"90% xe gây tai nạn nghiêm trọng trong diện phải lắp hộp đen"

Nhiều doanh nghiệp cung cấp và doanh nghiệp vận tải vi phạm các quy định về hộp đen

Ông Nguyễn Văn Huyện - Chánh Thanh tra Bộ GTVT- cho biết, trong kế hoạch từ ngày 2/4 - 26/4/2013, Đoàn kiểm tra của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) tiến hành kiểm tra tại 10 đơn vị cung cấp hộp đen và đến nay đoàn thanh tra đã kết thúc kiểm tra tại 7 đơn vị. Tuy nhiên, chỉ có 3/7 đơn vị thực hiện đúng các quy định của Bộ GTVT, những đơn vị còn lại đều phát hiện vi phạm ở một số nội dung như: Không đủ năng lực về nhân lực, thiết bị phục vụ công tác sản xuất; sản phẩm không theo dõi, trích xuất được đầy đủ các thông tin bắt buộc, không đáp ứng đủ tính năng theo quy định.

“Các doanh nghiệp cung cấp hộp đen có sự gian lận trong việc kê khai nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa (hộp đen nhập khẩu, nhưng lại kê khai là tự sản xuất, lắp ráp); không sử dụng đúng phương pháp đo tốc độ được Bộ GTVT chứng nhận với phương pháp thực tế lắp đặt trên các xe” - ông Huyện cho biết thêm.

Bộ GTVT đã thu hồi Giấy chứng nhận hợp quy của 3 đơn vị (Công ty Tân Á Châu; Công ty Sao Việt; Công ty Vạn Xuân) có nhiều sai phạm và yêu cầu 2 đơn vị (Công ty Eposi, Công ty Vcomsat) khắc phục một số tồn tại của thiết bị đã cung cấp ra thị trường trong thời hạn 3 tháng.

Công tác kiểm tra chấp hành các điều kiện kinh doanh vận tải khách bằng ô tô theo tuyến cố định cũng phát hiện nhiều vi phạm nghiêm trọng liên quan đến hộp đen.

Đơn cử như tại Quảng Ninh, qua kiểm tra 313 phương tiện của 7 đơn vị vận tải, kết quả: có 40/313 hộp đen lắp trên 40 xe không đảm bảo điều kiện. Đối với 40 xe này, Bộ GTVT sẽ yêu cầu Sở GTVT thu hồi phù hiệu, sổ nhật trình chạy xe.

Thanh tra Bộ GTVT cho biết, qua thông tin, dữ liệu từ hộp đen, đoàn kiểm tra đã phát hiện nhiều vi phạm về tốc độ, thời gian lái xe liên tục, đón trả khách, hành trình chạy xe. Cụ thể, khi kiểm tra khoảng 50 xe từ hộp đen trong thời gian 10 ngày, đã phát hiện 1.157 vi phạm về tốc độ, với tốc độ xe chạy lớn nhất là 126 km/h.

Nhiều bất cập trong việc xử lý xe "thiếu" hộp đen

“Chưa có quy định cho Cảnh sát giao thông trích xuất dữ liệu để xử phạt. Hiện nay mới có các quy định về sử dụng thiết bị nghiệp vụ của ngành công an để xử phạt như máy đo tốc độ. Muốn xử phạt từ dữ liệu hộp đen sẽ phải bổ sung thiết bị này vào danh mục thì mới xử phạt được.

Nếu trích xuất dữ liệu từ hộp đen để xử phạt thì kiểm tra 1.200 xe thấy 1 ngày bình quân 1 xe khách chạy quá tốc độ 22 lần/ ngày, 1 xe buýt 7 lần, xe chạy quá tốc độ nhiều nhất là 300 lần ngày (trong đó 200 lần vượt quá 10km/h và khoảng 100 lần vượt quá 20km/h). Có xe vượt tốc độ cao nhất lên đến mức 126km/h” - ông Hiệp nhấn mạnh.

Thông tin từ hộp đen chưa đủ quy định luật pháp để xử phạt vi phạm hành chính. Nhưng thông tin này dùng trong công tác quản lý nhà nước để xử lý đình chỉ, rút giấy phép kinh doanh hoặc thu phù hiệu theo Nghị định 91 và Nghị định 93.

“90% xe gây tai nạn nghiêm trọng hiện nay nằm trong diện phải gắn hộp đen. Nếu quản lý xử lý thông tin từ hộp đen chặt chẽ thì tôi tin tai nạn giao thông sẽ giảm” - ông Hiệp nhấn mạnh.

Trên thực tế, hành vi chạy quá tốc độ, chở quá tải là hành vi nguy hiểm nhưng hiện chưa xử phạt hành chính với lái xe. Nhiều ý kiến cho rằng khi bộ GTVT đã quản lý dữ liệu từ hộp đen thì có biện pháp can thiệp tức thì để ngăn chặn hành vi quá tốc độ, thậm chí cần bổ sung tiêu chuẩn hộp đen để phát hiện xe chở quá tải, quá chỗ để ngăn chặn không trong khi lực lượng kiểm soát trên đường bỏ qua không xử lý.

Về vấn đề này, ông Thạch Như Sỹ - Phó Chánh Thanh tra Bộ GTVT - nhìn nhận: “Trọng tải và số lượng khách thì theo quy chuẩn 31 chưa quy định mà mới quy định 6 thông số. Pháp luật chưa quy định về kiểm soát tải trọng và số lượng khách qua hộp đen nên khi nào quy định sẽ tính sau. Còn nhiều vấn đề cần phải làm chứ không phải hai vấn đề ấy nên phải làm dần từng bước”.

Châu Như Quỳnh