Quảng Ninh phát triển văn hóa giàu bản sắc, nâng cao đời sống nhân dân

Văn hóa là động lực phát triển bền vững

Quảng Ninh được ví như “Việt Nam thu nhỏ”, nổi bật với cảnh quan kỳ vĩ và nguồn văn hóa phong phú. Tỉnh xác định ba trụ cột phát triển gồm thiên nhiên – con người – văn hóa, tạo thế “chân kiềng” vững chắc cho sự phát triển bền vững.

Trong kỷ nguyên hội nhập, bên cạnh phát triển kinh tế, Quảng Ninh giữ gìn giá trị cốt lõi của văn hóa, đồng thời khơi dậy và lan tỏa các giá trị này để trở thành nguồn lực nội sinh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.

Tỉnh sở hữu tài nguyên thiên nhiên và văn hóa đa dạng. Nổi bật là Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, quần thể di tích Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc, cùng di sản công nhân Việt Nam “Kỷ luật - Đồng tâm”. Văn hóa Quảng Ninh kết hợp tinh hoa truyền thống từ nhiều vùng miền và giá trị hiện đại, tạo nên bản sắc riêng.

Nghị quyết 11-NQ/TU (2018) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh nhấn mạnh văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là nền tảng tinh thần, là động lực phát triển kinh tế - xã hội. Tiếp đó, Nghị quyết Đại hội XV của Đảng bộ tỉnh xác định xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc gắn với thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, chênh lệch vùng miền là khâu đột phá giai đoạn 2020-2030.

Nghị quyết 17-NQ/TU (2023) tiếp tục khẳng định văn hóa là nguồn lực nội sinh quan trọng, tạo động lực phát triển bền vững, đồng thời tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh.

Bảo tồn di sản, nâng cao đời sống nhân dân

Với sự đồng thuận của chính quyền và nhân dân, Quảng Ninh đã bảo tồn và phát huy các giá trị di sản thiên nhiên và văn hóa. Hiện tỉnh có 637 di tích lịch sử, văn hóa được kiểm kê và hơn 2.800 di sản văn hóa phi vật thể được ghi nhận. Trong ba năm gần đây, gần 3.000 tỷ đồng được đầu tư tu bổ, tôn tạo hơn 120 di tích, trong đó có các công trình trọng điểm.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được triển khai sâu rộng, góp phần bồi đắp giá trị văn hóa truyền thống của các vùng miền và dân tộc trên địa bàn. 100% khu dân cư đã xây dựng hương ước, quy ước phù hợp với tình hình mới, phản ánh thực tiễn đời sống.

Tỉnh cũng tập trung nâng cao đời sống nhân dân thông qua các chính sách an sinh xã hội. Giai đoạn 2021-2025, tổng chi an sinh toàn tỉnh đạt 4.278 tỷ đồng, tập trung vào việc làm, đất ở, đào tạo nghề, giáo dục, y tế và giảm nghèo. Quảng Ninh đã xóa 100% nhà tạm, nhà ở dột nát mới phát sinh từ năm 2023 và dẫn đầu cả nước trong hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng.

Đáng chú ý, tỉnh về đích trước 3 năm Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững 2021-2025 và không còn hộ nghèo, cận nghèo theo chuẩn địa phương. Các quyết sách nâng cao chất lượng đời sống người dân đặc biệt có tác động ở nông thôn, miền núi, biên giới và hải đảo.

Song song với đó, Quảng Ninh dành khoảng 2.600 tỷ đồng phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh, đặc biệt ở các xã, thôn, bản vùng dân tộc thiểu số và khó khăn. Các chính sách hỗ trợ giúp người nghèo phát triển sản xuất, vươn lên thoát nghèo, nâng cao khả năng tự bảo đảm an sinh.

Đầu tư giáo dục, y tế, thể thao

Quảng Ninh chú trọng nâng cao chất lượng y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân. Hệ thống khám chữa bệnh và cấp cứu được phát triển đồng bộ, ứng dụng các kỹ thuật cao tuyến Trung ương. Các chỉ tiêu y tế đều vượt mức trung bình cả nước, đảm bảo người dân tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao.

Ngành giáo dục được ưu tiên với hàng trăm tỷ đồng đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, hỗ trợ học phí cho học sinh từ mầm non đến giáo dục thường xuyên. Tỉnh cũng bố trí hơn 1.000 tỷ đồng đầu tư xây dựng 17 trường học chất lượng cao, tạo điều kiện học tập hiện đại, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

Thể thao, văn hóa và giải trí cũng được tỉnh quan tâm, với các sự kiện quốc tế, đầu tư thiết chế văn hóa - thể thao phù hợp với địa phương, thúc đẩy xã hội hóa thể thao, phát triển thể thao thành tích cao và kinh tế thể thao.

Cùng với đó, Quảng Ninh triển khai chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý và phát triển văn hóa. Công nghiệp văn hóa và dịch vụ văn hóa được phát triển, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ ngày càng cao của người dân.

Định hướng giai đoạn 2025-2030

Quảng Ninh tiếp tục lấy con người làm trung tâm, xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc gắn với thu hẹp nhanh khoảng cách giàu nghèo và chênh lệch vùng. Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XVI nêu rõ mục tiêu đến 2030: GRDP bình quân đầu người trên 20.000 USD, tỷ lệ lao động qua đào tạo trên 90%, tuổi thọ trung bình trên 77 tuổi, chỉ số HDI vào nhóm 5 tỉnh, thành phố đứng đầu cả nước.

Các giải pháp trọng tâm gồm: bảo tồn và phát huy di sản văn hóa, rút ngắn khoảng cách giàu nghèo, nâng cao chất lượng giáo dục, chăm sóc sức khỏe, phát triển văn hóa - thể thao, xã hội hóa dịch vụ, triển khai các công nghệ mới.

Tỉnh đặt mục tiêu trở thành trung tâm văn hóa - nghệ thuật cấp vùng, du lịch di sản hàng đầu châu Á và thế giới, đồng thời phát triển hệ thống an sinh xã hội đa dạng, hiện đại, đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận các dịch vụ cơ bản.

Với chiến lược “không ai bị bỏ lại phía sau”, Quảng Ninh xây dựng hình ảnh con người hào sảng, hòa đồng, mến khách, quảng bá văn hóa, di sản và con người đến quốc tế. Nền tảng này giúp tỉnh tiếp tục phát triển bền vững, nâng cao đời sống nhân dân, hướng tới Quảng Ninh giàu đẹp, văn minh, hiện đại.