Có nên xây dựng hầm ngầm chống ngập ở Hà Nội và TPHCM?

Mới đây, Trung tâm Phát triển hạ tầng kỹ thuật khu vực Thủ Đức (Sở Xây dựng TPHCM) đề xuất xây hồ điều tiết ngầm dưới sân bóng đá Linh Tây (số 16 đường Trần Văn Nữa, phường Linh Xuân) để chống ngập cho khu vực chợ Thủ Đức.

Tại Hà Nội, năm 2019, quận Đống Đa (cũ) triển khai dự án cải tạo thoát nước phố Nguyễn Khuyến kết hợp chỉnh trang phố Nguyễn Khuyến, Văn Miếu, Quốc Tử Giám. Việc xây dựng hầm ngầm (bể ngầm) là một trong các hạng mục của dự án.

Hầm ngầm được xây dựng thí điểm giữa năm 2020 và bàn giao cho Công ty TNHH MTV thoát nước Hà Nội đưa vào vận hành từ cuối năm 2021.

Hầm ngầm nằm tại sân trường THCS Lý Thường Kiệt, hầm có kết cấu bê tông cốt thép, dài 34m, rộng 9m, sâu 6,6m, dung tích khoảng 2.000m3.

Khi mưa lớn, hệ thống thu gom trước cổng trường THCS Lý Thường Kiệt đưa nước về hầm qua đường ống dài hơn 22m. Trong hầm có ba máy bơm chìm (2 máy chạy, một máy dự phòng). Khi mưa ngớt, mực nước trong hệ thống thoát nước của thành phố giảm, hai máy bơm sẽ bơm nước từ hầm trở lại hệ thống.

Ông Bùi Ngọc Uyên, Phó Trưởng phòng hệ thống, môi trường, chuyển đổi số (Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội), đánh giá từ khi đưa vào vận hành hầm ngầm tại sân trường THCS Lý Thường Kiệt, khu vực này mỗi khi mưa lớn đã giảm tình trạng ngập úng đáng kể.

Theo ông Uyên, hầm ngầm chống ngập rất hiệu quả và công ty cũng đã nhiều lần đề xuất một số vị trí trong nội thành như trước khu vực chợ Hàng Da (phường Hoàn Kiếm)... lên cơ quan chức năng để nghiên cứu triển khai.

Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Văn Du, Trưởng phòng Cấp thoát nước (Sở Xây dựng Hà Nội), cho rằng việc xây dựng hầm ngầm chống ngập tại một số khu vực nội thành là hiệu quả, cơ quan chức năng đang và sẽ tiếp tục nghiên cứu giải pháp này.

Ông Du cho hay công suất thiết kế của hệ thống thoát nước đô thị của Hà Nội hiện nay là 310mm/2 ngày, trong khi hệ thống thoát nước của thành phố đang trong quá trình đầu tư xây dựng, chưa đồng bộ, các công trình đầu mối thoát nước, hồ điều hòa theo quy hoạch thực hiện chậm.

Việc này theo ông Du sẽ dẫn đến tình trạng ngập úng tại nhiều khu vực khi có mưa to, mưa kéo dài. Khu vực Nội thành có diện tích hơn 313km2 nhưng hiện chỉ có khoảng 77,5km2 thuộc lưu vực Tô Lịch được đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước, đạt gần 25%.

Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết trước tình trạng úng ngập nghiêm trọng do mưa lớn vượt thiết kế, cơ quan chức năng đã kiến nghị UBND thành phố triển khai các giải pháp công trình nhằm xử lý ngập cục bộ.

Một trong những giải pháp là triển khai các công trình xử lý úng ngập, xây dựng bể chứa nước tại khu vực đất công, công viên, vườn hoa kết hợp trạm bơm chuyển bậc, tăng khả năng tiêu thoát ra các nguồn tiêu, theo đại diện Sở Xây dựng Hà Nội.

Bên cạnh đó, ông Du cho biết trong quá trình triển khai lập quy hoạch cao độ nền thoát nước Thủ đô Hà Nội đến năm 2045 tầm nhìn đến năm 2065 sẽ được tính toán với khả năng ứng phó biến đổi khí hậu với trận mưa có cường độ lớn hơn 310mm/2 ngày, trong đó có nghiên cứu giải pháp xây dựng hầm ngầm.

Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho rằng việc xây dựng hầm ngầm chống ngập phải được nghiên cứu, đánh giá kỹ trước khi triển khai và tùy vào từng khu vực để có những phương án xây dựng phù hợp.