Ai có thẩm quyền yêu cầu tổ chức kỳ họp Quốc hội bất thường?

Ngày 14/2, trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết hướng dẫn thi hành một số điều của Nội quy kỳ họp Quốc hội, ông Bùi Văn Cường - Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội - nêu rõ việc ban hành nghị quyết là cấp bách và cần thiết.

Một điểm đáng chú ý của dự thảo quy định chi tiết khoản 3 Điều 1 của Nội quy về kỳ họp bất thường theo hướng quy định cụ thể về cách thức xử lý yêu cầu tổ chức kỳ họp bất thường của các chủ thể có thẩm quyền.

Các chủ thể có thẩm quyền yêu cầu tổ chức kỳ họp bất thường gồm Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, đại biểu Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội tự mình yêu cầu hoặc khi nhận được yêu cầu của Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ hoặc yêu cầu của ít nhất 1/3 tổng số đại biểu Quốc hội về việc tổ chức kỳ họp bất thường, Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu cơ quan, tổ chức chuẩn bị nội dung được đề nghị trình Quốc hội, trong đó có yêu cầu về thời hạn gửi hồ sơ đến Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội thẩm tra và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp.

Trên cơ sở xem xét hồ sơ tài liệu do các cơ quan có thẩm quyền trình, ý kiến thẩm tra của Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định việc triệu tập kỳ họp bất thường.

Để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, dự thảo nghị quyết quy định trình tự, thủ tục tiến hành xem xét, quyết định các nội dung tại kỳ họp bất thường được thực hiện theo quy định về kỳ họp tại Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Nội quy kỳ họp Quốc hội và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Trường hợp tổ chức kỳ họp theo hình thức trực tuyến sẽ được thực hiện qua hệ thống hội nghị truyền hình giữa điểm cầu chính tại Hà Nội và điểm cầu tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác. Việc quy định số điểm cầu và tỉnh, thành phố có điểm cầu do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định…

Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành dự thảo nghị quyết không quy định giới hạn các vấn đề, nội dung trình Quốc hội tại kỳ họp bất thường để bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp, Luật Tổ chức Quốc hội và Nội quy kỳ họp Quốc hội.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị cần hướng dẫn cụ thể hơn về tiêu chí xác định nội dung trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp bất thường để phù hợp với mục đích, yêu cầu tổ chức kỳ họp bất thường là "chỉ xử lý những vấn đề lớn, quan trọng, cấp bách" và thời gian tổ chức kỳ họp bất thường thường rất ngắn.

Tán thành với quy định của dự thảo về người được mời tham dự, dự thính tại kỳ họp Quốc hội được tổ chức theo hình thức họp trực tuyến, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho rằng, việc mở rộng quy định cho phép "đại diện một số cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân, cơ quan báo chí của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có thể được mời dự thính các phiên họp công khai của Quốc hội tại điểm cầu ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đó" là phù hợp với thực tiễn thực hiện thời gian qua và với quy định tại khoản 4 Điều 5 của Nội quy kỳ họp Quốc hội (công dân có thể được dự thính các phiên họp công khai của Quốc hội).

Đồng thời, ông Tùng lưu ý việc mời tham dự, dự thính tại các điểm cầu cần được thực hiện theo hướng dẫn của Tổng Thư ký Quốc hội để bảo đảm thống nhất ở các địa phương.

Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, vào ngày 15/3, Nghị quyết số 71/2022 của Quốc hội ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội sẽ chính thức hiệu lực. Vì vậy, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết hướng dẫn thi hành một số điều của Nội quy kỳ họp Quốc hội không thể chậm trễ hơn.

Thực tế, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, Quốc hội đã tiến hành 3 kỳ họp bất thường và tiến hành một kỳ họp theo hình thức họp trực tuyến hoặc kết hợp họp trực tuyến với họp trực tiếp. Do vậy, ông Mẫn cho rằng Quốc hội đã có rất nhiều kinh nghiệm để quy phạm hóa các nội dung đã được thực tiễn kiểm nghiệm, chứng minh là đúng, là chính xác.

Sau khi thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua nghị quyết với 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành. Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Thường trực Ủy ban Pháp luật chủ trì rà soát, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo nghị quyết trên, gửi lại xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội bằng văn bản để đảm bảo chặt chẽ, thống nhất và trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành.