắc lệnh phong Nhà thờ Phú Nhai lên tiểu Vương cung Thánh đường. Toàn thế giới hiện có 4 đại Vương cung Thánh đường (đều ở Italy) và 1.575 tiểu Vương cung Thánh đường.
Mang đậm kiến trúc Gothic
Nhà thờ Phú Nhai được xây dựng lại trên một khu đất rộng 2.160 m2. Ban đầu, nhà thờ xây dựng theo phong cách kiến trúc Gothic đậm dấu ấn Tây Ban Nha. Sau này, khi xây dựng lại mang đậm phong cách kiến trúc Gothic Pháp. Nhìn từ xa sẽ thấy thấp thoáng các gian mái chính và mái nhỏ tạo nên sự uy nghi, cổ kính cho nhà thờ.
Với chiều dài 80 m, rộng 27 m, cao 30 m, Nhà thờ Phú Nhai được mệnh danh là Thánh đường lớn nhất Đông Nam Á. Kiến trúc Gothic thể hiện rõ nét thông qua những bức tượng được đắp nổi trên cửa, bên hông nhà thờ cùng với các hàng chữ nho trang trí đã tạo nên một nét riêng biệt. Điều đặc biệt là Nhà thờ Phú Nhai có hai tháp chuông cao tới 44 m với 4 quả chuông được chuyển từ Pháp sang với trọng lượng lần lượt là: 2 tấn - 1,2 tấn - 0,6 tấn và 0,1 tấn.
Phía sau hai cánh cửa chính bằng gỗ uy nghi là thánh đường với những mái vòm cao vút mang vẻ đẹp lộng lẫy, hoành tráng. Cũng như các nhà thờ công giáo khác, Nhà thờ Phú Nhai có dạng dọc, ban thờ ở cuối cùng.
Vương cung Thánh đường Phú Nhai là nơi tổ chức các ngày lễ công giáo lớn trong năm như ngày 7/12 (cung hiến Nhà thờ Phú Nhai), ngày 8/12 (lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội của giáo xứ Phú Nhai), lễ Noel 24/12.
Chỉ cần đứng trên ngọn tháp sẽ chiêm ngưỡng được toàn cảnh huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Chính vì thế vào các dịp lễ lớn như Noel lượng du khách đổ về nhà thờ Phú Nhai rất đông đúc.
Nhà thờ Phú Nhai không chỉ là một công trình tín ngưỡng, điểm tham quan du lịch của du khách thập phương mà còn là công trình nghiên cứu của các kiến trúc sư và các nhà nghiên cứu văn hóa bởi lối kiến trúc độc đáo, kì vỹ.